Güneş Sistemi’nin en dış bölgelerinde yer alan Kuiper Kuşağı’ndaki garip bir eğim, bilim insanlarını yeni bir olasılığın peşine düşürdü: Şimdi keşfedilmemiş, “Y Gezegeni” ismi verilen gizemli bir gök cismi.
Princeton Üniversitesi’nden araştırmacılar, Neptün’ün ötesinde uzanan bu buzlu gök cisimleri jenerasyonunda alışılmadık bir “bükülme” tespit etti.
Bu anomali, Kuiper Kuşağı’nın düz bir sınır üzerinde olması gerekirken, yaklaşık 15 derecelik bir eğime sahip olduğunu ortaya koyuyor.
Bilim beşerlerine nazaran bu sapma, Neptün’ün ötesinde görünmeyen bir gezegenin kütle çekiminden kaynaklanıyor olabilir.
DÜNYA İLE MERKÜR ARASINDA
Araştırma takımı, bu yeni gök cismini “Y Gezegeni” olarak isimlendiriyor.
Henüz direkt gözlemlenmemiş, yani tam manasıyla kanıtlanmamış olan bu gezegenin, mevcut bilgilere nazaran Dünya ile Merkür ortasında bir büyüklüğe sahip olabileceği ve Güneş Sistemi’nin en uzak bölgelerinde yer aldığı düşünülüyor.
Araştırmacılar, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters mecmuasında yayımladıkları makalede, “Bu çalışma bir gezegen keşfi değil, lakin bir gezegenin en muhtemel tahlil olduğu bir bilmecenin keşfidir” sözlerini kullandı.
BİTMEYEN ARAYIŞ
Kuiper Nesli, bir vakitler dokuzuncu gezegen olarak kabul edilen Plüton’un da içinde yer aldığı geniş bir bölge. 2006’da Plüton’un “cüce gezegen” statüsüne geçirilmesiyle bölgeye olan ilgi azalmadı, fakat büyük aralıklar nedeniyle müşahede yapmak hâlâ son derece sıkıntı.
Geçmişte, astronom Percival Lowell “X Gezegeni” hipotezini ortaya atmış, Neptün ve Uranüs’ün yörüngelerindeki düzensizlikleri saklı bir gezegenle açıklamaya çalışmıştı. Lakin 1990’larda Voyager 2 uzay sondasının bilgileri Neptün’ün kütlesinin beklenenden düşük olduğunu gösterince bu gizem çözülmüştü.
“Y GEZEGENİ” VE “DOKUZUNCU GEZEGEN” ORTASINDAKİ FARK
2016 yılında tekrar gündeme gelen “Dokuzuncu Gezegen (Planet Nine)” teorisi, çok daha büyük ve Plüton’un çok ötesinde yer alan bir gök cismini öne sürüyordu.
Princeton grubunun öne sürdüğü “Y Gezegeni” ise daha küçük, daha yakın ve farklı bir kütle dağılımına sahip olabilecek bir gezegen diye tanımlanıyor.
Bilim beşerlerine nazaran bu iki varsayım birbirini dışlamıyor; teorik olarak, Güneş Sistemi’nin dışında birden fazla bilinmeyen gezegen bulunabilir.
Bu gizemi çözebilecek umut verici gelişme ise Şili’deki Vera C. Rubin Gözlemevi’nden geliyor. 2025 sonunda başlayacak olan 10 yıllık müşahede programı, Kuiper Kuşağı’nı eşi gibisi görülmemiş bir hassasiyetle tarayacak.
Araştırmacılar, bu müşahedeler sayesinde mümkün “Y Gezegeni”nin iki ila üç yıl içinde tespit edilebileceğini düşünüyor.
