Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Göktaş, Bakanlığının bütçe görüşmelerinde soruları yanıtladı: (1)

Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, “Korunma altına alınan çocuklar çeşitli nedenlerle kuruluştan müsaadesiz ayrılma davranışı maalesef gösterebilmektedir. Kuruluştan müsaadesiz ayrılan çocuklarla ilgili bir kriz masasını kurduk. Âlâ uygulama örneklerini çalışmaya başladık ve bu mevzuya dair ruhsal profil çalışması yapıyoruz.” dedi.

Göktaş, TBMM Plan ve Bütçe Komitesinde, Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarının 2024 yılı bütçe görüşmelerinin akabinde milletvekillerinin sorularına karşılık verdi.

Türkiye’nin, ailenin, bayanın, çocuğun, yaşlının, engellinin, şehit yakını ve gazilerin haklarının korunması ve hayat standartlarının güzelleştirilmesi noktasında çok ara kateden bir ülke olduğunu belirten Göktaş, Türkiye’nin bugün tüm imkanlarını 85 milyon vatandaşı için seferber ettiğini söyledi.

Bugün 6 Şubat sarsıntısı nedeniyle ziyan gören bölgede her alanda devasa bir dönüşüm gerçekleştirdiklerini lisana getiren Göktaş, kendisinin de sık sık zelzele bölgesine gittiğini, 30 Kasım’da tekrar Kahramanmaraş’ta STK’lerle bir ortaya geleceğini bildirdi.

Koruma ve bakım altındaki çocukların sevgiyle büyümelerinin en çok hassasiyet gösterdikleri konulardan biri olduğunun altını çizen Göktaş, milletvekillerinin, çocuklara yönelik birtakım sorularını şu formda yanıtladı:

“A’dan Z’ye bütün olaylar yanımda. Fakat her şeyden evvel çocukları olan bir anne, Türkiye’deki çocukların haklarından ve özgürlüklerinden sorumlu bir bakan, Türkiye’deki milyonlarca çocuğun bakanı ve kurumlarımızda kalan çocukların bakanı olarak, çocukların mahremiyetini korumak, benim için kıymetli görevdir. Biz, çocuklarımızı etkileyecek, bu bahiste rastgele bir bilginin ileriki yaşlarında onların karşısına çıkmasını istemiyoruz. Çocuklarımızın temel haklarından biri olan unutulma hakkına riayet ediyoruz. Çocuklarımızın güzellik hali her şeyden evvel gelir. Bugüne kadar tek bir çocuğun dahi suistimal edilmesine müsamaha göstermedik. Açıkçası kim ister? Tam aksi, her olaya müdahil oluyoruz, olayları büyük bir titizlikle takip ediyoruz, meselelerin peşini bırakmıyoruz. Bırakmaya da niyetimiz yok. Bu, argüman dahi olsa.”

“0-3 yaş devri çocuklara yönelik bakım ve gelişim programı hazırlayacağız”

Bakan Göktaş, son 20 yılda hem okuryazarlık oranının artması hem de kız çocuklarının okullaşmasında değerli kademeler kaydettiklerini aktardı.

Kadın okuryazarlığı oranının yüzde 95’in üzerine çıktığını anlatan Göktaş, kız çocuklarının okullaşma oranının ise bugün yüzde 89’un üzerinde olduğunu, bu oran yüzde 100’e ulaşana kadar çalışmaya devam edeceklerini vurguladı.

Kız çocuklarının okula devam oranlarını artırmak için Kaideli Eğitim Yardım Programı kapsamında yapılan aylık ödeme fiyatlarının, erkek çocuklarına nazaran daha yüksek olduğuna dikkati çeken Göktaş, ayrıyeten Türkiye Aile Takviye Programı çerçevesinde Çocuk Bileşeni Dayanağı, Öksüz ve Yetim Yardımı, Asker Çocuğu Yardımı, Engelli Yakın Aylığı, Doğum ve Çoklu Doğum Yardım Programı üzere yardım programları yürüttüklerini hatırlattı.

Sosyal siyasetlerin, çocuk odaklı olduğunu, bu kapsamda bu yıl birinci Çocuk Şurası’nı gerçekleştirdiklerini anımsatan Göktaş, şöyle devam etti:

