BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri: Çevrim içi taciz ve nefret söylemi telaş verici

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, “Orta Doğu’daki yıkıcı gelişmeler bağlamında, çevrim içi taciz ve insanlıktan çıkarıcı telaffuz içeren paylaşımlar, hem bölge içinde hem de bölge dışında antisemitizmi ve Müslüman tersi nefreti körüklüyor. Bu, çok tasa vericidir.” dedi.

Türk, Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Başkanlığının İstanbul’da düzenlediği Memleketler arası Stratejik Bağlantı Doruğu’na (Stratcom Summit’23) görüntü ileti gönderdi.

Mesajında, toplumsal medya ve iletileşme hizmetleri de dahil olmak üzere bayanlara ve kız çocuklarına yönelik “kadın düşmanı saldırıların” bilhassa internet üzerinde yaygınlaştığını kaydeden Türk, “Şu anda Orta Doğu’daki yıkıcı gelişmeler bağlamında, çevrim içi taciz ve insanlıktan çıkarıcı telaffuz içeren paylaşımlar hem bölge içinde hem de bölge dışında antisemitizmi ve Müslüman tersi nefreti körüklüyor. Bu, çok telaş vericidir.” sözlerini kullandı.

Türk, örgütlü dezenformasyon kampanyalarının öbür kümelere karşı nefret ve ayrımcılığı körüklediğini vurguladı.

Devletler ile işletmelerin bu çeşit ziyanlı telaffuzlara karşı yükümlülüğünün bulunduğunu hatırlatan Türk, “Ancak bilgiye erişime yatırım yapmak yerine, birtakım hükümet yetkililerinin ve işletmelerin bilgiye erişimi sınırlayarak ya da kendi çıkarları için otorite ve nüfuzlarını kullanarak yanlış bilgi ya da dezenformasyon yaydıklarını görmekten büyük telaş duyuyoruz.” diye konuştu.

Türk, bağlantının kitlesel olarak denetlendiğini, internet ve bağlantıda geniş çapta kesintiye gidildiğini, insanların hayatta kalmak için gereksinim duyabilecekleri hayati irtibat yahut bilgilerden yoksun bırakıldığını ve gazeteciler ve insan hakları savunucularının yalnızca söz özgürlüğü haklarını kullandıkları için mahpus cezasıyla karşı karşıya kalmasıyla sivil alanın zayıflatıldığını lisana getirdi.

İnsan haklarının birleştirici lisanına dayanan bir yaklaşımın “daha güzel ve sağlıklı, bilgi edinme hakkını ve açık ve özgürce tartışma hakkını koruyan bir yöne” yönlendirmeye yardımcı olabileceğine inandığını kaydeden Türk, “Bu noktaya, özgür ve bağımsız medya, eleştirel kanıyı teşvik eden eğitim sistemleri, devletlerin ve şirketlerin özel hayatın kapalılığı ve tabir özgürlüğü üzere insan haklarına hürmet göstereceklerine dair verdikleri sağlam taahhütler yoluyla itimadı tekrar inşa ederek ulaşabiliriz.” değerlendirmesini yaptı.

Türk, tabir özgürlüğünün “sadece olumlu bilgilerle hudutlu olmadığının” kabul edilmesi gerektiğine işaret ederek yalnızca istisnai durumlarda tabir özgürlüğüne kısıtlama getirilmesinin düşünebileceğini; kışkırtma, ayrımcılık, düşmanlık yahut şiddet içeren telaffuzların memleketler arası insan hakları hukuku kapsamında yasaklandığını belirtti.

Devletler ve şirketlerin bilgi ve içeriğe yönelik siyasetleri ve yaklaşımları konusunda şeffaf davranması, tüm insanların kendilerini etkileyen siyasetlerde kelam sahibi olmasını sağlaması, tartışma ve münazara için inançlı ve canlı bir ortamı teşvik etmesi gerektiğini vurgulayan Türk, devletlerin kendi içindeki ve milletlerarası dijital uçurumun kapatılması manasına geleceğini söz etti.

Türk, geleceklerini, dijital alanda ve dijital alanın dışında insanlığa hakikaten yarar sağlayacak biçimde; itimat, hakikat, özgürlük ve hesap verilebilirliğe dayalı olarak şekillendirme yükümlülüklerinin bulunduğunu vurguladı.