İktisada ait düzenlemeler içeren kanun teklifi, TBMM’de (3)

Yurt dışına verilen kimi hizmetler ile yabancılara verilen eğitim ve sıhhat hizmetlerinden 1 Ocak 2023’ten itibaren elde edilen karın tamamının Türkiye’ye transfer edilmesi halinde, beyanname üzerinden yüzde 80’i indirim konusu yapılabilecek.

TBMM Başkanlığı’na sunulan Kimi Kanun ve Kanun Kararında Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifine nazaran, Anayasa Mahkemesi kararı doğrultusunda Gelir Yönetimi Başkanlığının (GİB) bilgi ve bilgi toplama, risk tahlili yapma yetkisine ait karara, Teşkilat Kanunu’nda yer veriliyor.

Buna nazaran, Başkanlığın sistemlerinde meydana gelebilecek arızalar nedeniyle vergi yükümlülükleriyle ilgili mühletlerin uzatılmasına ait yetki düzenlemesi yapılıyor. GİB dışındaki kamu kurumlarının kamu alacağı niteliğindeki alacaklarının tebligatlarını yapma yetkisi düzenleniyor.

Başkanlık vergiye istekli ahengi artırmak, vergi kayıp ve kaçağı ile gayret etmek ve tahsilatta aktifliği artırmak hedefiyle mükellefiyet, vergilendirme ve vergiye ahenk seviyesine ait yapılacak çalışmalar için her türlü bilgi, bilgi ve istatistiği toplamak suretiyle oluşturulacak Risk Tahlili Sistemi üzerinden risk tahlili yapma ve vergiye istekli ahenk seviyesini ölçme yetkisine sahip olacak.

Vergi dairelerince süreç tesis edilmesi gereken işlere ilişkin olan ve bildirimi gereken evraklar, ilgili kurumları ile yapılan protokoller çerçevesinde muhataplarına Vergi Metot Kanunu kararlarına nazaran kurulan teknik altyapı kullanılarak Başkanlık tarafından elektronik ortamda bildirim edilebilecek. Elektronik ortamda yapılan tebligat, muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılacak.

Anayasa Mahkemesi kararı doğrultusunda devlet gelir uzmanlarının müdür olarak atanabilmelerine ait kararda düzenlemeye gidiliyor. Buna nazaran, devlet gelir uzmanlığına atandıktan sonra bu unvandan en az 5 yıl hizmeti bulunanlar imtihana tabi tutulmadan müdür olarak atanabilecek.

Katılım Finans Kefalet AŞ’ye kurumlar vergisi muafiyeti

Finansal badirede olan işletmelerin borçlarını yine yapılandırabilmelerine imkan sağlayan mevcut yasa kararının uygulama müddeti, düzenlemenin yayımlanmasından itibaren iki yıl daha uzatılacak ve bu süreyi iki yıl daha uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacak.

Özelleştirme kapsamına alınan kuruluşlar dahil iktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları ile bunların kurumları, bağlı iştirakleri ve iştirakleri, kamu bankaları, büyükşehir belediyeleri, belediyeler, vilayet özel yönetimleri ve bunlara ilişkin hukuksal bireylerin, SGK’ye ilişkin ve Kuruma bağlı tahsil dairelerince takip edilen prim ve prime ait başka borçları ile kira ve ecrimisil borçlarına karşılık gayrimenkul alınmasına imkan sağlayan uygulamanın mühleti 31 Aralık 2023’ten 31 Aralık 2028’e kadar uzatılıyor.

Kamu üniversite sıhhat hizmeti sunucularının SGK’ye 31 Aralık 2023’e kadar kontrat kapsamında verdikleri tedavi hizmetlerine ait toplam tahakkuk fiyatının götürü bedel kontrat meblağından düşük olması durumunda ortadaki fark terkin edilecek. Terkin edilen meblağ, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı bütçesine bu hedefle tahsis edilecek ödenekten karşılanacak.

