Danıştay, Aydın’daki tarım yerlerinin kamulaştırma kararını iptal etti

HABER: SULTAN AKSİYON KELEŞ

Aydın’ın Köşk ilçesine bağlı Mezeköy Mahallesi’ndeki tarım yerlerinin Cumhurbaşkanlığı’nın çabuk kamulaştırma kararı, Danıştay 6. Dairesi’nden döndü. Danıştay, ‘hukuka ve mevzuata uyarlılık görülmediği’ gerekçesiyle Cumhurbaşkanlığı kararının iptaline hükmetti.

Aydın’ın Köşk ilçesine bağlı Mezeköy’de bulunan tarım toprakları, jeotermal kaynak arama çalışmaları için Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararıyla tez kamulaştırılmıştı. Bölge halkının itirazı ve süreci yargıyı taşımasına karşın Efendi Jeotermal Şirketi mahkeme kararını beklemeden köylünün tarım ve zeytinlik yerlerinde çalışmaya başlamış, Jandarma direnen köylülere müdahale etmişti.

Evinin 200 metre yakınındaki 1. sınıf tarım yeri sayılan ve 1238 metrelik fidanlığı kamulaştırılan İsmet Savaş ismine Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Ziraat Mühendisleri Odası, Cumhurbaşkanlığı’na dava açtı. Açılan davada, 19 Nisan 2022 tarihinde 31814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 18 Nisan 2022 tarihli ve 5424 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararının iptali talep edildi. Davanın münasebeti olarak da kamulaştırılan yerlerin tarım toprağı olduğu, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 27. unsurunda düzenlenen ivedi kamulaştırmanın kaidelerinin gerçekleşmediği, çabukluk halinin bulunmadığı ve mülkiyet hakkının ihlal edildiği belirtildi.

Tetkik yargıcının açıklamaları ve belgedeki dokümanları inceleyen Danıştay 6. Dairesi, itirazları haklı buldu. Daire, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası’yla ilgili davanın ehliyet istikametinden reddine, dava konusu Cumhurbaşkanlığı kararının ise iptaline karar verdi. Kararda, 1. sınıf tarım toprağı niteliğindeki yerler için tarım dışı kullanım müsaadesi alınmadığı, işletme ruhsatı verilmediği, taşınmazın sahibi ile muahede yoluna gidilmediği belirtildi. Tez kamulaştırmada mevzuata ve hukuka uyarlılığın görülmediğini söz eden Danıştay 6. Dairesi, Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi’nin “Her gerçek ve hukukî kişinin mal ve mülk dokunulmazlığına hürmet gösterilmesini isteme hakkı vardır” kararına ve Anayasa Mahkemesi’nin ” İvedi kamulaştırma sürecinin mülkiyet hakkından mahrum bırakma sonucunu doğuracak olması nedeniyle kesin, açık, öngörülebilir, makul şartlar altında tarzına uygun olarak tesis edilmesi gerekmekte olup olağan kamulaştırma yönteminin malike sağladığı tüm garantileri ortadan kaldırmadığı da gözden uzak tutulmamalıdır” kararına vurgu yaptı.

Karara ait paylaşımda bulunan Umut-Sen Ekoloji Kolektifi, “Aydın/Mezeköy’de Efendi Jeotermal şirketi için çıkarılan kamulaştırma kararı Danıştay 6. Dairesi tarafından iptal edildi. Toprağına, suyuna, havasına, zeytinliklere sahip çıkmak için gece gündüz nöbet tutan ve kararlılıkla direnen Mezeköylüler kazandı. Direnenler yenilmezler!” notunu düştü.