Türkiye’nin dünya ticaretinde önder olduğu fındıkta, randıman ile kaliteyi düşüren hastalık ve zararlılarla ilgili gayretler sürüyor.
Karadeniz Bölgesi’nde zirai don ve istilacı böcek tipleri kaynaklı hasarın yanı sıra yağış rejiminde değişkenliğine yol açan iklim değişikliğinin tesirleri de fındık tarımını olumsuz etkiliyor.
Olumsuzlukların sürmesi halinde fındık üretiminde önemli azalmalar yaşanabileceğine ve kuraklığın son yıllarda daha tesirli formda yaşanacağına dikkati çeken uzmanlar, bilhassa kuraklık tehlikesine karşı fındık bahçelerinde çağdaş tarıma yönelip, sulama sistemi entegre edilmesini öneriyor.
Son yıllarda artan aksiliklerle 2024’te 747 bin ton olarak belirlenen fındık rekoltesi, 2025’te 457 bin tona geriledi.
“EN AZ 250 BİN TONLUK REKOLTE KAYBIMIZ OLDU”
Ulusal Fındık Konseyi (UFK) Yönetim Kurulu üyesi Sebahattin Arslantürk, fındık bahçelerinde sulama sistemine geçilmesinin mecburilik haline geldiğini belirterek, “Fındıkta kokarcaya bağlı 40 bin ton bir hasarın olduğunu söylüyoruz lakin kuraklık son yıllarda daha tesirli bir hale geldi. Kuraklığın bu dönem vermiş olduğu zararın 60 bin ton civarında olduğunu öngörüyoruz. Alınması gereken önemli önlem, sulama sistemine geçiş olmalı. Bu yalnızca Batı Karadeniz’de değil, Orta ve Doğu Karadeniz’de de mutlak suretle yapılması gerekiyor. Bununla ilgili bakanlığın kesinlikle teşvik sistemlerini daha da yükselterek sulama sistemini devreye almasında yarar var. Toplamda baktığınız vakitte 2025 mahsulünde kuraklığa bağlı 60 bin ton, kokarcaya bağlı 40 bin ton, yaşamış olduğumuz zirai don da en az 150 bin ton olmak üzere maalesef en az 250 bin tonluk rekolte kaybımız oldu. Bu da son yılların en büyük kaybı.” diye konuştu.
“MUTLAK SURETLE ÖNLEM ALMAK ZORUNDAYIZ”
Kuraklığın fındık bahçelerindeki verimliliği de otomatik olarak düşürdüğünü söyleyen Arslantürk, “Bundan sonraki yıllarda da birebir durumun olabileceğini öngörerek gerekli önlemleri çok daha hassasiyetle almamızda yarar var. Rekolte kaybı 20 bin tonla başladı. Geçen yıl 40 bin, bu yılda artarak devam ediyor. Önlem alınmazsa, 150 bin tonlara kadar gitme mümkünlüğü çok güçlü. Yağış biçimi sağanak yağış olduğu için çok yağış aldığı düşünülüyor ancak o denli bir şey yok maalesef. Uzmanlara nazaran, 2040 yılına kadar bu kuraklık motamot devam edecek. Kuraklık yalnızca o yıla verdiği ziyan manasına gelmiyor. Fındık ucu kurumalarını da artırdığı için bahçelerindeki verimliliği de otomatik olarak düşürüyor. Mutlak suretle önlem almak zorundayız.” dedi.
