Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yeni “Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği” ile yapı denetim süreçlerinde köklü değişikliklere gitti. Yeni düzenlemeye göre, bir binanın 15 yıl içinde yıkılması veya inşa sırasında komşu yapılara zarar verilmesi halinde yapı denetim kuruluşlarına ağır cezalar uygulanacak. Ayrıca inşaata 3 ay içinde başlanmazsa yapı denetim sözleşmesi feshedilebilecek.
15 YIL İÇİNDE YIKILAN BİNANIN DENETÇİSİNE FAALİYET YASAĞI
Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklikle birlikte artık yapı denetim kuruluşları, denetledikleri binanın yapı kullanım izni aldıktan sonra 15 yıl içinde yıkılması durumunda faaliyet izinlerini kaybedecek. Aynı zamanda teminatlarına da el konulacak.
“Taşıyıcı sistemdeki onarılamaz hasar” tanımı, yeni düzenlemeyle birlikte “bu hasar nedeniyle binanın yıkıldığının veya yıkılması gerektiğinin anlaşılması” şeklinde değiştirildi. Bu adım, yapı güvenliğine yönelik denetimleri daha sıkı hale getirmeyi hedefliyor.
İNŞAATA 3 AYDA BAŞLANMAZSA SÖZLEŞME İPTAL EDİLECEK
Yapı denetim kuruluşlarının yetkilerini belirleyen yeni yönetmelikte, inşaat faaliyetlerinin zamanında başlaması da zorunlu hale getirildi. Buna göre, yapı denetim firması ile sözleşme imzalanan projelerde, 3 ay içinde hiçbir faaliyete başlanmaması halinde sözleşme feshedilebilecek. Daha önce bu süre 6 ay olarak uygulanıyordu.
Ayrıca yapı denetim firmalarının, kalıp ve donatı imalatı teslim alma, betona nezaret etme gibi sorumluluklarını yerine getirmemesi durumunda da sözleşmenin feshedilmesinin yolu açıldı.
KAZI SIRASINDA KOMŞU BİNAYA ZARAR VEREN FİRMAYA İZİN YOK
İnşa aşamasında çevredeki yapılara zarar verilmesi de cezai yaptırım kapsamına alındı. Özellikle kazı gibi işlemler sırasında komşu binalarda hasar oluşması halinde, yapı denetim kuruluşunun izin belgesi iptal edilecek ve teminatına el konulacak.
Bu maddeyle birlikte hem yapı sahiplerinin hem de çevre yapıların güvenliği açısından daha dikkatli bir denetim süreci hedefleniyor.
500 METREKAREYE KADAR OLAN BİNALARA DENETİM KOLAYLIĞI GETİRİLDİ
Vatandaşların denetim hizmetlerine daha kolay ulaşabilmesi için 500 metrekareye kadar olan binalar için Elektronik Dağıtım Sistemi zorunluluğu kaldırıldı. Artık bu binalar için istediği yapı denetim firmasıyla sözleşme yapılabilecek.
Hizmet bedeli, yapı türüne göre %1,75 ile %3,50 arasında değişecek. Güçlendirme çalışmaları için ise bu oran, binanın toplam bedelinin en az %25’i kadar olacak.
YENİ ELEKTRONİK ATAMA SİSTEMİ GELİYOR
45 ve üzeri denetim firmasının bulunduğu illerde yeni “çift alternatifli” elektronik atama sistemi uygulanacak. Bu sistemde ilk olarak bir denetim firması önerilecek, vatandaş bu firmayla 3 gün içinde sözleşme yapmazsa ikinci firma devreye girecek.
Bu yeni sistem 2026 yılı Şubat ayına kadar tüm illerde faaliyete geçecek. İlk etapta İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Bursa, Konya, Kocaeli, Adana, Gaziantep, Mersin, Kayseri, Şanlıurfa, Diyarbakır, Tekirdağ, Samsun ve Muğla illerinde uygulanmaya başlandı.
