Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, İSO Kasım Ayı Olağan Meclis Toplantısı’nda konuştu Açıklaması

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Yatırım Taahhütlü Avans Kredileri konusunda Merkez Bankası, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı ile ilgili tüm kurumların uzun müddettir bir hazırlık içinde olduklarını belirterek, “Son kademelere gelmiş durumdayız. Son çalışmaları, Sanayi Bakanlığımız ile Merkez Bankamız gerçekleştiriyorlar. Yakın bir vadede bu programımız toplumumuzla paylaşılmış olacak.” dedi.

Yılmaz, İstanbul Sanayi Odasının (İSO) “21’inci Yüzyılın Yüksek Teknoloji ve Yeşil İktisada Dayalı Endüstrisini Oluşturmak İçin Devlet-Özel Kesim İşbirliğini Geliştirmenin Önemi” ana gündemiyle Beyoğlu’ndaki Odakule Fazıl Zobu Meclis Salonu’nda düzenlediği Kasım Ayı Olağan Meclis Toplantısı’nda konuştu.

Dünyanın 2002-2022 yılları ortasında yıllık ortalama yüzde 3,6, Türkiye’nin birebir periyotta yıllık ortalama 5,4 büyüdüğünü, dünya ortalamasının 1,8 puan üzerinde bir büyüme kaydedildiğini aktaran Yılmaz, pandeminin yaşandığı 2020-2022 yılları ortasında da kümülatif olarak dünyanın yüzde 7, Türkiye’nin ise yüzde 20’ye yakın bir büyüme performansı sergilediğini belirtti.

Kişi başına ulusal gelirin nominal dolar bazında 2002’de 3 bin 608 dolar iken 2022’de 10 bin 659 dolara yükseldiğini belirten Yılmaz, 2002’de satın alma gücü paritesine nazaran 9 bin 279 dolar olan kişi başı ulusal gelirin de 2022’de 37 bin 445 dolara çıktığını, Türkiye’nin bu süreçte düşük orta gelirli ülkeler kategorisinden orta yüksek gelirli ülkeler kategorisine geçtiğini söyledi.

Aynı devirde sanayi bölümünün yıllık ortalama 6,1, imalat endüstrisinin 6,4 büyüdüğüne, özel kesim öncülüğünde çok önemli bir endüstrileşme atılımını gerçekleştirdiklerine dikkati çeken Yılmaz, sanayi kesim büyümesinin ortalama büyümeden daha yüksek performans göstererek sektörel katma kıymet içindeki oranının 2003’te yüzde 23 iken, 2022’de yüzde 30’a çıktığını hatırlattı.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, istihdamın oranı 2005’te 19 milyon 357 bin iken, 2023’ün üçüncü çeyreği prestijiyle bu oranın 32 milyon 43 bin üzere bir sayıya ulaştığını, tıpkı periyotta sanayi istihdamının ise 4 milyon 140 binden 6 milyon 626 binlere yükseldiğine işaret ederek, endüstrinin ulusal gelir içinde yüzde 30’u aşan bir hisseye sahip olduğunu lisana getirdi.

“Bütçe açığı bu yıl ve gelecek yıl için 6,4 civarında kestirim ediliyor”

Türkiye’nin bu yıl seçimler ve yeni siyasetler olmak üzere iki belirsizlik yaşadığına değinen Yılmaz, mayısta yapılan seçimle siyasi belirsizliklerin ortadan kalktığını belirtti. Yılmaz, yeni hükümetin misyona başlamasıyla Orta Vadeli Programın (OVP) hazırlandığını, 5 yıllık kalkınma planının Meclis’te kabul edildiğini, Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nın Resmi Gazete’de yayımlandığını, bütçe görüşmelerinin de Meclis’te devam ettiğini, tüm bunlarla siyaset belirsizliklerinin de ortadan kalktığını anlattı.

Yılmaz, OVP’nin “Afet yaralarının sarılması ve afet risklerinin azaltılması”, “Makroekonomik ve finansal istikrarın sağlanması, enflasyonun tek haneye düşürülmesi”, “Yatırım, istihdam, üretim ve ihracat perspektifinde büyüme ve istihdamın devam ettirilmesi” ve “Sosyal adalet ve refahın güçlendirilmesi” olmak üzere 4 temel maksadı bulunduğunu aktardı.

