Cevdet Akay: “Ekonomık Nedenlerle Aılesının Bakamadığı Çocuk Sayısı 2002’de 12 Bın 75 Iken En Son Ağustos 2023 Prestijiyle 165 Bıne Yükselmış”

CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı’nın Plan ve Bütçe Komitesi’ndeki 2024 yılı bütçe görüşmelerinde; “Türkiye çocuk yoksulluğu açısından OECD’ye üye 41 ülke ortasında yüzde 22 oranıyla en yüksek yoksulluk oranına sahip 2’nci ülke pozisyonundayız. Toplan nüfusa baktığımızda da bu oran yüzde 15’e tekabül ediyor. Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı tarafından yayınlanan rapora nazaran ekonomik mahrumluk nedeni korunmaya, yardıma ve bakıma muhtaç yani ekonomik nedenlerle ailesinin bakamadığı çocuk sayısı 2002’de 12 bin 75 iken en son Ağustos 2023 prestijiyle -bunlar sizin veriniz- 165 bine yükselmiş durumda” dedi.

Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarının 2024 yılı bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nunda görüşülüyor. CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, özetle şunları söyledi:

“KADININ GÜÇLENDIRILMESIYLE ILGILI ÖDENEĞI 2 MILYAR 900 MILYON ARTTIRMAMIZ GEREKIYOR”

“Bütçenizin yüzde 61,57’si yani 205 milyarlık kısmı yoksullukla uğraş ve toplumsal yardımlaşmaya ayrılmış. Doğal ki ülkemizin içerisinde bulunduğu pozisyon prestijiyle da buraya ayrılacak bütçe sayısı değerli, yüzde 61’in ayrılma sebeplerinden biri de bu. Az evvel şehit yakını ve gazilerle ilgili Aylin Yaman da bahsetmişti, 2022 bütçesindeki ayrılan ödeneğin tam olarak kullanılmadığı hasebiyle 2023 yılında ayrılan meblağın da bu yüzden -75 milyon 41 bin liralık bir sayı ayrılmış- çok düşük olduğunu buradan söz ediyoruz. Şehit ve gazi yakınlarına gerekli takviyenin verilmesi gerektiğini ben her bakanlık bütçesinde bilhassa vurguluyorum. Bütün bakanlıklar bu hissesi arttırırsa toplana toplana gerçekten şehitlerimizin ve gazilerimizin yaralarına merhem olmuş oluruz diye düşünüyorum. Tekrar, bayanın güçlendirilmesiyle ilgili ödeneği 2 milyar 900 milyon arttırmamız gerektiğini bilhassa buradan tabir ediyorum. Burada natürel kar emeli gütmeyen kuruluşlara yapılan transferler kalemi var; 20 milyon 344 milyonluk bir sayı. Burada, siz konuşmanızda da Sayın Bakanım belirtmiştiniz 19 tane sivil top toplum kuruluşuyla bir arada bir protokol gereği belli harcamaların yapıldığını. Bu kar gayesi gütmeyen transferler bu kuruluşlara yapılan transferler mi? Bütçenin öbür kalemlerinden de ben tekrar çok büyük kalemler gördüm, hane halkı ve işletmelere yapılan yardımlar var, onlar çok önemli büyük sayılar, 40 milyarın üstünde; bir kısmı oradan, bir kısmı buradan mı? Bu sivil toplum kuruluşlarını bizlerle paylaşırsanız çok mutlu olurum. Ben bu sivil toplum kuruluşları kimler, buradaki bütçenizdeki ödeneklerden bu kuruluşlara ayrılan hisselerin ne kadar olduğunu soru olarak da sormuş olayım.

“12 MILYON VATANDAŞIMIZ YOKSULLUK IÇINDE HAYAT UĞRAŞI VERIYOR”

TÜİK yoksulluk ve hayat şartları istatistiklerine nazaran ülkemizde yoksulluk oranı yüzde 15 olarak belirlenmiş. Bu hepimiz için kıymetli bir sorun biliyorsunuz, aslında çabamız de yoksullukla çaba. 12 milyon vatandaşımız yoksulluk içinde hayat uğraşı veriyor. Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığının datalarına nazaran aylık geliri 450 TL ve altında olan milyonlarca hane var. Türkiye’de çok yoksulluk çeken ailelerin dahil edildiği Aile Dayanak Programı’ndan 2023’ün sırf Ocak-Temmuz periyodunda 3,7 milyon hane yararlanıyor. Bilgi akışı kesildiği için son durumu bilmiyoruz. Bundan sonraki gelişmelerde son sayıları sizden öğrenebilirsek şad olacağız.

