Akdeniz’de, daha evvel hiçbir vakit insan öldürdüğü kaydedilmemiş bir köpekbalığı çeşidi birinci defa ölümcül bir akınla gündeme geldi.
Olay, 21 Nisan 2025’te İsrail’in Hadera kıyılarında meydana geldi. 40 yaşındaki bir turist, kıyıdan yaklaşık 100 metre açıkta GoPro kamerasıyla “dusky” köpekbalıklarını (Carcharhinus obscurus) görüntülerken hücuma uğradı.
Bilim beşerlerine nazaran atak, meraklı bir köpekbalığının kameraya yaklaşarak “deneysel bir ısırık” atmak istemesiyle başladı. Fakat köpekbalığı kamerayı değil, onu elinde tutan dalgıcı ısırdı. Ortaya çıkan kan ve panik, bölgede toplanmış öbür köpekbalıklarında bir “beslenme çılgınlığını” tetikledi.
Paris Sciences et Lettres Araştırma Üniversitesi’nden Eric Clua ve Exeter Üniversitesi’nden Kristian Parton, olayla ilgili hazırladıkları raporda şu tabirleri kullandı:
“Tanıklar, adamın ‘Yardım edin, beni ısırıyorlar’ diye bağırdığını duydu. Akabinde suyun kırmızıya dönmesiyle yüzeyde sırt ve kuyruk yüzgeçleri göründü.”
BİRDEN FAZLA KÖPEK BALIĞI GELDİ
Ertesi gün denizde yapılan aramalarda, yalnızca kurbanın kimliğini doğrulamaya yetecek kadar insan kalıntıları bulundu. Bu da olay sırasında birden fazla köpek balığının akına katıldığını ortaya koydu.
Genellikle insanlara karşı saldırgan olmayan dusky köpekbalıkları, ekoturizm faaliyetlerinde sıkça gözlemlenen bir çeşit olarak biliniyor.
Hadera bölgesi ise, yakınlardaki bir tuzdan arındırma tesisinin denize sıcak su pompalaması nedeniyle bu cinslerin sıkça görüldüğü bir nokta.
Ancak Clua ve Parton, insanların daima bu hayvanlarla etkileşime girmesinin ve onları beslemesinin köpekbalıklarının doğal davranışlarını değiştirdiğini, bu nedenle atağın dolaylı olarak insan kaynaklı olduğunu belirtiyor:
“Bölgedeki yapay beslenme faaliyetleri, köpekbalıklarında ‘dilencilik’ davranışı oluşturdu. Bu da kamerayı maksat alan bir refleks ısırığının, istemeden insanı yaralamasına neden olmuş olabilir.”
TÜR İÇİ REKABET
Bilim insanları, insan etkileşiminin akabinde ortaya çıkan ses ve koku uyaranlarının birden fazla köpekbalığının tıpkı anda saldırmasına yol açtığını, cins içi rekabetin “insanı doğal av olarak görmeme” içgüdüsünü bastırdığını aktardı.
Clua ve Parton, bu trajik olayın akabinde bölgedeki köpekbalıklarını beslemenin yasaklanması gerektiğini savunuyor. Bu tedbirin, hayvanların dilencilik davranışını ortadan kaldırarak hem insan hem köpekbalığı güvenliği açısından en hakikat adım olacağını belirtiyorlar.
Bilim insanları, “En makus tahlil, olayın sorumluluğu hayvanlara yükleyip bölgede toplu köpekbalığı avı başlatmak olur. Zira bu olayın asıl sorumlusu insanlar” ikazında bulundu.
Rapor, bilimsel mecmua Ethology’de yayımlandı.
