Muharrir Algan Sezgintüredi “Polisiye Edebiyatına Katkı Ödülü”nün sahibi oldu Açıklaması

Polisiye muharriri Algan Sezgintüredi, Türkiye’de yerli polisiye yapıtlara ilginin gitgide arttığını belirterek, “Nitelikli, kalite ve içerik açısından dünyadaki öbür romanlarla birebir teraziye konulabilecek eserler yazılıyor. Bundan çok mutluyum. Bu alanın daha da düzgüne gideceğini biliyorum. Çok yetenekli arkadaşlarımız var.” dedi.

Çeviri polisiye kitapların yanı sıra ortalarında “Kavgaz”, “Maktülün Şansı”, “Katilin Şahidi” ve “Süperben”in bulunduğu birçok polisiye romanı kaleme alan 55 yaşındaki Sezgintüredi, 9. Kara Hafta İstanbul Şenliği’nde “Polisiye Edebiyatına Katkı Ödülü”ne paha görüldü.

Polisiye romana dair AA muhabirine değerlendirmede bulunan Sezgintüredi, İstanbul’da büyüdüğünü ve şu anda İzmir’de yaşadığını belirterek, birinci romanı “Katilin Şahidi”ni 2006’da yayınladığını söyledi.

Çevirmenlik ve editörlük de yapan Sezgintüredi, bugüne kadar 8 polisiye romanı kaleme aldığını, 100 kadar yapıtın de çevirisini yaptığını lisana getirdi.

“Aklınıza gelebilecek her türlü müellifi okudum ve onlardan ilham aldım”

Türk edebiyatının gelişebilmesi için elinden gelen çabayı göstermeye çalıştığını söz eden muharrir, şu bilgileri verdi:

“Ben rastgele bir sanat kısmının rastgele bir kurala dayanması gerektiğini düşünmeyenlerdenim. Her şeyin kesinlikle bir sebebi vardır ancak bana nazaran bu sebeplerin aşikâr kuralları olmak zorunda değil. Benim bir derdim, problemim, söylemek istediğim şeyler vardı. Yazarak bunları anlatabildiğimi fark ettim. Birebir vakitte bir polisiye, bilim kurgu edebiyatı tutkunuyum. Bu mecralardan birisinde bir şeyler yapmak istiyordum. Polisiyeyi tercih ettim. Biraz daha fazla toplumun hallerini, günümüzü, kederlerimizi anlatmaya uygunmuş üzere geldi bana. Bilim kurgu da bunu yapıyor. Ancak fazla metaforik olur diye düşündüm ve polisiyeye bu yüzden girdim. Hem sevdiğim için hem de anlatmak istediğim şeyler için âlâ bir vasıtaydı.”

Algan Sezgintüredi, polisiye denilince akla birinci gelen müelliflerden Arthur Conan Doyle, Agatha Christie ve Edgar Allan Poe’dan etkilendiğini söyleyerek, “Polisiye dışında çabucak her çeşitte kitap okumayı çok seviyorum. Benim idollerimin başında da ABD’li muharrir Kurt Vonnegut geliyor. Yeniden birebir biçimde ABD’li Ursula K. Le Guin de çok sevdiğim bir müellif. Bunlardan ve Türk müelliflerden çok esinlendim. Ahmet Hamdi Tanpınar’dan Kemal Tahir’e, aklınıza gelebilecek her türlü Türk müellifini okudum ve onlardan ilham aldım.” diye konuştu.

Eser üretmenin muhakkak bir birikime gerek duyduğuna dikkati çeken Sezgintüredi, “Yani çok okumak, çok dinlemek, çok öğrenmek, çok izlemek… Ben de bunlardan besleniyorum.” değerlendirmesinde bulundu.

