NASA’nın en steril çalışma alanlarından olan uzay aracı montaj pak odalarına 18 yıl evvel sızan gizemli bir mikrop, sonunda sırlarını açığa vurdu. Environmental Microbiology mecmuasında yayımlanan yeni araştırma, Tersicoccus phoenicis isimli bu mikrobun hayatta kalmak için sözün tam manasıyla “ölü numarası yaptığını” ortaya koyuyor.
“SADECE UYUYOR”
Mikrop birinci defa 2007’de, birbirinden 4 bin kilometre uzakta bulunan iki başka NASA pak odasında keşfedilmişti. Yıllarca nasıl hayatta kaldığı ve sterilizasyon testlerinden nasıl gizlendiği anlaşılamadı. Yeni çalışmada ise, T. phoenicis mikrobunun çok kaidelerde metabolizmasını kapatıp derin bir uyku haline geçtiği ortaya çıkarıldı. Bu durum, onu mikroskop altında bile “ölü” üzere gösteriyor.
AŞIRI STERİL ORTAMDA BİLE HAYATTA
Temiz odalarda ısıtma, kurutma, kimyasal gazlarla sterilizasyon, UV ışığı ve radyasyon üzere sert prosedürler uygulanıyor. Mikrobun bunların hepsine karşın hayatta kalması, hatta kontrollerde büsbütün görünmez hale gelmesi bilim insanlarını şaşkına çevirmişti.
Ekip, mikrobu besinsiz ve susuz bırakarak yaptığı deneyde, 48 saat içinde büsbütün “ölü moduna” girdiğini ve yedi gün boyunca hiçbir belirti göstermediğini tespit etti. Lakin özel bir proteinle yine “uyandırılabildiği” anlaşıldı.
MARS’A GİRMİŞ OLABİLİR Mİ?
Mikrobun birinci tespit edildiği yerlerden biri, Phoenix Mars Lander hazırlık odasıydı. Bu da “Acaba Mars’a fark edilmeden taşınmış olabilir mi?” sorusunu gündeme getiriyor. Uzmanlara nazaran bu ihtimal düşük; zira Mars yüzeyine direkt maruz kalan hiçbir mikroorganizmanın uzun mühlet hayatta kalması beklenmiyor.
Ayrıca bu tıbbın, tahminen de yalnızca pak oda şartlarına adapte olarak evrimleşmiş olabileceği belirtiliyor.
TEMİZLİK PROTOKOLLERİNİN GELECEĞİNİ DEĞİŞTİREBİLİR
Araştırma, bu tıp gizlenen mikropların dormansiden nasıl çıkarılabileceğine dair ipuçları sunduğu için, gelecekte pak oda sterilizasyon tekniklerinin geliştirilmesine katkı sağlayabilir.
