Yeni bir sağlık krizi ABD’de endişe yaratıyor: H5N1 kuş gribi virüsünün ineke kaynaklı bir salgını insanlara sıçrayabileceği ihtimali uzmanları alarma geçirdi. Özellikle süt ürünlerinde virüs kalıntılarının bulunması, halk sağlığı için ciddi riskler barındırıyor.
Salgının Kökeni ve Yayılımı ABD’nin çeşitli eyaletlerinde görülen H5N1 salgını ilk olarak mart ayında saptandı. Şu anda en az sekiz eyalette 33 sürüye yayılan virüs, süt ürünlerinde de tespit edildi. Resmi makamlar, piyasaya sürülen sütlerin güvenli olduğunu duyursa da, bu durum tüketicilerin kafasındaki soru işaretlerini gidermiyor.
Virüsün İnsanlara Bulaşma Riski Dr. Rick Bright, durumun ciddiyetini açıkladı: “H5N1 virüsü bulaşmış bir kişi ile on kişi arasında ince bir çizgi var. Eğer bu sayı ona ulaşırsa, müdahale için çok geç kalınmış olabilir.” Bu tür virüslerin insanlara geçiş potansiyeli, küresel bir sağlık krizini tetikleyebilecek düzeyde.
Risk Faktörleri ve Önlemler H5N1’in yayılmasına katkıda bulunabilecek faktörler arasında süt sağım makineleri ve ahırların hijyen koşulları bulunuyor. Ayrıca, süt ineklerinin yemleri ile virüsün hayvanlar arası geçiş yapabileceği üzerinde duruluyor. Yetkililer, hayvanlardan insanlara geçiş riskini en aza indirmek için geniş çaplı virüs testleri ve sıkı kontrol önlemleri uygulamaya çağırıyor.
Toplum Üzerindeki Etkileri ABD Tarım Bakanlığı ve Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) gibi kurumlar, hastalanan hayvanların ve hastanelerin acil servislerindeki verileri sürekli izliyor. Şu ana kadar 23 kişiye yapılan testler, virüsün insanlar üzerindeki etkilerini daha net anlamamızı sağlayacak.
Bu yeni sağlık tehdidi, corona virüsü salgınının ardından dünyayı yeniden alarm durumuna geçiriyor. Uzmanlar, halkın bilinçlendirilmesi ve hızlı müdahale mekanizmalarının devreye sokulması gerektiğini vurguluyor. Virüsün yayılmasını önlemek için alınacak tedbirler, küresel bir sağlık krizinin önüne geçebilir.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, 34 ilde düzenlenen “BOZDOĞAN-30” kod adlı operasyonda 147 terör örgütü üyesinin yakalandığını duyurdu. Operasyonda, çok sayıda ruhsatsız tabanca, av tüfeği ve plastik el bombası ele geçirildiği bildirildi. Ayrıca, örgütsel dokümanlar ve dijital materyallerin de güvenlik güçlerince incelenmek üzere toplandığı ifade edildi.
Yerlikaya, terörle mücadelenin kesintisiz olarak devam ettiğini vurgulayarak, “Yılın her günü, her mevsiminde, gece gündüz, jandarmamız ve polisimizle beraber terörle mücadelemiz, son terörist etkisiz hale getirilene dek sürecek.” açıklamasında bulundu. Bakan Yerlikaya’nın paylaşımı, Türkiye’nin terörle mücadeledeki kararlılığını ve güvenlik güçlerinin operasyonel kabiliyetini bir kez daha gözler önüne serdi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından kendisine yönelik tutuklama emri çıkarılma ihtimaline karşı uluslararası arenada yoğun bir diplomasi trafiği yürütüyor. Maariv gazetesinin iddialarına göre Netanyahu, bu durumdan ötürü ciddi bir endişe ve gerginlik içinde. Özellikle ABD Başkanı Joe Biden ile yapılan telefon görüşmeleri, olası bir tutuklama kararını engelleme amacını taşıyor.
Netanyahu, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, İsrail’in kendini savunma hakkını koruyacağını ve UCM’nin girişimlerine boyun eğmeyeceğini belirtti. İsrailli yetkililer, tutuklama kararlarının daha çok politika yapan üst düzey isimlere yönelik olmasını bekliyorlar.
