İktisada ait düzenlemeler içeren kanun teklifi TBMM’de (1)

Ekonomi alanında düzenlemeler içeren Birtakım Kanun ve Kanun Kararındaki Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Başkanlığına sunuldu.

AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan teklifle, Türkiye limanları ortasında kabotaj yapan gemilerin kaptanlarına ve yabancılara ilişkin deniz taşıtlarının sahiplerine uygulanacak idari para cezasının üst sonu artırılacak.

Denizde Can ve Mal Muhafaza Hakkında Kanun’da bulunan ve yeniliğini yitiren fiyatlar güncellenecek.

Gemilerde müsaadesiz yolcu taşınması ile taşıma haddinden fazla yolcu ve yük taşınmasına yönelik cezalar artırılacak.

Amme Alacaklarının Tahsil Yordamı Hakkında Kanun’da yapılacak değişiklikle, haciz zaptı elektronik ortamda düzenlenebilecek.

Vergi borçlarına karşılık gayrimenkul alınmasına ait unsurun uygulama müddeti 31 Aralık 2028’e uzatılıyor.

Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi istisnası, birinci konut hariç kaldırılıyor.

Gerçek şahısların; internet ve gibisi elektronik ortamlar üzerinden metin, imaj, ses, görüntü üzere içerikler paylaşan toplumsal içerik üreticilerinin bu faaliyetlerinden elde ettikleri karlar ve bu ortamlar üzerinden verilen kişisel kurs, eğitim, data sürece ve geliştirme, eser tanıtımı üzere hizmetlerden sağlanan çıkarlar ile akıllı telefon yahut tablet üzere taşınabilir aygıtlar için uygulama geliştirenlerin elektronik uygulama paylaşım ve satış platformları üzerinden elde ettikleri çıkarlar gelir vergisinden müstesna olacak.

Gerçek bireylerce, yasal ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki kurumların ödenmiş sermayesinin en az yüzde 50’sine sahip olunması ve elde edilen kar hissesinin elde edildiği takvim yılına ait yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye getirilmesi koşuluyla elde edilen kar hisselerinin yarısı gelir vergisinden muaf olacak.

Ayrıca, elde edilen kar hisseleri gelirlerinin yarısı olarak uygulanan istisnaların azaltılması yahut artırılmasında, yabancı kurumların ödenmiş sermayesinin en az yüzde 50’sine sahip olunması koşulunun azaltılması yahut artırılmasında Cumhurbaşkanına yetki veriliyor.

Mükelleflerin ihracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve nakliyecilik işleri ile ilgili yaptıkları ve dokümanını temin edemedikleri sarfiyatlarına karşılık hasılatın binde beşini aşmamak kuralıyla hesaplanan meblağın indirim konusu yapabilmesine yönelik düzenleme yürürlükten kaldırılıyor.

Kazançların Türkiye’ye transferi

Yurt dışında verilen mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kayıt tutma, davet merkezi, eser testi, sertifikasyon üzere birtakım hizmetler ile yabancılara verilen eğitim ve sıhhat hizmetlerinden elde edilen karların tamamının, elde edildiği takvim yılına ait yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi kaidesi getirilerek, indirim oranı yüzde 50’den yüzde 80’e çıkarılıyor. Ayrıyeten, Cumhurbaşkanı’na, istisnadan faydalanılabilmesi için Türkiye’ye transfer edilmesi gereken çıkar meblağını belirleme yetkisi veriliyor.

Yıllara sari inşaat işlerinde tevkifat oranının belirlenmesi, işin nevine nazaran ayırım yapılabilmesi ile mevduat, iştirak ve döviz tevdiat hesapları için uygulanabilecek tevkifat oranları için Cumhurbaşkanına yetki veriliyor.

Yabancı para cinsinden ihraç edilen menkul değerlerden sağlanan gelirler ve döviz cinsinden açılmış hesaplardan elde edilen faiz gelirleri ve kar hisseleri üzerinden yapılacak vergi tevkifatına ait oranı başka farklı yahut birlikte yüzde 40’a kadar artırmaya ve oranları her bir sermaye piyasası aracı, ihraç edenler, ihraç yahut iktisap tarihi, hesap tipi, hesap açılış tarihi, çıkar ve irat tipi ile bunların vadesi, elde tutulma müddeti ve bunları elde edenler prestijiyle yatırım fonlarının katılma dokümanlarının fona iade edilmesinden yahut öbür hallerde elden çıkarılmasından elde edilen yararlar için fonun portföy yapısına nazaran, farklı ayrı yüzde 40’a kadar artırma konusunda Cumhurbaşkanı’na yetki veriliyor.

