Bosna Hersek’te Anayasaya Ters ‘Sırp Cumhuriyeti Günü’ Kutlamaları

BANJA Bosna Hersek’in Banja Luka kentinde, anayasaya karşıt olmasına karşın “Sırp Cumhuriyeti (RS) Günü” kutlamaları yapıldı.

Ülkedeki iki entiteden RS’de bulunan Banja Luka kentindeki, anayasaya ters “RS Günü” kutlamalarına Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Kurulunun Sırp Üyesi Zeljka Cvijanovic ve RS Lideri Milorad Dodik’in yanı sıra Bosna Hersek Savunma Bakanı Yardımcısı Aleksandar Goganovic, Sırbistan Ulusal Meclis Lideri Vladimir Orlic, Rusya’nın Saraybosna Büyükelçisi İgor Kalabuhov, kimi Bosnalı Sırp politikler ile RS emniyeti silahlı mensupları katıldı.

Kutlamalar için caddeler ve devlet kurumlarına RS bayrakları asılması dikkati çekti.

Dodik, burada yaptığı açıklamada, “RS’nin mükemmel bir halkı var. Birlik olduğumuzu, birbirimize hürmet duyduğumuzu ve sevdiğimizi, barış içinde olduğumuzu, toplanmış olduğumuzu ve ne yaptığımızı bildiğimizi göstermek için burada bizimle birlikte olan hepinize teşekkür ederim.” dedi.

“Yaşasın RS! Yaşasın Sırbistan!” diyen Dodik, “Biz rastgele bir çatışma istemiyoruz. Biz bu çatışmalara liderlik etmek istemiyoruz.” sözünü kullandı.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, “RS Günü”nü kutladı

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic de yaptığı yazılı açıklamada, “Sırbistan vatandaşları ve kendi adıma, tüm Sırp vatandaşlarının, barışı, memnunluğu, ilerlemesi, güvenliği ve refahı için en içten dileklerimle, ‘RS Günü’nü yürekten kutluyorum.” sözlerini kullandı.

Açıklamasında Dodik’e seslenen Vucic, şunları kaydetti:

“Sevgili arkadaşım, güç vakitlerin geride kaldığına inanıyorduk lakin korkarım ki hem Sırbistan hem de RS için büyük zorluklar periyodu şimdi gelmedi. Bunu söyledim, zira Sırbistan ve RS için güç devirler ile hoş ve keyifli vakitler farklı başka olamaz. Bölgesel istikrarı korumak için elinizden geleni yapacağınızı biliyorum zira bu, Sırp halkımızın en yüksek çıkarınadır.”

Anayasaya ters “RS Günü” kutlamalarına tepkiler

Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Kurulu Boşnak Üyesi Denis Becirovic, Srebrenitsa’daki Potoçari Anıt Mezarlığı ziyareti sonrası toplumsal medya hesabında yaptığı açıklamada, yasa dışı “RS Günü”nün ülkenin anayasal gerçeğini inkar etmeye yönelik beyhude bir teşebbüs olduğunu kaydetti.

Becirovic, RS’nin lakin bağımsız, hâkim ve milletlerarası alanda tanınan Bosna Hersek’in içerisinde olduğunu belirterek, “RS, Dayton Barış Antlaşması’nın imzalanmasından bu yana Bosna Hersek içinde varlığını sürdürüyor. Bosna Hersek Anayasası, sırf Bosna Hersek’in kalıcı bir devlet statüsüne sahip olduğunu açıkça belirtmektedir.” değerlendirmesinde bulundu.

RS Lider Yardımcısı Boşnak siyasi Camil Durakovic mahallî bir televizyon kanalında yaptığı açıklamada, silahlı emniyet mensuplarının olduğu “RS Günü”nün kutlama değil, şiddet iletisi verdiğini belirtti.

ABD’nin Saraybosna Büyükelçiliğinin toplumsal medya hesabından yapılan açıklamada da “RS Günü” kutlamalarının Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi’nin verdiği çok sayıda karara alışılmamış olduğu belirtildi.

Açıklamada, “ABD’nin beklentisi, kolluk kuvvetlerinin ve isimli makamların 9 Ocak’ta ‘RS Günü’nün kutlanmasıyla ilgili meydana gelen rastgele bir yasa ihlalini soruşturmasıdır. ABD, geçmişte de Dayton Barış Antlaşması aksisi aksiyonların karşısında oldu ve gelecekte bunu tekrar yapmaktan çekinmeyecek.” tabiri kullanıldı.

Bu ortada, yasa dışı “RS Günü” kapsamında, RS’deki farklı kentlerde ve Sırbistan’ın başşehri Belgrad’da havai fişek gösterisi düzenleneceği belirtildi.

Anayasaya muhalif “Sırp Cumhuriyeti Günü”

Bosnalı Sırplar, RS’nin kurulduğu 9 Ocak 1992 tarihini kutluyor fakat birebir tarih Boşnaklara yönelik soykırımın başlangıcı olarak kabul edildiği için ülkede reaksiyonla karşılanıyor.

Ülkedeki en büyük Boşnak partisi pozisyonundaki Demokratik Hareket Partisinin Genel Lideri Bakir İzetbegovic’in 2015’te yaptığı müracaat üzerine 9 Ocak’ın yasallığını kıymetlendiren Anayasa Mahkemesi, bu günün kutlanmasının anayasaya karşıt olduğuna hükmetmiş ve bunun entite hudutları içinde yaşayan Sırp olmayan halklara karşı bir ayrımcılık olduğunu tabir etmişti.

Ayrılıkçı telaffuzlarıyla tanınan Dodik ise 2016’da entite hudutları içinde bir referandum yapmış ve referandumda oy kullananların yüzde 99’u, 9 Ocak’ın “RS Günü” olarak kutlanması istikametinde oy vermişti.

Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi referandumu tanımamış ve bu günün kutlanmasına yönelik aksiyonlara yasak getirmişti.

Bosnalı Sırplar, bu karara karşın 9 Ocak’ta “RS Günü” kutlamalarına devam ediyor.