İsrailli Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ve İsrail’in Washington Büyükelçisi Mike Herzog, ABD Kongresi ve Biden yönetimi ile temaslarda bulunarak, uluslararası destek arayışında bulunuyorlar. İsrail Ulusal Güvenlik Konseyi de durumu yakından izleyerek Netanyahu, Savunma Bakanı Yoav Gallant ve Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi hakkında çıkabilecek kararları değerlendiriyor.
Kurban Bayramı’nın yaklaşmasıyla birlikte, kurbanlık arayışı hız kazandı. Sabah gazetesinin haberine göre, bu yıl et fiyatlarında yaşanan artışlar, kurbanlık fiyatlarını da etkiledi. Geçen yıla oranla neredeyse iki katına çıkan fiyatlarla, büyükbaş hayvanlarda canlı kilogram başına 280 ila 340 TL, küçükbaşlarda ise 250 ila 300 TL arasında değişiyor. Bu durum, küçükbaş için 13 bin ila 20 bin TL, büyükbaşlarda ise hisse başına 20 bin ila 30 bin TL gibi rakamlara ulaşmasına neden oluyor.
Her yıl olduğu gibi bu yıl da yaklaşık 3.3 milyon hayvanın kurbanlık olarak piyasaya sürülmesi bekleniyor. Ancak sektör temsilcileri, bu yıl hayvan sayısında yaklaşık yüzde 20’lik bir düşüş olacağını belirtiyorlar. Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği (ETBİR) Başkanı Ahmet Yücesan, pandemi etkisiyle bozulan arz-talep dengesi nedeniyle, geçmiş yıllara göre hayvan sayısında azalma olduğunu ifade etti.
Yücesan ayrıca, bu yılki yüksek fiyatlar nedeniyle vekalet yoluyla kurban kesiminin artmasını beklediklerini de sözlerine ekledi. Özellikle etin kilogram fiyatının Sudan gibi ülkelerde Türkiye’nin üçte biri kadar olması, vekaletle kesimlere olan talebi artırabilir. Türkiye’de etin kilosu 12 dolar iken, Sudan gibi ülkelerde bu rakam 4 dolara kadar düşüyor. Bu durum, yurtdışı vekaletle kesimde bir artışa yol açabilir.
Kurbanlıklarda oluşan yıllık ortalama 10 milyon hissenin yüzde 30’una yakını ise Mehmetçik Vakfı, Kızılay Derneği gibi yardım kurumları tarafından vekalet yöntemiyle kesiliyor. Kurbanlık bağışlarının ağırlıklı olarak yapıldığı Afrika ülkelerindeki durum ise Türkiye’deki kurbanlık piyasasını etkileyebilir ve daha fazla vatandaşın vekalet yoluyla kurban kesimine yönelmesine neden olabilir.
Yeni KDV Düzenlemesi Resmi Gazete’de Yayımlandı: Lokantalar ve Kafeler İçin KDV Oranları Belirlendi
Hazine ve Maliye Bakanlığı, katma değer vergisi (KDV) uygulamalarında önemli bir düzenlemeye imza attı. Resmi Gazete’de yayımlanan “Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” ile lokanta, kafe ve pastane gibi hizmet sunan işletmeler için yeni KDV oranları belirlendi. Buna göre, işletmeler kendi ürettikleri yiyecek ve içecekler ile dışarıdan temin ettikleri ürünler için %10 KDV uygulayacak. Alkollü içeceklerde bu oran %20 olarak hesaplanacak.
Ayrıca, yiyecek ve içecek hizmeti sunan ancak iş yeri ruhsatı bulunmayan işletmeler de bu düzenleme kapsamına alındı. Bu adım, bazı işletmelerin KDV oranını düşük göstererek yaptığı suistimallerin önüne geçmeyi amaçlıyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, “KDV artışı yapılmadı, yanlış uygulamaların önlenmesi için düzenleme yapıldı” ifadelerini kullandı.
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada, sektördeki rekabet eşitliğini sağlamak ve vergi kaybını önlemek adına bu adımların atıldığı belirtildi. Düzenlemenin Mayıs ayı başında yürürlüğe gireceği ve işletmelerin uyum sürecine dikkat etmeleri gerektiği vurgulandı.