“Ülkemizde çocuk siyasetlerinin geliştirilmesine temel teşkil etmek üzere Türkiye Çocuk Araştırması’nı gerçekleştirdik. Yeniden bu kapsamda 2023-2027 yıllarını kapsayan Türkiye Çocuk Hakları Strateji Dokümanı ve Aksiyon Planı hazırladık. Bir milletvekilimiz çocukların toplumsal hayat içinde yer alması için kreşlerin desteklenmesi gerektiğini belirtti. Bilhassa 0-3 yaş periyodu çocuklara yönelik bakım ve gelişim programı hazırlayacağız. Mahalle tipi kreşleri yaygınlaştıracak bir çalışma başlatıyoruz. Erken çocukluk devri bakım ve eğitim hizmeti veren kurumların hizmet sunumunu çeşitlendirecek ve hizmet kalitesini de ayrıyeten arttıracağız. Çocukların telaş ve depresyon durumu ile ilgili hem çocuklara psikososyal takviye veriyoruz hem de klasik ve toplumsal medya ortamında çocukların gelişimlerini olumsuz istikamette etkileyecek içerikleri takip ediyoruz. Bu konuda Toplumsal Medya Çalışma Kümesi oluşturduk, 7 gün 24 saat izleniyor ve içerikleri şahsen denetim ederek gerekli müracaatlarda da tek tek bulunuyoruz. Ailelerimizi tehdit eden içeriklerle gayret de ayrıyeten edeceğiz. Çocuk dostu içeriklerin sayısının arttırılması ve teşvikin sağlanmasının yanı sıra çocukların yazılı, görsel ve dijital yayınların zararlarından ve başka risklerden korunması emeliyle ziyanlı içeriklerle de çaba ediyoruz.”

“Evlat edindirme hem büyük bir sorumluluk hem tüzel hem de ruhsal boyutu olan bir süreç”

Bakan Göktaş, çocukların dijital dünyanın sunduğu imkanlardan faydalanabilme, ziyanlı içerikleri tanımlayabilme marifetlerin arttırılması için 11 bin 600 çocuğa akran takviyeli öğrenme tekniğiyle dijital okuryazarlık eğitimi verdiklerini anlattı.

Göktaş, bir milletvekilinin, evlat edindirme sürecinin yavaş işlediğine dair sorusuna, “Evlat edindirme hem büyük bir sorumluluk hem tüzel hem de ruhsal boyutu olan bir süreçtir. Çocuğun faydası unsuru doğrultusunda üzerinde çok ayrıntılı düşündüğümüz, titizlikle takip ettiğimiz bir süreç. Zira çocuk emanet ediyorsunuz. O çocukların kimileri esasen terk edilmiş, bir travmaya, kıssaya sahip.” karşılığını verdi.

İl müdürlüklerinin, avukatların ve psikologların, süreçleri birebir takip ettiğini, gerekli kontrollerin yapıldığını, ailelerin verdiği dokümanların denetim edildiğini ve bu süreç tamamlandıktan sonra çocukları hiç bekletmeden ailelerin yanına yerleştirdiklerini aktaran Göktaş, süreci hızlandırmak için neler yapılabileceği konusunda çalışacaklarını tabir etti.

Göktaş, müdafaa ve bakım altında olup, kuruluşlardan müsaadesiz ayrılan çocuklara yönelik bir soruya ise şu cevabı verdi:

“Bu mevzu bilhassa odaklandığımız çalışmalardan bir adedidir. Korunma altına alınan çocuklar çeşitli nedenlerle kuruluştan müsaadesiz ayrılma davranışı maalesef gösterebilmektedir. Kuruluştan müsaadesiz ayrılan çocuklarla ilgili bir kriz masasını kurduk. Uygun uygulama örneklerini çalışmaya başladık ve bu mevzuya dair ruhsal profil çalışması yapıyoruz. Çalışmanın sonuçlarına nazaran süreçlerimizde düzenlemeler yapacağız.”

“Kadın ve çocuk mağduriyeti konusunda varsa tespitleriniz gelin birlikte konuşalım”

Bakan Göktaş, Filistinli yetim ve refakatsiz çocukların Türkiye’ye getirilebilmesi için çalışmalara devam ettiklerini belirterek, 187 ülkenin muadil bakanına şahsen ve 41 memleketler arası kuruluş temsilcisine acil olarak harekete geçme davetini yapan bir mektubu ekim ayında gönderdiğini anımsattı.

“Bu mevzudaki duruşumuz, Ukrayna’daki çocuklarda gösterdiğimiz kadar net bir duruş olacaktır” diyen Göktaş, ayrıyeten süreci memleketler arası boyutta da takip etmeye devam edeceklerini vurguladı.

Çocuklara yönelik hassasiyetin birebir biçimde bayanlar için de gösterilmesi gerektiğinin altını çizen Göktaş, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Burada her lisana getirilen olay, şiddet mağduru olan bayanların tekrar gaye haline gelmesi, maruz kaldıkları şiddeti tekrar hatırlamaları, toplumla kaynaşmalarına mahzur olmak demektir. Bayan ve çocuk mağduriyeti konusunda her türlü hadisede, varsa tespitleriniz gelin birlikte konuşalım. Getirin, sorun neyse birlikte çözelim. Direkt hadisenin üzerine gideceğim. Çocuklar ve bayanlar konusundaki hassasiyetiniz için teşekkür ediyorum. Hem bir anne hem bir bakan olarak, çocuklar, bayanlar ve bakanlığımızı ilgilendiren tüm hususlarda en ufak bir tezin üzerine gitmekle şahsen mükellefim. Sizlerden ricam kimin elinde bilgi, evrak varsa bizimle paylaşmasıdır. Bir ricam da lütfen spekülasyona, argümana dayanan yaklaşımlardan uzak durulmasıdır.”

