Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer Orkun, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) virüsünün ana taşıyıcısı olan Hyalomma marginatum türü kenenin büyükşehirlerin park ve bahçelerinde görülmediğini, riskin kırsal kesimlerde daha yüksek olduğunu belirtti. Türkiye genelinde kenelerin sayısının arttığı yönündeki yorumların yanıltıcı olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Orkun, bazı bölgelerde artış, bazılarında ise azalış olduğunu söyledi.
KKKA virüsünün Türkiye’de 2000’li yılların başında görülmeye başlandığını hatırlatan Orkun, virüsün taşıyıcısı Hyalomma marginatum’un mart sonunda aktifleştiğini, nisan ve mayıs aylarının soğuk ve yağışlı geçmesi nedeniyle aktivasyonunun yavaşladığını ancak haziranla birlikte insanlarla temasın arttığını aktardı. Bu dönemde özellikle tarım işçileri ve hayvancılıkla uğraşanların risk grubunda olduğuna dikkat çekti.
Vakaların Kurban Bayramı sonrası artmasının beklenen bir gelişme olduğunu ifade eden Orkun, İç Anadolu, Doğu ve Kuzeydoğu Anadolu’da yaygın gözlemler yapıldığını, Sivas ve Tokat gibi illerde vaka sayılarının daha fazla olduğunu, Ankara’nın kırsal kesimlerinde her yıl vakaların görüldüğünü dile getirdi. Kenelerin sayısını ve virüs yayılımını artıran hayvanların tanımlanmasının önemli olduğunu, özellikle sığır, domuz, keklik, kirpi gibi türlerin kene popülasyonunu desteklediğini belirtti.
Kent merkezlerinde KKKA riski bulunmadığını belirten Orkun, metropol parklarında yer alan kenelerin KKKA değil lyme hastalığı gibi farklı hastalıklar açısından risk oluşturabileceğini, İstanbul Belgrad Ormanı’nın bu açıdan örnek verilebileceğini söyledi. Vatandaşların çay ağacı yağı, lavanta yağı gibi ürünlerle korunacağı yönündeki bilgiler için “etkili yöntem yok” uyarısını yaptı.
Keneden korunmanın en etkili yolunun fiziksel mücadele olduğunu vurgulayan Orkun, kene görüldüğünde hızlı şekilde çıkarılması gerektiğini, bunun profesyonellik gerektirmediğini ifade etti. Kene çıkarırken ağız kısmının içeride kalmasının hastalık bulaşma riski taşımadığını, bunun yalnızca kıymık batmasına benzer bir durum oluşturduğunu aktardı.
Sosyal medyada yayılan “keneler uçakla bırakıldı” iddialarının gerçeği yansıtmadığını belirten Orkun, KKKA’nın Anadolu’ya özgü doğal bir hastalık olduğunu, ölüm oranının yüzde 5 civarında seyrettiğini, çocukların hastalığa karşı daha dirençli olduğunu ve ölüm vakalarının çoğunlukla bağışıklık sistemi düşük bireylerde görüldüğünü kaydetti.
