Kamu kuruluşları internetten müşteri üzere eser sipariş edip denetleyecek

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, e-ticaret yoluyla satılan eserlerin kontrolüne yönelik başlayacak yeni uygulamaya ait, “Denetim yapan kuruluşlar, uzaktan irtibat araçları yoluyla piyasaya arz edilen eserlerden ‘gizli satın alma’ yoluyla numune elde ederek, test yahut muayene yapabilecek, iktisadi işletmecilerden gerekli gördüğü bilgi, evrak ve kayıtları isteyebilecek.” dedi.

Bolat, AA muhabirine, uzaktan irtibat araçları yoluyla piyasaya arz edilen eserlerin kontrolüne ait değerlendirmede bulundu.

Yaygınlaşan elektronik ticaretin, eser güvenliği açısından çeşitli risk ögeleri da içerdiğine işaret eden Bolat, bu sebeple fiziki piyasalarda olduğu kadar elektronik piyasalarda da eser güvenliğine yönelik kuralların uygulanmasını sağlamanın ve bunlara uygunluğu denetlemenin giderek kıymetli hale geldiğini söyledi.

Bolat, 2021 yılında yürürlüğe giren Eser Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu ile e-ticaret üzerinden satılan eserlerin de kontrol kapsamına alındığını anımsatarak, “Kanunda, denetleyici kuruluşların e-ticarete mevzu eserleri denetlemeleri, uygun olmayan eserler için aracı hizmet sağlayıcıya yahut medya hizmet sağlayıcı kuruluşa satış ortamından ilgili eser içeriğinin kaldırılması yahut tanıtımın durdurulması için bildirimde bulunulması ve gerek görülmesi halinde içeriğe erişimin engellenmesi için kararlara yer verilmiştir.” diye konuştu.

Bu kapsamda Eser Güvenliği ve Kontrolü Genel Müdürlüğü tarafından “Uzaktan Bağlantı Araçları Yoluyla Piyasaya Arz Edilen Eserlerin Piyasa Nezareti ve Kontrolü Yönetmeliği Taslağı” hazırlandığı bilgisini veren Bolat, taslakla, uzaktan bağlantı araçları yoluyla piyasaya arz edilen yahut piyasada bulundurulan eserlerle ilgili arz şartlarına, satış ilanlarına, bu eserleri piyasaya sunan yahut piyasada bulunduran iktisadi işletmecilerin yükümlülüklerine yer verildiğini anlattı. Bolat, taslakla bilgi toplumu hizmet sağlayıcı, aracı hizmet sağlayıcı, posta hizmet sağlayıcı üzere yeni aktörlerin yükümlülüklerine, yetkili kuruluşların yetki ve sorumluluklarına ve bu kapsamda yürütülecek piyasa nezareti ve kontrolüne ait adap ve asılların belirlendiğini lisana getirdi.

“Uygulama tüm eserleri kapsayacak”

Bolat, Bakanlığa ulaşan görüşlerin kıymetlendirilmesi sonrasında taslağı Cumhurbaşkanlığına iletmeyi planladıklarını belirterek, şu değerlendirmede bulundu:

“Yönetmelik taslağına nazaran, kontrol yapan kuruluşlar, uzaktan irtibat araçları yoluyla piyasaya arz edilen eserlerden ‘gizli satın alma’ yoluyla numune elde ederek, test yahut muayene yapabilecek, iktisadi işletmecilerden gerekli gördüğü bilgi, evrak ve kayıtları isteyebilecek. Bu yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle farklı yönetimlerin uygulamalarında yeknesaklık sağlanacak, uygulamalar güzelleştirilerek e-ticarete bahis eserlerin daha faal kontrolü sağlanacak.”

Vatandaşların sıhhatinin korunmasını, uygunsuz eserleri e-ticaret üzerinden satışa sunanlara yönelik faal tedbirler alarak kurallara uyan iktisadi işletmeleri haksız rekabete karşı muhafazayı öncelik olarak gördüklerini vurgulayan Bolat, “Uygulama sadece Bakanlığımız vazife kapsamındaki eserleri değil, Kanunda olduğu üzere tüm eserleri kapsayacak. Kontrol faaliyetleri halihazırda olduğu üzere Bakanlığımız uyumunda titizlikle yürütülmeye devam edilecek.” sözlerini kullandı.