Kavgaz romanı Yunancaya çevrilecek

“Kavgaz” isimli yapıtının seri çalışma olduğuna işaret eden müellif, şunları kaydetti:

“Sekizincisi de çıktı. Kavgaz isminde, İstanbul Cinayet Ofisine 1987’de başlayan çaylak bir komiser yardımcısının başından geçen maceraları anlatıyor. Gerçeklik kısmı da var. Zira emekli Emniyet Müdürü Mesut Demirbilek’le birlikte yazıyoruz. Onun kendi deneyimleri ve benim naçizane edebiyatımla harmanladığımız bir dizi eser. Uzun soluklu olmasını planlıyoruz. 9, 10 kitaba kadar götürmek istiyoruz. Kitap fuarlarında, yayıncılar ortasında da bir biçimde bu çalışmam ilgi görmüş. Daha evvel hiçbir kitabım diğer lisanda yayınlanmadı lakin Kavgaz için birinci kere bir Yunan yayıncıdan teklif geldi ve Yunancaya çevrilecek. Yeniden tıpkı formda kitaplarımın sinema ve televizyona uyarlanması için de gayretlerim var.”

Yazar Sezgintüredi, başkanlığını üstlendiği 140 üyeli Polisiye Müellifler Birliğine de değinerek, “5-6 yıllık bir birlik bu. Ülkemizde polisiye edebiyatının hakkettiği yere ulaşabilmesi için yapılan uğraşlardan bir tanesi. Türk polisiye müelliflerini bir ortaya getirmek, karşılıklı fikir alışverişi, birbirinden beslenme üzere şeylerin yanı sıra dayanışma, müelliflerin haklarını müdafaaya çalışma üzere birtakım faaliyetler yürütmeye çalışıyoruz. Her yıl verdiğimiz Kristal Kelepçe Mükafatları var; ‘Yılın En Güzel Polisiye Romanı’, ‘Yılın En Âlâ Hikaye Kitabı’ üzere. Bu sene 5.’sini verdik. Ortamızda minik bir merasim düzenliyoruz. Şimdilik bu türlü mütevazi bir çalışma içerisindeyiz.” tabirlerini kullandı.

1990’lardan itibaren Türkiye’de polisiye eserler verilmeye, ciddiye alınmaya başlandı”

Türkiye’de polisiye edebiyatının çok eskilere dayandığına işaret eden Sezgintüredi, “Dünyada kronolojik sıralama açısından polisiye romanı yazmış 3. ülkeyiz. İngiltere ve Fransa’dan sonra birinci polisiye Osmanlı İmparatorluğu vaktinde 1883 yılında, ‘Esrar-ı Cinayat’ ismiyle çıkıyor ve ardından Abdülhamit Han’ın polisiyeye büyük merakından ötürü, başta Sherlock Holmes olmak üzere, yabancı polisiyelerin çeviri edilmesi, gerisinden ülkemiz müelliflerinin özgün eserler vermesiyle aslına bakarsanız 19. yüzyılın sonundan itibaren Türkiye’de polisiye edebiyatı var.” dedi.

Algan Sezgintüredi, polisiye edebiyatın 1950’lere kadar Türkiye’de çok verimli bir halde devam ettiğini aktararak, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“2. Dünya Savaşı sonrasında doğan Soğuk Savaş Periyodu yani gergin politik periyot haliyle edebiyata da yansımış. Siyasi kamplaşmalar yüzünden polisiye edebiyat çok gerilerde kalmış ve bir manada küçümsenmiş. 1960’lardan 1990’lara kadar çok az eser verilmiş. 1990’lardan itibaren başta Ahmet Ümit olmak üzere tekrar Türkiye’de polisiye eserler verilmeye, ciddiyealınmaya başlandı. Gerisinden Celil (Oker) ve ortasında benim de bulunduğum yeni kuşak denebilecek, yaş açısından değil lakin edebiyat açısından yeni jenerasyon geldi ve hala gelmeye devam ediyor. Yabancı polisiyelere ilgi daima var, yerli polisiyelere de artık ilgi yavaş yavaş ortaya çıkmaya başladı. Nitelikli, kalite ve içerik açısından dünyadaki öbür romanlarla birebir teraziye konulabilecek eserler yazılıyor. Bundan çok mutluyum. Bu alanın daha da düzgüne gideceğini biliyorum. Çok yetenekli arkadaşlarımız var.”