OVP’nin birinci emeline yönelik bu yıl merkezi idare bütçesine 762 milyar lira ödenek koyduklarını kaydeden Yılmaz, “2024 bütçesinde 1 trilyon 28 milyar lira kaynağı ayırmış durumdayız. 3-4 yıllık periyot prestijiyle baktığınızda 3 trilyondan fazla parayı merkezi idare bütçesinde bu alanlara aktarmış olacağız. Bunlar hem halkımızın yaralarını saracak hem de Türkiye’yi çok daha inançlı bir halde güçlü bir bünyeyle geleceğe taşıyacak olan yatırımlar. Bu yıl ve gelecek yıl bütçemizdeki açığı bu yüzden bir ölçü arttırıyoruz. Olağanda 3-3,5 civarında seyreden açık, bu yıl ve gelecek yıl için 6,4 civarında iddia ediliyor. Bu tartı daha sonraki yıllar azalarak gidiyor.” diye konuştu.

“Enflasyondaki önemli düşüşü gelecek yılın ortalarından itibaren görmeye başlayacağız”

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, programın ikinci emeline değinerek, şöyle devam etti:

“Son gelişmeleri hatırlayacak olursak, bir kez aşikâr risklerimizi azalttık. Döviz rezervlerimizde büyük bir artış sağlandı. 98 milyarlara kadar gerilemişti. En son 128 milyarı aşan bir orana geldi. 30 milyar lira civarında brüt döviz rezervimizde artış sağlandı. Yeniden bu periyotta bütçe açıklarındaki riskleri engelleyici önlemler aldık. Şu anda 6,4’se o açık, işte önlemlerimiz sayesinde bunu başardık. Yoksa bütçe açığımız daha farklı noktalara gidebilirdi. Aldığımız önlemlerle makul yönetilebilir seviyede bir bütçe açığını sağlamış olduk. Münasebetiyle hem döviz hem bütçe riskini azaltacak önlemler aldık. Bunun sonucundadır ki ülkemizin risk primlerinde bir düşüş ortaya çıktı. Gerçekten son periyotlarda 340’lara gerilediğini görüyoruz CDS dediğimiz ülke risk priminin. Bu mayıs ayında 700’lere kadar çıkmıştı. Sarsıntının tesirlerine karşın mali disipline önemli manada ehemmiyet vererek ve aşikâr önlemleri süratli bir halde alarak bunu sağladık. Para politikalarımızda sağladığımız güncelleme ve kararlılıkla bunu sağladık. Başka taraftan yapısal dönüşüm irademizi ortaya koyarak sağladık. Bu üç temel siyaset aracını da bir bütünlük içinde bilhassa iktisat uyum konseyinde bütün bu tarafları bir ortaya getirerek bir istişare içinde sağlamış olduk.”

Enflasyonla ilgili konuşan Yılmaz, “Bu yıl yüzde 65 civarında gerçekleşeceğini varsayım ettiğimiz enflasyonun, kademeli bir halde düşerek 2026 yılında tek haneli sayılara döneceğini öngörüyoruz. Aylık bazda bir ölçü düşmeye başladı. Yıllık tesirini gelecek yılın ortalarından itibaren göreceğiz. Yıllık enflasyondaki önemli düşüşü gelecek yılın ortalarından itibaren görmeye başlayacağız. Kademeli bir halde düşüş seyriyle 2026’da da tek haneli sayıları hedefliyoruz.” tabirlerini kullandı.

Yılmaz, enflasyondaki bu perspektifin yanı sıra yatırım, istihdam, üretim ve ihracatı hiçbir vakit göz gerisi etmediklerini belirterek, bunları ülkenin refahını, katma bedelini ve iktisadını sürdürülebilir bir biçimde büyütmek için istediklerini, enflasyonu düşürmenin de bu perspektife güç verdiğini vurguladı.