“e-Ticarette Eser Güvenliği Projesi de kısa müddette hayata geçecek”

Teknolojik gelişmelere uygun halde kontrol sistemini güncelleyip ileriye götüreceklerini belirten Bolat, “Neredeyse her gün karşılaştığımız yeni teknolojik gelişmeler ve yapay zekanın hayatımıza giderek daha fazla girmesi, öbür alanları olduğu üzere eser güvenliği alanını da etkilemektedir. Bakanlığımız Eser Güvenliği ve Kontrolü Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecek Avrupa Birliği finansmanlı ‘e-Ticarette Eser Güvenliği Projesi’ de kısa mühlet içinde hayata geçecektir. Kelam konusu proje, tüm yetkili kuruluşların elektronik ortamda satılan eserlere ait yürüttükleri piyasa nezareti ve kontrolü faaliyetlerinin daha faal hale getirilmesine katkı sağlayacak. Yeniden proje kapsamında, e-ticarete mevzu eserlerin kontrolünü mümkün kılan, yapay zeka takviyesi ile internette satılan inançsız eserlerin tespitini sağlayacak bir yazılım geliştirilerek, faal kontrol sistemi kurulması öngörülmektedir.” dedi.

“Ürün güvenliği temas noktası belirlenecek”

Bolat, uygulama kapsamında satıcıların ve aracı hizmet sağlayıcıların yükümlülüklerine ait de bilgi vererek, şunları kaydetti:

“Öncelikle şunu belirtmek isterim, imalatçı, yetkili temsilci, ithalatçı, dağıtıcı yahut ilgili teknik düzenleme kapsamında eserlerin imalatına, piyasada bulundurulmasına yahut hizmete sunulmasına ait sorumluluğu olan öbür gerçek yahut hükmî şahısların kanun kapsamındaki yükümlülükleri, uzaktan bağlantı araçları yoluyla piyasaya arz edilen eserler için de geçerli olacak. Tüm bu iktisadi işletmecilerin, piyasaya inançlı ve mevzuata uygun eser arz etme, eserlerin taşıyabileceği risklere karşı tedbirler alma ve gerektiğinde yetkili kuruluşlarla işbirliği yapma yükümlülükleri bulunuyor. Bunlara ilaveten, aracı hizmet sağlayıcılarının da inançlı ve uygun eser satışına aracılık etme, eserin izlenebilirliğini kolaylaştırmak üzere tedarik zincirinde yer alan bir evvelki ve varsa bir sonraki iktisadi işletmeciye ilişkin bilgileri en az 10 yıl boyunca koruma etme ve kelam konusu bilgileri gerektiğinde yetkili kuruluşlarla paylaşma üzere yükümlülükleri bulunuyor. Ayrıyeten, aracı hizmet sağlayıcılarının, riskli bulunan esere ait içeriğin kaldırılması yahut buna erişimin engellenmesi konusunda kontrol yapan kuruluşlarla işbirliğine gitmesi gerekiyor. Yönetmelik taslağıyla birebir vakitte aracı hizmet sağlayıcıların, Bakanlığımız ve yetkili kuruluşlardan gelen talepleri karşılamak üzere ‘ürün güvenliği temas noktası’ belirlemesi ve bu üniteleri Bakanlığımıza ve yetkili kuruluşlara bildirmeleri karar altına alınacak.”

“Etkili yaptırımlar uygulanacak”

Ürün güvenliğinde en kıymetli misyonun düştüğü imalatçılar ve ithalatçıların bu mevzuda da çok hassas olacaklarına inandığını vurgulayan Bolat, “Çünkü bu, vatandaşımızın can ve mal güvenliğinden ülkemiz kaynaklarının faal kullanımına, ihracatımızın artırılmasından ithalatımızın disipline edilmesine ve kurallara uyan firmalarımızın haksız rekabetle karşılaşmamalarına kadar büyük kıymet arz etmektedir.” diye konuştu.

Bolat, kontrollerde e-ticaret üzerinden satışı fazla olan eserlerin ön plana çıkacağına işaret ederek, yetkili kuruluşların kontrollerde, çocuklar üzere hassas tüketici kümelerine yönelik eserleri, vatandaş şikayetlerini ve evvelki kontrol sonuçlarını dikkate aldığını bildirdi. Yükümlülüklerini yerine getirmeyen taraflara, gereken müeyyideler ve idari yaptırımların uygulanacağını belirten Bolat, “Bunlar, eserin tanıtım ve satışının internet yahut medya hizmet sağlayıcı kuruluş üzerinden yapılması halinde kelam konusu içeriğe erişimin engellenmesi, eserin tanıtım ve satışının durdurulması, idari para cezalarının yanı sıra eserleri piyasadan çekme ve geri çağırma üzere tesirli yaptırımlardır.” değerlendirmesinde bulundu.