Zorunlu genel sıhhat sigortası prim borçlarını ödeyemeyen sigortalılara yönelik kamuya olan borç yüklerini hafifletmek ve sıhhat hizmetlerine erişimlerini kolaylaştırmak emeliyle düzenlemeye gidiliyor. Buna nazaran, 1 Ocak 2014 öncesine ilişkin olup ödenmemiş genel sıhhat sigortası primleri ile gecikme cezası ve gecikme artırımı üzere fer’i alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilecek. Düzenleme, 31 Aralık 2023’ten itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

İhracatçılar lehine münhasıran ihracat kredileri için kefalet vermek maksadıyla kurulan kurumların, kurumlar vergisinden muaf tutulması düzenlemesi kapsamında, iştirak bankalarının ortağı olduğu ve iştirak bankacılığı prensip ve temellerine uygun her türlü finansman için kefalet vermek emeliyle kurulan İştirak Finans Kefalet AŞ’nin 1 Ocak 2024’ten itibaren elde edilen karlarına da kurumlar vergisi muafiyeti tanınıyor.

Döviz kazandırıcı düzenlemeler kapsamında gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin iştirak ettikleri yabancı kurumlardan 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde ettikleri kar hisselerinin yarısı, dövizin ülkeye getirilmesi kuralıyla istisna edilecek. Cumhurbaşkanı, vergi yüküne ait oranlar ile başka oranları indirme yahut artırma, Hazine ve Maliye Bakanlığına ise istisnaların uygulanmasına ait yordam ve asılları belirleme yetkileri veriliyor.

İhracatlarda imalatçıya kurumlar vergisi oranında 5 puan indirim

Yurt dışına verilen mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kayıt tutma, davet merkezi, eser testi, sertifikasyon üzere birtakım hizmetler ile yabancılara verilen eğitim ve sıhhat hizmetlerinden 1 Ocak 2023’ten itibaren elde edilen karın tamamı Türkiye’ye transfer edilirse, yüzde 80’i beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilecek. Cumhurbaşkanı, Türkiye’ye transfer edilecek yarar meblağını azaltma ve tekrar yasal düzeyine kadar artırma yetkisine sahip olacak.

Cumhurbaşkanı’nın, yıllara sari inşaat işlerinde tevkifat oranının belirlenmesinde işin nev’ine nazaran ayırım yapılabilmesi ile yıllara sari inşaat ve tamirat işlerini yapanlara ödenen istihkak bedelleri üzerinden yapılacak vergi kesintisi oranının belirlenmesine ait yetkileri genişletiliyor.

Dış ticaret sermaye şirketleri ve sektörel dış ticaret sermaye şirketleri aracılığıyla yapılan ihracatlarda imalatçıya, 1 Ocak 2023’ten itibaren elde edilen çıkarlarına uygulanacak kurumlar vergisi oranında 5 puan indirim yapılacak.

Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) ve iştirak hesaplarına uygulanan kurumlar vergisi istisnasının müddeti 31 Aralık 2023’ten 30 Haziran 2024’e kadar uzatılıyor. Cumhurbaşkanı’na, müddetin bitimini müteakip bu süreyi her seferinde altı ayı geçmeyen müddetler halinde uzatma, uygulanan istisna oranını azaltma ve tekrar yasal düzeyine getirme, hesap tipi, hesapların vadesi ve açılış tarihine nazaran istisna oranını azaltma ve farklı istisna oranı belirleme yetkisi veriliyor.

Tüm talih oyunları için ikramiye dağıtım oranının üst hududu yüzde 83’ten yüzde 93’e yükseltilecek. Böylelikle hem yasa dışı bahisle ticari açıdan faal uğraş edilmesi hem de kelam konusu alandan elde edilen kamu geliri kaybının önlenmesi amaçlanıyor.

Yazılı keşide tarihinden evvel çeklerin ödenmek için muhatap bankaya ibrazının geçersiz olmasına yönelik uygulamanın müddeti 31 Aralık 2023’ten 31 Aralık 2025’e kadar uzatılıyor.