“Türkiye ulusal gelirde kritik eşiği aşarak yüksek gelirli ülkeler ligine adım atacak”

IMF’nin varsayımlarına nazaran gelecek yıllarda dünyada ortalama 3 civarında büyüme öngörüldüğünü aktaran Yılmaz, gelişmiş ülkelerde bunun 1,5-2 bandında, gelişmekte olan ülkelerde ise yüzde 4 civarında büyüme perspektifi olduğunu kaydetti.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, büyüme manasında Avro Bölgesi’nin halinin daha makus olduğunu, yüzde 0,5 civarında bir büyümeden bahsettiklerini, Almanya’nın ise bu yıl iktisadının küçüldüğünü, negatif büyüme sayılarına sahip olduğunu lisana getirdi.

Geçen yıl ulusal gelirin 906 milyar dolar olduğunu, bu yıl 1 trilyon 67 milyar dolar olmasının varsayım edildiğini, son 12 aylık devirde ulusal gelirin 1 trilyon doları aştığını aktaran Yılmaz, “(2023 sonu) Muhtemelen 1,1 trilyon dolar civarında ulusal gelire ulaşmış olacağız. Bu da kişi başı ulusal gelirimizi 10 bin 659 dolardan 12 bin 415 dolar düzeylerine getirecek. Devir sonunda 1,3 trilyon dolarlık bir iktisat olmayı hedefliyoruz. Kişi başına ulusal gelirimizin de 14 bin 855 dolara, nominal dolar bazında 15 bin dolarlara yakınsamasını bekliyoruz. Bu yüksek gelirli ülkeler ligine terfi etmek demek. 13 bin 800 dolar burada milletlerarası eşik. Türkiye bu eşiği aşarak yüksek gelirli ülkeler ligine alt sıralardan da olsa adımını atacak.” değerlendirmesinde bulundu.

Yılmaz, ortalama büyümenin bu periyot yüzde 4,5 civarında olmasını hedeflediklerini, iş gücünde ve istihdamda kıymetli artışlar öngördüklerini lisana getirerek, ulusal gelir büyüklüğü satın alma gücüne nazaran bakıldığında Türkiye’nin dünyanın 11’inci büyük iktisadı, nominal bazda da IMF’nin 2023 iddialarına nazaran 17’nci büyük iktisadı olduğunu aktardı.

Bu devirde yapısal ıslahatlara büyük kıymet verdiklerine dikkati çeken Yılmaz, OVP’nin eki olarak Resmi Gazete’de yayımladıkları temel yapısal ıslahat alanlarını 7 ana başlıkta “büyüme ve ticaret”, “beşeri sermaye ve istihdam”, “fiyat istikrarı ve finansal istikrar”, “kamu maliyesi”, “afet yönetimi”, “iş ve yatırım ortamı”, “yeşil ve dijital dönüşüm” olarak sıraladı.

Yılmaz, gaye odaklı ve seçici yatırım finansmanına değinerek, “Yatırım Taahhütlü Avans Kredileri, bu bahislerde Merkez Bankamız, Sanayi Bakanlığımız, Hazine ve Maliye Bakanlığımız, Ticaret Bakanlığımız, ilgili tüm kurumlarımızla uzun müddettir bir hazırlık içindeyiz. Son etaplara gelmiş durumdayız. Son çalışmaları, Sanayi Bakanlığımız ile Merkez Bankamız gerçekleştiriyorlar. Yakın bir vadede bu programımız toplumumuzla paylaşılmış olacak. İktisat Uyum Şurasında uzun bir müddettir tartıştığımız bir mevzu. Nitelikli, cari açığı azaltan, katma bedelimizi yükselten, teknolojik düzeyimizi daha üst sıralara taşıyan belirli bir ölçeğe sahip yatırımlara, avantajlı, uzun vadeli bir kadro finansman imkanları sağlayıcı program tasarlanıyor.” halinde konuştu.

Açılış konuşmasını İSO İdare Heyeti Lideri Erdal Bahçıvan’ın yaptığı toplantı, Yılmaz’ın konuşmasının akabinde basına kapalı devam etti.