Cassini uzay aracı, bundan 20 yıl evvel Satürn’ün buzlu uydularından Enceladus’un yüzeyinin altında derin bir okyanus bulunduğunu ortaya çıkarmıştı. Uydunun gayzerlerinden uzaya gereç fışkırdığı ve bu parçacıkların Satürn’de E Halkası ismi verilen yeni bir halka oluşturduğu da öğrenilmişti.
O gayzerlerde yapılan incelemeler artık çok daha çarpıcı bir gerçeği ortaya koydu: Hayatın yapı taşları olan karmaşık organik moleküller direkt Enceladus’un okyanusundan geliyor.
MOLEKÜL ÇEŞİTLİLİĞİ
Önceki yıllarda yapılan tahlillerde, halkadan ve güney kutbundaki gayzerlerden toplanan örneklerde amino asit üzere hayat öncesi (prebiyotik) moleküller tespit edilmişti. Fakat bu moleküllerin uydunun yüzeyinde mi yoksa okyanusta mı oluştuğu meçhuldü.
Yeni bilgiler, 2008 yılında Cassini’nin Cosmic Dust Analyzer (CDA) isimli aygıtının saniyede 18 kilometre süratle çarpan buz taneciklerini incelemesiyle, moleküllerin direkt okyanustan geldiğini mutlaklaştırdı.
Bilim insanları, buz taneciklerinde karbon, azot, oksijen üzere temel elementler içeren geniş bir molekül çeşitliliği saptadı.
Avrupa Uzay Ajansı’ndan Dr. Jörn Helbert, “Bu birinci defa, bu moleküllerin hakikaten Enceladus’un okyanusuna ilişkin olduğunu kesin olarak gösteriyor. Yani artık elimizde hayat için gerekli karmaşık prebiyotik moleküllerin Enceladus okyanusunda bulunduğuna dair ispat var” dedi.
YAŞAM ORTAYA ÇIKTI MI?
Uzmanlara nazaran Enceladus, sıvı suya, güç kaynağına, karmaşık kimyaya ve prebiyotik moleküllere sahip. Yani ömrün oluşması için gereken tüm bileşenler mevcut.
Helbert, “Yaşam sahiden ortaya çıktı mı, bu öteki bir soru. Lakin gerekli tüm materyaller var. Bu da Enceladus’u Dünya dışındaki yaşanabilir cisimler ortasında en değerli amaç haline getiriyor” dedi.
2040’TA ENCELADUS’A GİDECEK UZAY ARACI
Avrupa Uzay Ajansı, 2040’lı yıllarda fırlatılması planlanan çift basamaklı bir Enceladus misyonu üzerinde çalışıyor. Vazife kapsamında bir uzay aracı uydunun yörüngesine girecek, bir iniş aracı da güney kutbundaki “Kaplan Çizgileri” bölgesine inecek.
Gayzerler sayesinde okyanusa direkt erişim mümkün olacağı için kilometrelerce buz delmeye gerek kalmayacak.
Görevin 2050’lerin ortalarında Enceladus’a ulaşması bekleniyor. Bilim beşerlerine nazaran bu uzun bekleyiş, Dünya dışı bir okyanusu direkt inceleme fırsatı için ziyadesiyle pahalı.
Son çalışmanın sonuçları, hakemli bilimsel mecmua Nature Astronomy’de yayımlandı.