Teklifle Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanunu’nda değişiklikler yapılıyor. Buna nazaran, Kanun’a “koşullu erişim” ve “net satış” sözleri eklenecek. Erişim prosedürüyle yayın hizmeti sunan kuruluşlar da yıllık net satış gelirleri üzerinden yüzde 1,5 oranında Radyo ve Televizyon Üst Heyetine ödeme yapacak. Net satışların ödenmesine ait yordam ve asılları belirlemeye yönelik Şuranın düzenleme yapma yetkisi olacak.

Medya hizmet sağlayıcılar ve internet platform işletmecilerinin net satışları üzerinden ödemeleri öngörülen hissenin Heyet hesaplarına aktarılmasına ait azami müddet de belirleniyor.

6 şubat sarsıntıları sebebiyle Genel afet bölgesi ilan edilen yerlerde 31 Aralık 2025 tarihine kadar fahiş fiyat uygulandığının tespit edilmesi halinde ilgili mevzuat uyarınca verilecek ceza 10 kat uygulanacak.

“Huzur hakkı” için düzenleme

Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde yer alan “huzur hakkı”na ait düzenlemeye gidiliyor. Buna nazaran, kamu kurum ve kuruluşlarının teşkilatlanmasına ait Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde yer alan idare şurası, kontrol heyeti, tasfiye şurası, müşavere konseyi üyelikleri ile komite, heyet, komite ve gibisi organlarda vazife alanlara, ayda dördü geçmemek üzere her bir toplantı için (9000) gösterge sayısına kadar Cumhurbaşkanı’nca belirlenecek gösterge sayısının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucunda tespit edilecek meblağda, damga vergisi hariç rastgele bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın huzur hakkı ödenebilecek.

Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile unvan prestijiyle birinci kere ihdas edilen devlet memurları takımlarının mali ve toplumsal hak ve yardımlar ile öteki özlük hakları bakımından denk sayılacağı takımlar belirleniyor.

Yönetici takım ve konumlarında (genel müdür yardımcısı, daire lideri vilayet ve bölge müdürü) bulunmaktayken vazifeleri sona erenler, en az 3 yıl misyon yapmış olmaları halinde idari uzman unvanlı takımlara atanacak.

Yükseköğretim Heyeti Başkanlığı dahil edilerek, anılan Başkanlıkta unsur kapsamında yer alanların başka kamu kurum ve kuruluşlarının tabi olduğu kararlara tabi olması sağlanıyor. Üst konseylerde lider yardımcısı takımlarında bulunanlardan misyondan alınanların ek gösterge bakımından denk oldukları genel müdürlerle tıpkı kararlara tabi olması hedefleniyor.

En yüksek devlet memurunun mali ve toplumsal hakları temel alınmak suretiyle tespit edilen aylık, ikramiye, her türlü mali ve toplumsal hak ile öteki bir ödeme yahut fiyat tavanının hesaplanması ya da ödenen aylık, artırım, tazminat, fiyat ve gibisi ödemelerin hesaplanmasında ortaya çıkan tereddütlerin giderilmesi ve uygulama birliğinin korunması için karar getiriliyor.

Türk Akreditasyon Kurumunda kontratlı olarak çalışan işçinin toplumsal güvenlik bakımından tabi olduğu sigortalık statüsü birebir temellerle tekrar belirleniyor.

Hangi hallerde uygulanacağını ve ölçüsünü açıkça belirtmek kaydıyla, Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Müdürlüğü 1 milyon lirasına kadar, Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğü ve Denizcilik Genel Müdürlüğü 5 milyon lirasına kadar idari para cezası uygulaması öngörmek ve ihlal edenlere belirlenen ölçüde idari para cezası karar tutanağı düzenlemek yahut düzenletmekle misyonlu ve yetkili olacak.

Sürücüsünün tabiiyetine bakılmaksızın yabancı plakalı karayolu taşıtları için birinci fıkra kapsamında uygulanacak olan idari para cezaları, tebligat koşulu aranmaksızın şoförü bilgilendirilerek tahsil edilecek. Cezalar tahsil edilmeden cezaya muhatap yabancı plakalı taşıtın ülkeyi terk etmesine müsaade verilmeyecek.

(Bitti)