SpaceX, Starship roket programında olaylı lakin öğretici bir devri kapatarak, pazartesi günü neredeyse kusursuz bir test uçuşu gerçekleştirdi.
Güney Teksas’tan fırlatılan dev paslanmaz çelik uzay aracı, planlandığı üzere yarım küreyi dolaşarak Hint Okyanusu’na ulaştı.
BİR SONRAKİ KUŞAK İÇİN GEREKSİNİM DUYULAN BAŞARI
Metan yakıtlı 33 Raptor motorunun birebir anda ateşlendiği Starship, lokal saatle 18.23’te havalandı. Yaklaşık 16,7 milyon pound (7.6 milyon kgf) itme gücüyle tarihin en güçlü roketi olan Starship, Teksas’taki Starbase tesisinden dikey bir kalkış gerçekleştirdi.
123 metre yüksekliğindeki roket, kalkıştan itibaren planlanan uçuş rotasını neredeyse kusursuz biçimde takip etti. Uzay aracı, SpaceX’in bugüne kadarki en başarılı Starship uçuşu olarak bedellendiriliyor.
SpaceX, uçuş sonrası yaptığı açıklamada şunları paylaştı:
“Starship’in 11. test uçuşu tüm gayelerine ulaştı. Bu datalar, Starship ve Muhteşem Heavy’nin bir sonraki kuşağı için kıymetli bilgiler sağladı.”
MOTORLARDAN BİRİ DEVRE DIŞI KALDI
Bu uçuşta Muhteşem Heavy güçlendirici etabı geri getirilmedi, lakin SpaceX, dev roketi Meksika Körfezi’nde belirlenen noktaya hassas formda indirme teşebbüsünde bulundu. Mart ayındaki uçuşta da kullanılan bu güçlendirici, iniş sırasında 13 motoru ateşleyip akabinde kademeli olarak beş ve üç motora düşerek denetimli yavaşlamayı test etti.
Yayında, motorlardan birinin inişin erken safhasında devre dışı kaldığı görüldü, lakin bu durum uçuşun genel muvaffakiyetini etkilemedi.
STARSHIP V2’NİN SON UÇUŞU
Bu, Starship’in ikinci kuşak konfigürasyonu (V2) ile yapılan beşinci ve son test uçuşuydu. 2023’ten bu yana geliştirilen V2 varyantı, ocak, mart ve mayıs aylarındaki başarısız testlerin akabinde nihayet beklentileri karşıladı.
Hazirandaki bir test sırasında patlama yaşanmasına karşın, ağustos uçuşu programın toparlanmasını sağladı. O testte roket, birinci kere denetimli biçimde suya iniş gerçekleştirmişti.
SpaceX mühendisleri, o uçuşta metal ısı kalkanı plakalarının yetersiz kaldığını fark etmişti. Bunun üzerine “crunch wrap” ismi verilen yeni bir yalıtım materyali kullanılarak seramik karolar ortasındaki boşluklar kapatıldı. Pazartesi günkü uçuşta bu sistem daha geniş bir alanda denendi ve ısı kalkanı daha yeterli performans gösterdi.
YÖRÜNGEDE TEST
Starship, uzaya ulaştıktan sonra Atlantik Okyanusu ve Afrika üzerinden geçip tekrar atmosfere girmeden evvel Hint Okyanusu üzerinde konumlandı. Uzaydayken, SpaceX’in yeni jenerasyon Starlink uydularının maketlerini bıraktı.
Ardından tek bir motorunu ateşleyerek tekrar giriş rotasını ayarladı.
Yaklaşık bin 430 dereceye ulaşan plazma sıcaklıklarına karşın, ısı kalkanı büyük oranda hasarsız kaldı. SpaceX’in canlı yayınında, roketin mor-turuncu plazma katmanı içinde ilerlediği anlar Starlink ilişkisi sayesinde kesintisiz izlendi.
Ars Technica’ya nazaran bu, Starship’in yine kullanılabilirliğini test etmek için kritik bir evreydi. SpaceX CEO’su Elon Musk, bu uçuşu “Starship’in dayanıklılığının asıl sınavı” olarak nitelendirdi.
V3 HAZIRLIKLARI BAŞLADI
SpaceX artık gözünü Starship V3 modeline çevirdi. Bu yeni jenerasyon araç, daha büyük yakıt tanklarına, geliştirilmiş Raptor 3 motorlarına ve gelişmiş yük bölmesine sahip olacak.
Starship V3; yörüngede yakıt transferi, operasyonel uydu vazifeleri ve uzun menzilli uçuşlar için kullanılacak. Yörüngede yakıt ikmali, hem Mars vazifeleri hem de NASA’nın Artemis Ay programı için hayati kıymet taşıyor.
NASA, SpaceX’le 4 milyar dolardan fazla fiyatında muahede yaparak Starship tabanlı bir beşerli Ay iniş aracı geliştiriyor. Bu nedenle, V3 testlerinin muvaffakiyetle tamamlanması, uzay ajansının Artemis Ay misyonu takvimi açısından da kritik.
YENİ RAMPALAR YOLDA
Pazartesi günkü uçuş, Pad 1 rampasının mevcut haliyle yapılan son fırlatması oldu. SpaceX, rampayı alev hendeği (flame trench) ekleyerek tekrar inşa etmeyi planlıyor. Birebir vakitte Teksas’ın yanı sıra Florida’daki Cape Canaveral ve Kennedy Uzay Merkezi’nde de yeni Starship rampaları hazırlanıyor.
SpaceX, Starship programını gelecekte aylık, haftalık ve hatta günlük uçuşlara çıkarmayı hedefliyor.
Şirketin resmi açıklamasında, “Artık odak noktası, büsbütün ve süratli formda tekrar kullanılabilir Starship filosunu Dünya yörüngesi, Ay, Mars ve ötesine taşıyacak yeni jenerasyon araçların geliştirilmesi” deniyor.