ÖRNEKLERLE ANLATILDI
İşletmelerin verdikleri hizmet ve sattıkları ürün karşılığında uygulayacakları KDV oranları da örneklerle anlatıldı. Resmi Gazete’de yer verilen örnekler şöyle:
“Örnek 1: (K) Kahvecisi, kendi hazırladığı kahvelerin yanında (T) işletmesinden temin ettiği keklerin de satışını yapmaktadır. Self-servis olarak hizmet veren işletmeye gelen müşteri sipariş ettiği kahvenin yanında ıslak kek satın almış ve işletmeye ait alanda oturmak yerine siparişlerinin paketlenmesini istemiştir. Ayrıca 100 gram Türk kahvesi çektirmiştir. Kafeterya ruhsatına sahip olan (K)’nın yaptığı bu satışların tamamında yüzde 10 oranında KDV hesaplanacaktır.
Örnek 3: (A) Pastanesi, telefonla verilen sipariş üzerine imalathanesinde 8 kişilik doğum günü pastası hazırlamıştır. Müşteri pastanın ev adresine gönderilmesi yerine iş çıkışı pastaneye gelerek pastayı alacağını bildirmiştir. İş çıkışında sipariş pastanın yanında 1 kilogram kuru pasta ve 2 şişe limonata satın almıştır. Pastane işletme ruhsatına sahip (A)’nın sipariş suretiyle hazırladığı pasta ve yanındaki gıda satışlarında yüzde 10 oranında KDV hesaplanacaktır.
Örnek 4: Sahilde faaliyet gösteren (B) Büfe İşletmesi, yiyecek ve içecek hizmetlerine yönelik işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunmadığı halde büfesinin önüne yerleştirdiği masa ve taburelerde oturan müşterileri ile sahilde bulunan şezlonglarda denize girenlere tost, çay ve meşrubat satışı yapmaktadır. (B) Büfe İşletmesi, fiilen yiyecek ve içecek hizmetleri sunduğundan büfede hazırladığı tost ve çayın yanında dışarıdan hazır temin ettiği gıda maddelerinin satışında yüzde 10 oranında KDV hesaplayacaktır.”
BAKAN ŞİMŞEK: KDV ARTIŞI YAPILMADI
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği”nde yapılan değişikliği, sosyal medya hesabından değerlendirdi.
Şimşek, paylaşımında, “KDV artışı yapılmadı. İşletmelerin vatandaştan aldığı KDV’nin doğru belgelendirilmesi için düzenleme yapıldı. Bu konuda hassasiyet gösteren ve bizlere bilgi veren vatandaşlarımıza teşekkür ediyoruz” ifadelerine yer verdi.
TEBLİĞ TASLAĞI YANLIŞ ANLAŞILMIŞTI
Gelir İdaresi Başkanlığı geçtiğimiz hafta çalışmaya ilişkin tebliğin taslağını internet sitesinde yayımlayarak görüşe açmıştı. Ancak bu tebliğ taslağı bazı haber sitelerinde lokanta ve kafelerde KDV’nin artırıldığı şeklinde yorumlanınca Hazine ve Maliye Bakanlığı bir açıklama yayımlamıştı.
Bakanlığın açıklamasında şu ifadeler kullanılmıştı:
“Gıdadaki KDV oranının düşük olması, başka sektörler tarafından istismar ediliyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, gıdalarda ve yeme içme hizmetinde yüzde 8 olan KDV oranını 2022 yılında gıdalar için yüzde 1’e indirdi. O tarihten sonra bu alan suistimal edilmeye başlandı.
Gıdadaki KDV oranının yüzde 1 olması, yeme içme sektöründe KDV oranının yüzde 10 olması nedeniyle yeme içme sektöründe bulunan lokantaların bir kısmı, bu alanı istismar ediyor ve rekabet eşitliğini bozuyor.
Lokanta veya kafelerin et, su, meyve suyu gibi ürünler satılmış göstererek, yeme içme hizmeti karşılığında yüzde 10 KDV hesaplamaları gerekirken sadece gıda malzemesi satıyormuş gibi yüzde 1 KDV oranından fiş veya fatura çıkışı yaptıkları tespit edildi.”
41 BİN MÜKELLEF DENETLENDİ
Hazine ve Maliye Bakanlığı bu konudaki yoklamaları ve denetimleri artırdı ve yaklaşık 41 bin mükellefi KDV oran uyumsuzluğu yönünden denetledi.
News
