Güney Afrika, apartheid ile gayretini İsrail’e karşı sürdürüyor

Geçmişinde ırkçı rejimin yaralarını taşıyan Güney Afrika Cumhuriyeti, “apartheid devleti” olarak tanımladığı İsrail’in hücumlarına karşı Filistin’e verdiği dayanak ve attığı somut adımlarla dikkati çekiyor.

İsrail’in Gazze’ye yönelik taarruzları, dünya genelinde ağır reaksiyonlara neden olurken, Filistin sıkıntısının memleketler arası platformda önde gelen savunucularından Güney Afrika, İsrail’e karşı arkası arkasına sert ve somut adımlar attı.

Apartheid rejimi idaresinde bir vakitler İsrail’in en yakın müttefiklerinden olan Güney Afrika, demokrasiye geçişin gerçekleştiği 1994’ten beri milletlerarası arenada Filistin’in en değerli destekçileri ortasında bulunuyor.

Filistin sıkıntısının tahlili uzun yıllardır Güney Afrika’nın dış siyasetinde daimi ve öncelikli gündem unsuru olarak yer alıyor.

Savaş kabahati başvurusu ve Büyükelçiliğin kapatılması

İsrail’i “işgalci” ve “apartheid devleti” olarak tanımlayan ve 2018’de Tel Aviv’deki Büyükelçisini geri çağıran Güney Afrika’nın, o tarihten beri İsrail’de Büyükelçisi bulunmuyor.

Güney Afrika, 7 Ekim’den beri yaşanan çatışmaların sorumlusu olarak gösterdiği İsrail’in Gazze’deki sivillere yönelik akınlarını “soykırım” ve “savaş suçu” olarak nitelendiriyor.

Tel Aviv’deki tüm diplomatların 7 Kasım’da ülkeye geri çağırılmasının akabinde İsrail’in Pretorya Büyükelçisi Eliav Belotsercovsky’in Memleketler arası Alakalar ve İşbirliği Bakanlığına (DIRCO) çağırılması, 21 Kasım’da Güney Afrika Ulusal Meclisi’nde İsrail’in Pretorya Büyükelçiliğinin kapatılmasına yönelik karar alınması, Güney Afrika’nın Filistin sorunundaki net ve somut halini açıkça ortaya koyuyor.

Güney Afrika, Gazze’de işlenen savaş kabahatlerinin soruşturulması için Milletlerarası Ceza Mahkemesine (UCM) müracaat yapan ülkeler ortasında birinci sıralarda yer aldı.

Hafta başında Güney Afrika’nın önderliğinde BRICS ve BRICS’e davet edilen ülke başkanlarıyla, Gazze’deki duruma ait gerçekleştirilen harika toplantı ise Pretorya’nın memleketler arası arenada Filistin’e olan takviyesine kıymetli örnek teşkil ediyor.

“Filistin özgürleşmedikçe, Güney Afrika özgürleşmiş sayılmaz”

Güney Afrika’nın Filistin problemindeki hassasiyeti ise ülkeyi 1948-1994 ortası yöneten Apartheid rejimi yıllarına dayanıyor.

Apartheid rejiminin travmalarını hala taşıyan Güney Afrika için, bir diğer apartheid örneğini yaşayan Filistinlilerin özgürlüklerine kavuşmasının özel bir manası bulunuyor.

Ülkenin birinci siyahi devlet lideri ve apartheid aykırısı uğraşın simge ismi Nelson Mandela’nın “Filistin özgürleşmedikçe, Güney Afrika özgürleşmiş” sayılmaz kelamı ise ülkenin Filistin problemine yaklaşımını özetliyor.

İki apartheid karşılaştırması

Mandela’nın dava arkadaşlarından akademisyen ve siyasi aktivist Haroon Aziz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, İsrail’in bugün Filistin’de açık halde apartheid rejimi uyguladığını belirtti.

Aziz, Güney Afrika ve İsrail apartheid rejimleri ortasındaki benzerliklere değinerek, “Güney Afrika’da ve Filistin’de apartheid, yerleşimci-sömürgecilik örneğidir ve arazi hırsızlığı etrafında şekillenir. Ezilenlerin ucuz emeğinin çok sömürülmesini amaçlar ve tüm barışçıl müdahale araçları yasa dışı hale getirilir. Beyazlar o vakitler Güney Afrika’da toprakların yüzde 87’sine sahipti, Siyonistler ise bugün Filistin’de toprakların yüzde 77’sine sahip.” diye konuştu.

Yaklaşık 30 yıldır iktidarda olan Afrika Ulusal Kongresinin (ANC) Filistin ile direniş ekseninde tarihi bağlara sahip olduğuna dikkati çeken Aziz, “Apartheid rejimiyle silahlı çaba için, Filistinlilerle birebir kamplarda eğitim alındı. Güney Afrika’da da Filistin’de de ekonomileri Siyonistler yönetiyor. Güney Afrikalılar olarak bir ırkçılık ve baskı sistemi olan Siyonizm’e karşı da apartheid ile eşit derecede nefret var.” dedi.

Filistin probleminin tahlilinde Güney Afrika örneği

Aziz, Birleşmiş Milletlerin (BM), Güney Afrika’da apartheid sistemini insanlığa karşı cürüm kabul etmesinin ehemmiyetine değinerek, “Güney Afrika Filistin’de yaşanan apartheid uygulamalarının da insanlığa karşı işlenen hata kabul edilmesi için çalışıyor.” diye konuştu.

Güney Afrika’da apartheid rejiminin çöküşünde memleketler arası toplumun ekonomik ve siyasi baskılarının değerine işaret eden Aziz, “Güney Afrika örneğinde ANC, Güney Afrika Sendikalar Konfederasyonu (SACTU) aracılığıyla Boykot, Tecrit ve Yaptırım (BDS) konseptini hayata geçirdi ve dünya çapındaki apartheid aksisi hareketlerle BDS’yi başkan dış gücümüz olarak uygulamak için dünya sendikalarını harekete geçirdi. Bunlar o vakitler Güney Afrika’daki açık siyasi çaba biçimlerinin yanı sıra zımnî ve silahlı uğraşla birleştirildi. Filistinliler artık tıpkı tecrübesi yaşıyor.” sözlerini kullandı.

Aziz, ekonomik baskıların Güney Afrika’da apartheid rejimini güç durumda bıraktığına, apatheid aksisi hareketle çabanın ise ekonomik açıdan rejimin devamını imkansız hale getirdiğine dikkati çekerek, “Benzer bir eğilimi Filistin’de de gözlemliyoruz.” dedi.