Aliyev: “Ermenistan’ın geleceği dış sponsorların elinde”

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, SPECA Devlet Liderleri 18. Tepesi’nde yaptığı konuşmada, “Dünyada başarısız, bağımlı, birden fazla güçlere hizmet eden, kendisini büyük devletlerin çatışma alanına çeviren ülke sayısı az değil. Bunlardan biri Azerbaycan’ın komşusu Ermenistan’dır. Bu tıp ülkelerin siyaseti halklarının iradesine bağlı değildir, geleceği dış sponsorların elindedir” dedi.

Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan, Özbekistan ve Afganistan’ın dahil olduğu Birleşmiş Milletler Orta Asya Ekonomileri Özel Programı (SPECA) Devlet Liderleri 18. Doruğu, Azerbaycan’ın başşehri Bakü’de gerçekleştirildi. SPECA’nın kuruluşunun 25. yıl dönümünde Haydar Aliyev Merkezi’nde düzenlenen doruğa Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Gürcistan Başbakanı İrakli Garibaşvili, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Körfez İşbirliği Kurulu (KİK) Genel Sekreteri Casim Muhammed el-Budeyvi, Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komitesi (UNECE) ve Birleşmiş Milletler Asya ve Pasifik Ekonomik ve Toplumsal Komitesi’nden (UNESCAP) temsilciler katıldı.

“Ülkelerimizde barış ve istikrarın hakim olması ülkelerimizin ve halklarımızın büyük başarısıdır”

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev yaptığı konuşmada, SPECA’nın kuruluşunun üye ülkelerin bağımsızlıklarının birinci adımlarını attığı tarihlere denk geldiğini belirterek, “Önümüzde pek çok sorun ve zorluk çıktı. Son 25 yılda temel zorlukları geride bıraktık, devlet egemenliğimizi güçlendirdik, dünyanın bedelli üyeleri haline geldik ve ekonomik olarak süratle geliştik. Ülkelerimizi birleştiren bir faktör daha var, o da siyasi istikrar. İstikrar olmadan ekonomik kalkınma olamaz. Günümüzde dünyanın farklı bölgelerinde savaşlar, çatışmalar ve kanlı çatışmalar yaygınlaşmıştır. Ülkelerimizde barış, istikrar ve huzurun karar sürmesi, kalkınma ve inşa süreçleri muvaffakiyetle devam etmektedir. Bu, devletlerimizin ve halklarımızın büyük başarısıdır” dedi.

“Dünyadaki başarısız ve bağımlı ülkelerden biri Ermenistan’dır”

Dünyada başarısız ve bağımlı olan ülkelerin mevcut olduğunu vurgulayan Aliyev, “Dünyada başarısız, bağımlı, birden fazla güçlere hizmet eden, kendisini büyük devletlerin çatışma alanına çeviren ülke sayısı az değil. Bunlardan biri Azerbaycan’ın komşusu Ermenistan’dır. Bu cins ülkelere sözün tam manasıyla bağımsız ülkeler denemez. Bu çeşit ülkelerin siyaseti halklarının iradesine bağlı değildir, geleceği dış sponsorların elindedir. SPECA üyesi ülkeler nitekim bağımsız ülkelerdir, zira bağımsız iç ve dış siyasetler yürütürler. BM Genel Konseyinin SPECA’nın 25. yıl dönümünde kabul ettiği son kararı memnuniyetle karşılıyoruz. SPECA İtimat Fonu BM’nin himayesinde kuruldu. Azerbaycan bu fona 3,5 milyon ABD doları tahsis edecek” diye konuştu.

