Uluslararası bilim topluluğu, Güneş’e saatte 210 bin kilometre süratle yaklaşmakta olan yeni bir yıldızlararası cismi tartışıyor: 3I/ATLAS.
1 Temmuz’da keşfedilen ve Güneş Sistemi dışından gelen yıldızlararası bir obje olduğu teyit edilen bu gizemli cisim, birtakım bilim beşerlerine nazaran sıradan bir kuyruklu yıldız. Lakin tartışmalı savlarıyla tanınan Harvard Üniversitesi’nden gökbilimci Avi Loeb ve çalışma arkadaşlarına nazaran bu cisim, gelişmiş ve “muhtemelen düşmanca yaklaşan” bir uzaylı medeniyetine ilişkin bir çeşit kapalı teknoloji olabilir.
Loeb ve iki İngiliz bilim beşerinin kaleme aldığı, şimdi hakem değerlendirmesinden geçmemiş yeni makale, cismin olağandışı yörüngesi ve olağan dışı suratına dikkat çekerek bu hipotezi gündeme taşıyor.
EN ESKİ KUYRUKLU YILDIZ
İlk müşahedeler, 3I/ATLAS’ın büyük bir kuyruklu yıldız olduğunu ve etrafında buz, gaz ve tozdan oluşan 24 kilometre çapında bir koma (atmosfer gibisi yapı) bulunduğunu gösteriyor. Yapay zeka dayanaklı bir simülasyon, bu gökcisminin Güneş Sistemi’nden 3 milyar yıl daha yaşlı olabileceğini ortaya koydu. Bu da onu şimdiye kadar gözlemlenen en yaşlı kuyruklu yıldız yapabilir.
Öte yandan, Loeb ve takımının 16 Temmuz’da arXiv isimli ön baskı platformuna yüklenen makalede, bunun sıradan bir kuyruklu yıldız değil, potansiyel olarak gelişmiş bir uygarlık tarafından gönderilmiş bir casus araç olabileceği ileri sürüldü.
Makale direkt delil sunmasa da cismin “olağandışı özelliklerine” dikkat çekerek bu ihtimalin göz arkası edilmemesi gerektiğini savunuyor.
KARANLIK ORMAN HİPOTEZİ
Loeb, makaleyle ilgili bir blog yazısında 3I/ATLAS’ın uzaylılara ilişkin teknolojik bir eser olması durumunda bunun “karanlık orman hipotezine” işaret edebileceğini yazdı.
Bu hipotez, kainatta öbür uygarlıklar varsa bile, onların kendilerini gizlediklerini ve sessiz kaldıklarını öne sürüyor. Loeb’e nazaran bu senaryo hakikat çıkarsa, insanlık için tehlikeli sonuçlar doğurabilir ve savunma tedbirlerinin alınması gerekebilir.
Ancak birçok gökbilimci bu argümanlara karşı çıkıyor. Michigan Eyalet Üniversitesi’nden astronom Darryl Seligman, Livescience’a yaptığı açıklamada, cismin klasik kuyruklu yıldız belirtileri gösterdiğini lisana getirerek, “Tüm datalar bunun öteki bir yıldız sisteminden fırlatılmış sıradan bir kuyruklu yıldız olduğunu gösteriyor” dedi.
Regina Üniversitesi’nden astronom Samantha Lawler de Loeb’ün tezlerini “olağanüstü ispat içermeyen inanılmaz iddialar” diye tanımladı. “Bilim insanlarının büyük çoğunluğu, sıra dışı tezlerin sıra dışı ispatlar gerektirdiğine inanır” diyen Lawler, makalede bu türlü bir ispat bulunmadığını söyledi.
Oxford Üniversitesi’nden Chris Lintott ise tezleri “saçmalığın daniskası” olarak niteleyerek, 3I/ATLAS üzerine çalışan bilim insanlarının emeğine gölge düşürdüğünü vurguladı.
LOEB GERİ ADIM ATMIYOR
Eleştirilere karşın Loeb, bu cins “düşünce egzersizlerinin” bilimde kıymetli olduğunu savundu:
“Bu hipotez, geçerliliğinden bağımsız olarak keşfetmesi eğlenceli bir fikir deneyi.”
Yine de Loeb, 3I/ATLAS’ın uzaylı teknolojisi olma ihtimalinin düşük olduğunu kabul ederek, “Büyük olasılıkla bu, büsbütün doğal bir yıldızlararası cisim; muhtemelen bir kuyruklu yıldız” tabirlerini kullandı.
Bilim dünyası 3I/ATLAS’ın Güneş’e en yakın pozisyona ulaşacağı ekim ayı sonunu sabırsızlıkla bekliyor. O tarihte müşahedeler daha da netleşecek ve bu gizemli ziyaretçinin sırları biraz daha aydınlanabilir.
UZAYLILAR “BİZİ BİRİNCİ SEFER ZİYARET ETMİYOR”
Avi Loeb, daha evvel 2017’de keşfedilen birinci yıldızlararası cisim olan ‘Oumuamua’nın da uzaylılara ilişkin bir araç olabileceğini tez etmişti. Loeb ayrıyeten yıllar evvel Pasifik Okyanusu’na düşen ateş topunun da bir uzaylı teknolojisine dair kalıntılar içerdiğini ileri sürmüştü. Galileo Projesi kapsamında okyanustan kesimler toplayan Loeb, çalışmaları sonucunda rastgele bir ispat elde edememişti.
Loeb, mesleğinin büyük kısmında kara delikler, karanlık husus ve birinci yıldızlara dair yüzlerce makaleye önderlik etti. Harvard Üniversitesi’nde Astrofizik Kısmı’nın yöneticiliğini yaptı.
Ancak 2017’de Güneş Sistemi’ne giren ‘Oumuamua, Loeb’in uzayda ömür arayışına eğilmesine ve hatta birtakım meslektaşlarına nazaran buna giderek takıntılı hale gelmesine neden oldu.
Loeb’in, 2017’de Güneş Sistemi’nden geçerken tespit edilen ve “keşfedilen birinci yıldızlararası nesne” unvanını alan Oumuamua’yla ilgili teorileri büyük yankı uyandırmıştı.
Astrofizikçi bu gizemli gök cisminin uzaylılara ilişkin bir “ışık yelkenlisi”nden koptuğunu ve 25 ışık yılı uzaktaki Vega yıldızı istikametinden, Güneş Sistemi’ne hakikat savrulduğunu ileri sürmüştü.
Gökbilimci ışık yelkenlisini, kitabın tanıtımı için SALON’a verdiği bir röportajda şöyle tanımlamıştı:
“Işık yelkenlisini rüzgar gücünden yararlanan bir yelkenli [uzay aracı] üzere düşünebilirsiniz. Rüzgar yelkenliyi iter. Işık yelkeni kelam konusu olduğunda ise onu iten şey, yüzeyinden yansıyan ışıktır.”
Oumuamua uzun vakit evvel Güneş Sistemi’ni terk ettiği için cisme yakından bakmak artık mümkün değil.
