Irak Petrol Bakanı Hayyan Abdulgani, Kerkük’te yaptığı açıklamada, Ceyhan Limanı üzerinden petrol ihracatının yeniden başlayacağını bildirdi. Irak resmi ajansı INA’da yer alan haberde, Abdulgani’nin petrol ihracatına ilişkin değerlendirmelerine yer verildi.
Iraklı Bakan, “Ceyhan Limanı üzerinden petrol ihracatının bugün ya da yarın başlayacak. IKBY ile anlaşma sonucu ilk aşamada günlük 80 bin varil petrol ihraç edeceğiz.” ifadelerini kullandı.
Paris merkezli Uluslararası Tahkim Mahkemesi’nin Türkiye ile Irak arasındaki petrol ihracatı konusunda verdiği karar sonrası 25 Mart 2023 tarihinde Irak’tan Ceyhan Limanı’na petrol akışı durmuştu.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı’na ilişkin Irak tarafına yeni anlaşma taslağının gönderildiğini açıklamıştı. Bayraktar, hattın günlük 1,5 milyon varil ile tam kapasite çalışması halinde yıllık 40 milyar dolarlık bir ticaret potansiyeli taşıdığını vurgulamıştı.
Bayraktar, Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı anlaşmasının 1973’te yapıldığını, hattın ise 1976’da tamamlandığını hatırlatmıştı. Ancak aradan geçen yaklaşık 50 yılda günlük 1,5 milyon varillik kapasiteye sahip olan boru hattının tam kapasite kullanılamadığını ifade etmişti.
Ham petrol boru hatlarının küresel arz açısından kritik öneme sahip olduğunu belirten Bayraktar, Irak’a yönelik “Irak’ın günlük 4 milyon varil petrol ihracatı var. Bunun tamamı Basra üzerinden gidiyor. Burada ise 1,5 milyon varillik farklı bir rota var. Rahatlıkla neredeyse yüzde 40 petrolünüzü farklı bir rotadan dünyaya sunabilirsiniz. Hatta Avrupa, Akdeniz gibi farklı coğrafyaya, pazara da ulaşabilirsiniz.” ifadelerini kullanmıştı.
Bayraktar, hukuken atılması gereken adımın atıldığını belirterek, 2026 Temmuz’da dolacak boru hattı anlaşmasına dikkat çekmişti. Taraflardan biri bir yıl öncesinden bildirimde bulunmazsa anlaşma otomatik olarak uzayacak.
Türkiye’nin bu anlaşmayı otomatik olarak uzatabileceğini dile getiren Bayraktar, “Evet uzatabilirdik ama nasıl bir anlaşmayı uzatırdık? Hattın kapasitesi dolmamış bir anlaşmayı uzatırdık. Maalesef 2014’ten beri bizi hukuki açmaza düşüren, aramızdaki hukuki nizaya sebebiyet veren bir anlaşmayı uzatmış olurduk. Dolayısıyla dedik ki bu anlaşma ticareten, hukuken fayda sağlayan bir anlaşma değil. Bunu uzatmayalım. Ama hemen akabinde, Iraklı muhatabım Irak petrol bakanına bir mektupla beraber yeni anlaşma taslağımızı da gönderdim.” açıklamasında bulunmuştu.
Bayraktar, “Biz artık Irak-Türkiye arasındaki boru hattıyla alakalı böyle bir anlaşmayla bunu çalışmak istiyoruz.” diyerek yeni dönemde hedeflerinin herhangi bir hukuki uyuşmazlık yaşanmadan hattın kapasitesinin tamamının kullanılması olduğunu vurgulamıştı.
Bayraktar, “Buradan 1,5 milyon varil petrol aksın. Hedefimiz bu. Bununla beraber, Kalkınma Yolu’nu konuştuk, bunu bir enerji yoluna dönüştürmek mümkün. Bugün 1,5 milyon varil, yıllık yaklaşık 40 milyar dolarlık bir iş demek.” şeklinde konuşmuştu.
