Türkiye BM Güvenlik Kurulu’nda veto kullanımının keyfi ve ziyanlı olduğunu söyledi

BİRLEŞMİŞ Türkiye’nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilci Yardımcısı Aslı İtimat, Güvenlik Kurulunda veto kullanımının keyfi ve ziyanlı bir araç haline geldiğini söyledi.

BM Genel Heyetinde, ABD’nin Gazze’ye ait son BM Güvenlik Kurulu kararında “düşmanlıkların sona erdirilmesini” içeren değişiklik teklifine kullandığı veto ele alındı.

Konseyde veto edilen bir mevzunun otomatik olarak Genel Konseye gelmesini sağlayan 2022 tarihli “Veto girişimi” kararı çerçevesinde düzenlenen oturumda Türkiye’nin mevzu hakkındaki duruşunu aktaran İnanç, “Güvenlik Kurulunda veto kullanımı, ferdi menfaatler uğruna ortak menfaatlerin feda edildiği keyfi ve ziyanlı bir araç haline dönüştü.” sözlerini kullandı.

Gazze’de, memleketler arası hukukun hiçe sayılarak yakın tarihin en ölümcül ve yıkıcı felaketinin yaşandığına dikkati çeken İnanç, Genel Heyetin “Veto girişimi” kararı hakkında, “Bu Karar, BM üyelerinin P5 üyelerinin (veto hakkına sahip 5 daimi üye) veto kullanımına karşı kolektif reaksiyonunu güçlendirdi.” dedi.

Aslı İtimat, şunları kaydetti:

“Genel Heyet salonundan, BM kuruluşlarından, memleketler arası toplumdan gelen çok güçlü davetlere ve dünyanın her yerinde milyonlarca insanın sokaklara döküldüğü haykırışlara karşın Güvenlik Kurulu, bir ayı aşkın müddettir Gazze konusunda tek bir karar çıkaramadı.

Yalnızca üç ayda 22 binin üzerinde sivil hayatını kaybederken, ateşkes talepleri hatta düşmanlıkların durdurulması talepleri bile kulak gerisi edildi. Buna karşılık, Genel Heyette üye devletlerin büyük çoğunluğu olarak acil ateşkes talep eden kararlar almış olmaktan gurur duyuyoruz.”

Tek tahlil, iki devletli siyasi yapının kurulması

Daimi Temsilci Yardımcısı Aslı İtimat, bölgede 1948’den bu yana Filistinlilere yönelik en büyük yerinden edilme operasyonunun gerçekleştiğine dikkati çekerek, “Bütün bir nüfusu meskenlerinden sürmek, memleketler arası hukukun önemli bir ihlalidir.” diye konuştu.

“Filistinlilerin Gazze dışına yerleştirilmesine ait kabul edilemez açıklamaları katiyetle reddediyoruz.” diyen İtimat, çatışmanın tek geçerli tahlilinin savaş ve yıkım değil, iki devlet vizyonuna dayalı siyasi bir yaklaşım olduğunu vurguladı.

Güven ayrıyeten, çatışmanın bölgesel yayılma riskinin önemli olduğunun altını çizdi.

“Güvenlik Kurulu ıslahatının gerekliliği tartışılmaz ve ertelenemez”

Tüm üye ülkelerin temsil edildiği BM Genel Konseyinin, çok taraflılığının simgesi olarak öteki tüm organlardan daha öncelikli olduğunu belirten İnanç, “Genel Heyet büsbütün kozmik olan tek BM organıdır; münasebetiyle Birleşmiş Milletlerin en temsili organıdır.” sözlerini kullandı.

Güven, “Güvenlik Kurulu ıslahatının gerekliliği tartışılmaz ve ertelenemez.” dedi.

Gazze konusundaki eylemsizliğin Güvenlik Kurulunun işlevsizliğinin bir diğer örneğini teşkil ettiğini lisana getiren İtimat, şunları söyledi:

“Bu organda kişisel menfaatlerin peşinde koşmak sadece çok taraflılığı baltalamakla kalmıyor, tıpkı vakitte tüm BM sisteminin güvenilirliğini de zayıflatıyor.

İnsanlık, daha temsili, demokratik, şeffaf, hesap verebilir ve tesirli bir Güvenlik Kurulu’nu hak ediyor. Bu maksatla Türkiye, tüm üye devletlerin faydasına olacak kapsamlı ve kapsayıcı bir yaklaşımı teşvik eden ıslahat gayretlerine yapan bir formda katılmaya devam edecektir.”