“EKONOMIK NEDENLERLE AILESININ BAKAMADIĞI ÇOCUK SAYISI 2002’DE 12 BIN 75 IKEN EN SON AĞUSTOS 2023 PRESTİJİYLE 165 BINE YÜKSELMIŞ”

Yine ‘Türkiye’de Çocuk Olmanın Bedeli Raporu’ diye ben kısaca kendi notlarımdan bir şey hazırladım. 15-29 yaş ortası eğitimde yahut öğretimde olmayan gençlerin oranı yüzde 28,7 Sayın Bakanım. Erkek çocukların yüzde 76,2’si ve kızların yüzde 79,6’sı lakin ortaöğretimi tamamlıyor. Örgün öğretimdeki ilkokul, ortaokul ve ortaöğretimdeki her 100 çocuktan 9,1’i okulu terk etmiş durumda. Yeniden Türkiye’de okul kaydı olmayan toplam çocuk sayısı 1 milyon 201 bin. Türkiye’de 5-17 yaş kümesinde ekonomik faaliyette çalışan çocuk sayısı 720 bin. Bu sayı 2021 sayısı maalesef, daha yeni bir sayı bulamadım, bu söz ettiğim sayılar da TÜİK sayıları. Bir de beslenmeyle ilgili meseleleri var. Birleşmiş Milletler Dünya Besin Programı’nın 2022’de açlık haritası datalarına nazaran Türkiye’de 14,8 milyon kişi kâfi besin tüketmiyor. Rapor ayrıyeten Türkiye genelinde 14,8 milyon kişinin yetersiz beslendiğini, 5 yaş altı çocukların yüzde 1,7’sinin akut yetersiz beslenme, yüzde 6’sının ise kronik yetersiz beslenme yaşadığını ortaya koydu. Tekrar TÜİK’in Türkiye Çocuk Araştırması’na nazaran -Birleşmiş Milletler verisi de var burada- her gün peynir ve yoğurt üzere süt eserlerini tüketmeyen çocuk oranı yüzde 42,2, her gün ekmek yahut makarna tüketen çocuk oranı yüzde 62,4, her gün meyve tüketmeyen çocuk oranı yüzde 49, her gün zerzevat tüketmeyen çocuk oranı yüzde 87, her gün et, tavuk ve balığı tüketmeyen çocuk oranı yüzde 87,3; Birleşmiş Milletler Dünya Besin Programı’nın yayınladığı açık harita dataları bunlar. Türkiye çocuk yoksulluğu açısından OECD’ye üye 41 ülke ortasında yüzde 22 oranıyla en yüksek yoksulluk oranına sahip 2’nci ülke pozisyonundayız. Toplan nüfusa baktığımızda da bu oran yüzde 15’e tekabül ediyor. Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı tarafından yayınlanan rapora nazaran ekonomik mahrumluk nedeni korunmaya, yardıma ve bakıma muhtaç yani ekonomik nedenlerle ailesinin bakamadığı çocuk sayısı 2002’de 12 bin 75 iken en son Ağustos 2023 prestijiyle -bunlar sizin veriniz- 165 bine yükselmiş durumda.

“YURTLARDA KALAN VE KAYBOLAN ÇOCUKLARLA İLGİLİ AYRINTILI ARAŞTIRMA YAPILSIN”

Cezaevindeki 12-17 yaş kümesinde olup da 18 yaşını doldurmamış hükümlü çocuk sayısı 1.373. Bir de husus bağımlılığı en büyük problemimiz uyuşturucuyla çaba açısından sahiden. Uyuşturucu kullananların yüzde 69,6’sının da 15-24 yaş aralığındaki çocuklarımızdan ileri geldiğinin Emniyet Genel Müdürlüğümüzün Narkotik Cürümlerle Uğraş Daire Başkanlığının tabirine nazaran tespitini yapmış bulunuyoruz. Son olarak bir de yurtlarda kalan ve kaybolan çocuklarımızın konusu var. Bunların durumuyla ilgili ben ayrıntılı araştırmalar yapılmasını ve sonuçların kamuoyuyla paylaşılmasını buradan bilhassa istirham ediyorum.”