Sporcu fiyatlarının sabit oranlarda tevkif suretiyle vergilendirilmesi ve elde edilen fiyat gelirlerinin gelir vergisi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan meblağı aşması halinde yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesine ait uygulamanın mühleti 31 Aralık 2028’e kadar uzatılıyor.

Ayrıca, Cumhurbaşkanı’na hususun uygulama müddetini beş yıla kadar uzatma ve tevkifat oranlarını artırma ve azaltma yetkisi veriliyor.

Tarım Eserleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenen eser senetlerinin elden çıkarılmasından doğan çıkarlar için gelir ve kurumlar vergisi açısından istisnanın uygulama mühleti de 31 Aralık 2028’e kadar uzatılıyor. Ayrıyeten, Cumhurbaşkanı’na unsurun uygulama mühletini beş yıla kadar uzatma yetkisi veriliyor.

Makina ve teçhizat için uygulanacak amortisman mühleti uzatılıyor

Gelir Yönetimi Başkanlığı sistemlerinde yer alan ve üçüncü bireylerle paylaşılabilecek bilgilerin genel idare kapsamındaki kamu yönetimleri dışındaki kamu kurum ve kuruluşları ve gerçek yahut hukuksal şahıslarla paylaşılması karşılığında sorgu yahut dönen kayıtlar karşılığında “katılma payı” alınacak.

Sorgu yahut dönen kayıt başına 25 kuruştan az olmamak üzere alınabilecek katılma hissesinin meblağı, sorgulanan yahut dönen bilginin sayısı, boyutu ve kapsamı, datanın sorgulama dışında toplu olarak paylaşılması durumunda paylaşılan datanın sayısı, boyutu, kapsamı ve mükellef sayısı başka farklı yahut birlikte dikkate alınarak Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenebilecek. Katılma hisseleri, yeni bir belirleme yapılmadığı sürece, her yıl bir evvelki yıla ait tekrar değerleme oranında artırılacaktır.

Sanayi sicil dokümanını haiz mükelleflerce münhasıran imalat sanayiinde yahut AR-GE, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunan mükelleflerce bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere ya da yatırım teşvik evrakı bulunan mükelleflerce bu evrak kapsamında 31 Aralık 2023 tarihine kadar iktisap edilen yeni makina ve teçhizat için uygulanacak amortisman mühleti, 31 Aralık 2024 tarihine kadar uzatılıyor.

Finans şirketleri için enflasyon muhasebesi erteleniyor

Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamındaki şirketler, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz kuruluşları, varlık idare şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin süreksiz vergi periyotları de dahil olmak üzere 2024 ve 2025 hesap devirlerinde yapacakları enflasyon düzeltmesi sonucu oluşacak kar yahut ziyanlar, yararın tespitinde dikkate alınmayacak.

Ayrıca Cumhurbaşkanı’na, anılan kurumlarca süreksiz vergi devirleri de dahil olmak üzere 2026 hesap periyodunda enflasyon düzeltmesi yapılması durumunda, enflasyon düzeltmesi sonucu oluşacak kar yahut ziyanların karın tespitinde dikkate alınmaması istikametinde düzenleme yapma yetkisi veriliyor.

Damga vergisinin, ihale mukavelesinin yararlanılmayan kısmı iade edilebilecek

Seçimlerin Temel Kararları ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’da yapılacak değişiklikle, vilayet ve ilçe seçim heyetinin oluşturulması seçim takvimi içine denk gelmesi halinde, mevcut heyet üyelerinin müddeti bir sonraki yılın ocak ayının son haftasına bırakılacak.

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu İdare Heyeti, kurumun fiyat cetvelleri ile işçi performans kıymetlendirme kriterleri kapsamında yapılacak ödemeleri, Başkanlığın önerisi üzerine görüşerek karara bağlamaya yetkili olacak.

Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlara şikayet yahut Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet ya da yargı kararı üzerine ihalenin iptal edilmesi halinde, damga vergisinin mukavelenin kararından yararlanılmayan kısmı iade edilebilecek.

İlgililerin bir kusuru olmaksızın nüfus yönetimlerinden kaynaklanan maddi yanlışlar nedeniyle nüfus yönetimlerince yapılan resen düzeltmelere istinaden ticaret sicilinde ve tapu kayıtlarında yapılan düzeltmeler, harçlardan istisna tutulacak.

Harçlar Kanunu’nda yer alan “yola elverişlilik belgeleri” ibareleri “liman çıkış belgeleri” formunda değiştiriliyor.

Anayasa Mahkemesi kararı doğrultusunda, cari yıl yatırım programında yer alan kamu yatırımlardaki memleketler arası ihaleye çıkarılma kuralına bağlı getirilmiş olan harç istisnası, sadece ülkeye döviz girişine hizmet eden yabancı para ile finanse edilen yatırımlar istikametinden devam edecek.

(Sürecek)