Göktaş, bayanın maruz kaldığı şiddetin global bir sorun olduğunu belirterek, “Kadına yönelik şiddet konusu ‘siz şunu yaptınız, biz bunu yaptık’ denecek bir bahis değildir. Bayana yönelik şiddet, siyaset üstü bir problemdir. Toplumun sıkıntısıdır, vicdani bir sorundur. Biz bu hususa her vakit bu anlayışla yaklaştık. Bu sıkıntıya asla müsamaha göstermedik, göstermeyeceğiz.” diye konuştu.

Şiddete maruz kalan hatta şiddete maruz kaldığını argüman eden dahi olsa herkesi muhafaza altına aldıklarını anlatan Göktaş, süreçle ilgili şu bilgileri verdi:

“Avukatlarımızla, şiddet hadiselerinin tamamında hukuksal sürecin takipçisi oluyoruz. Şiddet faillerinin gerekli cezayı almaları istikametindeki duruşumuz çok nettir. Bu bahisteki tenkitleri kabul etmem mümkün değildir. Davaların takibi hakkındaki yoruma ait olarak, davaları büyük bir titizlikle takip ettiğimizin altını bilhassa çizmek istiyorum. Hatta şahsen kendim takip ediyorum. Mağdurlar şikayetinden vazgeçmiş olsa bile takibi sürüyor. Hiçbir sivil toplum kuruluşunun haberdar olmadığı davalarda dahi hem yasa gereği hem de vicdanen bulunuyoruz. Haksız bulduğumuz tüm kararlar için itiraz yoluna başvuruyoruz.”

“Türkiye’de bayana şiddetle gayret konusunda güçlü bir tüzel altyapı var”

Bakan Göktaş, bayana yönelik şiddet datalarının çok net ve sistemli bir halde İçişleri Bakanlığı tarafından tutulduğunu hatırlatarak, “Her hadise bizim için fazla bir olaydır. Bakın bu hadise 1 bile olsa fazladan bir hadisedir. Bayan ve çocuk haklarını yıllarca savunmuş biri olarak bunu net olarak söylüyorum: Türkiye’de bayana şiddetle uğraş konusunda güçlü bir türel altyapı var. İçişleri, Adalet ve Sıhhat bakanlıklarımız, Emniyet Teşkilatımızla uyum halinde rastgele bir şiddet hadisesinde tesirli ve süratli bir biçimde aksiyon alıyoruz.” sözünü kullandı.

Halihazırda 82 Şiddeti Tedbire ve İzleme Merkezi (ŞÖNİM), 149 bayan konuk konutu ve her toplumsal hizmet merkezinde 410 şiddetle gayret irtibat noktalarıyla 81 vilayette bayanlara hizmet sunduklarını lisana getiren Göktaş, bayan konuk konutlarının imkanlarının, öbür ülkelere nazaran daha düzgün olduğuna dikkati çekti.

Psikolojik şiddet dahil şiddetin her türlüsüyle gayretin kaide olduğunu vurgulayan Göktaş, şunları paylaştı:

“İhtisaslaşmış konuk meskenleri var. Bayanlar, konuk konutlarına çarçabuk erişebiliyor. Çocuklarıyla kalabiliyorlar, meskenlerinden ayrıldılar diye rastgele bir hak kaybına da uğramıyorlar. Farklı muhtaçlık kümelerine bir ortada hizmet sunan bayan konuk meskenlerinin daha faal ve verimli hizmet sunumuna yönelik bayan konuk konutlarının ihtisaslaşması çalışmaları yürütülmektedir. Bu kapsamda 15 vilayette 17 bayan konuk meskeni yüksek can güvenliği ve özel gereksinim alanlarına nazaran ihtisaslaştırılmıştır. Bayan konuk meskeni yüksek can güvenliği ve özel muhtaçlık alanlarına nazaran ihtisaslaştırılmıştır. Bayan konuk meskenlerinin saklılığının sağlanması ise gerçekten çok kıymetli bir mevzudur.”

Göktaş, bir milletvekilinin, bayan konuk meskenlerinin sayısının arttırılması teklifini “Konuk konutlarının doluluk oranını biliyor musunuz? Şu anda bayan konuk konutlarımızın doluluğu yüzde 75. Keşke şiddet oranımız sıfır olsa da bayan konuk konutlarımız boş olsa.” diye yanıtladı.

(Sürecek)