“Azerbaycan ulaştırma ve lojistik merkezlerinden biri haline geldi”

Azerbaycan’ın Orta Asya ülkeleriyle asırlık tarihi ve kültürel bağlarla sahip olduğunu belirten Aliyev, “Azerbaycan ve Orta Asya, stratejik kıymeti artan tek bir tarihi, kültürel ve jeopolitik alandır. Eylül ayında Duşanbe’de düzenlenen Orta Asya Devlet Liderleri Tepesi’ne birinci defa onur konuğu olarak davet edildim. Davetiniz için tekrar teşekkür ederim. Mevcut tepeyi Duşanbe toplantısının mantıklı bir devamı olarak görüyorum. Azerbaycan’ın güçlü iktisadı bağımsız bir dış siyaset uygulanmasına imkan tanıyor. Son 20 yılda Azerbaycan’ın gayri safi yurtiçi hasılası 4 kat arttı. Bütçe gelirleri 30 kattan fazla, dış ticaret cirosu ise 10 kattan fazla arttı. Ülkemizde uygun bir yatırım ortamı oluşturmayı başardık. Son 20 yılda Azerbaycan iktisadına 310 milyar dolardan fazla yatırım yapıldı. Bunun yaklaşık 200 milyar doları güç dışı dala yatırıldı. Azerbaycan, son yıllarda ulaştırma altyapısına milyarlarca ABD doları yatırım yaparak Avrasya’nın Doğu-Batı ve Kuzey-Güney ulaştırma koridorlarında yer alan ulaştırma ve lojistik merkezlerinden biri haline geldi” tabirlerini kullandı.

“Sadece 1 günde tüm topraklarımız üzerindeki egemenliğimizi büsbütün yine sağladık”

Ermenistan’ın Karabağ’da Azerbaycanlılara yönelik etnik paklık siyaseti sonucunda 1 milyondan fazla Azerbaycanlının kendi topraklarını terk etmek zorunda bırakıldığını hatırlatan Aliyev, “30 yıla yakın süren müzakereler sonuç vermedi. Zira Ermenistan’ın hedefi işgali sürdürmekti. 2019 yılında Ermenistan Başbakanı’nın (Nikol Paşinyan) işgal devrinde Hankendi’de ‘Karabağ Ermenistan’dır ve nokta’ halindeki sözü, müzakere sürecini büsbütün yerle bir etmişti. Kasım 2020’de Azerbaycan halkı tarihinin en parlak zaferine imza attı. Azerbaycan, 44 gün süren Vatan Savaşı’nda Ermenistan’ı mağlup ederek işgale son verdi. Maalesef Ermenistan bundan sonra da yükümlülüklerini yerine getirmedi. Azerbaycan’ın hükümran topraklarında Ermeni Silahlı Kuvvetlerinin yaklaşık 15 bin askeri birliği kaldı. Yaptıkları askeri provokasyonlar sonucunda askerlerimiz hayatını kaybetti. Buna reaksiyon olarak ve ‘gri bölgeye’ son vermek gayesiyle bu yıl 19-20 Eylül’de Karabağ’da terörle gayret operasyonu düzenledik. Yalnızca bir günde, 1992 yılında halkımıza karşı soykırımın yapıldığı Hocalı kenti de dahil olmak üzere tüm topraklarımız üzerindeki egemenliğimizi büsbütün tekrar sağladık ve Azerbaycan topraklarındaki saldırgan bölücülüğe son verdik. Bu tarihi zafer vesilesiyle Azerbaycan’ı tebrik eden tüm ülkelere şükranlarımı sunuyorum” formunda konuştu.

“2026 yılı sonuna kadar 140 bin Azerbaycanlı kendi memleketlerine dönecek”

Ermenistan işgalinden kurtarılan bölgelerde büyük ölçekli yine yapılanma çalışmaları yürütüldüğünü belirten Aliyev, “Sıfırdan yeni kentler ve köyler inşa ediyoruz. Sıfırdan yeni kentler ve köyler inşa ediyoruz. Birinci etapta 9 kent ve 8 köy olmak üzere 100 yerleşim yerinin inşa edilmesi planlanıyor. Kendi topraklarını terk etmek zorunda bırakılan bireyler, Büyük Dönüş Programı kapsamında kendi topraklarına geri dönüyor. 2026 yılı sonuna kadar 140 bin Azerbaycanlı kendi memleketlerine dönecek” tabirlerini kullandı.

Zirvenin sonunda SPECA’nın başkanlığı, Azerbaycan’dan Tacikistan’a geçti. Bir sonraki 19. SPECA tepesi, önümüzdeki yıl Tacikistan’ın başşehri Duşanbe’de düzenlenecek. – BAKÜ