9. Dünya Helal Doruğu ve 10. İİT Helal Expo Fuarı

Cumhurbaşkanlığı himayesinde düzenlenen, Anadolu Ajansının (AA) küresel irtibat ortağı olduğu 9. Dünya Helal Tepesi ve 10. İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Helal Expo Fuarı 2023’ün birinci gününde düzenlenen panellerde helal tedarik zinciri, kesimdeki riskler ve helal iktisadının geleceğine odaklanıldı.

Helal pazarının en kıymetli etkinliklerinden biri olan 9’uncu Dünya Helal Doruğu, birinci gününde açılış merasiminin akabinde 2 oturumda 11 konuşmacıyı ağırladı. Malezya, Endonezya, Pakistan, Senegal, İspanya üzere ülkelerden helal dalın kıymetli isimlerinin kelam aldığı panellerde helal iktisat altyapısı, helalde sahtecilik, helal tedarik zinciri hususları üzerine odaklanıldı.

Moderatörlüğünü Helal Akreditasyon Kurumu (HAK) Lideri Zafer Soylu’nun yaptığı “Helal Ekonomi Altyapısı” başlıklı birinci panelde kelam alan Barcelona Helal Hizmetleri Yöneticisi Javier Albarracin Corredor, Avrupa’da şu an 44 milyon Müslüman’ın olduğunu, bunun nüfusun yüzde 7’sine tekabül ettiğini söz etti.

Corredor, Avrupa’da Müslüman nüfusunun 2030’da 58 milyona ulaşması ve bunun nüfusun yüzde 8’ine tekabül etmesinin beklendiğini, Avrupa’daki helal pazarın giderek büyüyeceğini söz etti.

Pakistan Superior Üniversitesi Ticaret Hukuku Kısmı’ndan Mufti Syed de helal pazarında etik çerçevede adalet, doğruluk, tarafsızlık, hesap verilebilirlik, şeffaflık, güvenilirlik üzere birçok konuya dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı. Syed, “Ayrıca etik insan kaynakları operasyonları yürütülmeli ve performans değerlendirmelerinde eşit bir kıymetlendirme yapılmalı.” sözünü kullandı.

“Yeterli bir kodlama sisteminin olmaması helal dalın meselelerinden biri”

Pakistan Helal Gelişim Kurulu Üst Yöneticisi (CEO) Asad Sajjad ise kâfi bir kodlama sisteminin olmamasının helal bölümün sıkıntılarından biri olduğunu belirtti.

Sajjad, dünyada ticaretin her alanında kodlamada kozmik bir lisan kullanıldığını söz ederek, “200’den fazla ülke bilgi toplamak için bu sistemi kullanıyor. Global ticaretin yüzde 98’i bu kodlama sistemine tabi. Helal eserler için ise bir kod sistemi yok, münasebetiyle helal bölüme yönelik gerçek ve özgün data de yok. Hangi eser hangi ülkede üretilmiş, ihraç ya da ithal edilmiş bunları bilemiyoruz.” açıklamasını yaptı.

Helal eserler pazarında eser tanımlamalarının net olması gerekliliğine işaret eden Sajjad, yeni bir kodlama sistemin denenip geri bildirim alınması ve kılavuz doğrultusunda paydaşların eğitilmesi gerekliliğine dikkat çekti.

SMIIC Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Riadh Soussi de dalda standardizasyon paradoksu olduğunu belirtti.

İslam İşbirliği Teşkilatı ve SMIIC ortasında yeni bir işbirliğinin yapılması ve iki kurumun logolarıyla ortak bir marka oluşturması gerektiğini aktaran Soussi, “Bu markanın tüm helal tüketiciler tarafından tanınması ve KOBİlerin de bu markayı kullanmasıyla helal standartlar teşvik edilebilir. Bu uygulamanın helal sertifikasyonun yerine geçmesini değil onu tamamlamasını amaçlıyoruz. Bu yolla daha sağlam bir bölüm yaratabiliriz.” tabirlerini kullandı.

“Helal besin sistemleri sessiz ihtilal gerçekleştiriyor ve önemli fırsatlar getiriyor”

Helal Senegal Yönetici Yardımcısı Diouf Deneba ise helal besinin Batı Afrika’da sessiz bir ihtilal gerçekleştirdiğini belirterek, “100 milyon Batı Afrikalı, her 3 çalışandan 2’si helal besin kesiminde çalışıyor, helal besin sistemleri sessiz ihtilal gerçekleştiriyor ve önemli fırsatlar getiriyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Deneba, helal besin sürecinin sistemli bir biçimde yürütüldüğünde dünya pazarlarına daha fazla nüfuz edileceğini aktardı.

Nijerya Helal Teknik Komitesi Lideri Nour Sani Hanga da ülkede helal farkındalığın artırılması için toplumsal medya ve ülkeler ortası networkten faydalandıklarına dikkati çekti.

Bosna Hersek Helal Kalite Sertifika Ünite Lideri Dr. Damir Alihodzic de ehil kurumlardan akreditasyon dokümanı alınmamasının, ihracata mani olduğu uyarısı yaparak, “Akredite olmayan bir kurum hammaddeleri denetleyemez, yalnızca kendi ülkesinde ya da bölgesinde çalışabilir, ihracat yapamaz.” dedi.

“Endonezya’da yeni bir idare sistemin geliştirilmesi gerekiyor”

Günün ikinci panelinde helal tedarik zinciri konuşuldu ve panele Uludağ Üniversitesinden Doç. Dr. Yüksel Okşak moderatörlük yaptı. Panelde kelam alan Endonezya Batam-Bintan-Karimun Bölgesel Rekabet Edebilirliğin Güçlendirilmesinden Sorumlu Bakan Yardımcısı Kartika Listriana, Endonezya’da yeni bir idare sistemin geliştirilmesi gerektiğini söyledi.

Malezya Helal İdare ve Ticari İnovasyon Merkezi’nden Doç. Dr. Harlina Suzana Ja’afar da, kendi ülkesinde helal bölümü geliştirmek için lojistik sistemini geliştirmeye odaklandıklarını belirtti.

Helal dostu lojistik bir çerçeve kurulması gerektiğine işaret eden Ja’afar, 38 liman paydaşıyla yaptıkları anketin sonuçlarını açıkladı ve helal dostu limanlar kurularak helal bölümünün geliştirilebileceği teklifinde bulundu.