SpaceX’in geliştirdiği Starship roketleri, test uçuşlarında sık sık patlamalar yaşayarak başarısızlıklarıyla gündeme geliyor.
Roketlerin patlaması birinci bakışta başarısızlık üzere görünse de, bu durum aslında şirketin benimsediği mühendislik ideolojisinin bir sonucu.
MUSK’IN “HIZ” STRATEJİSİ
Elon Musk’ın liderliğindeki şirket, klasik “temkinli ve evreli ilerleme” yaklaşımının bilakis, “hızlı dene, süratli başarısız ol, süratli geliştir” stratejisini izliyor.
Starship, şimdiye kadar geliştirilen en güçlü ve karmaşık roket sistemlerinden biri. Büsbütün yine kullanılabilir olması hedeflenen bu sistemde, 33 adet Raptor motoru yer alıyor.
Bu yüksek riskli tasarım, doğal olarak test evrelerinde birçok probleme yol açıyor. Lakin SpaceX’e nazaran bu çeşit arızalar, sistemin hudutlarını anlamak ve güzelleştirmek için gerekli.
ROKET KENDİNİ İMHA ETTİ
Ocak 2025’te gerçekleştirilen yedinci test uçuşunda, araçta meydana gelen bir sızıntı motorların devre dışı kalmasına neden oldu ve roket kendini imha etti.
Mart ayında yapılan sekizinci uçuşta ise üst kademe motorlarında yaşanan bir arıza, denetim kaybına ve yine bir patlamaya yol açtı.
Her iki olay da ABD Federal Havacılık Yönetimi (FAA) tarafından incelendi, akabinde SpaceX gerekli teknik güncellemeleri yaparak bir sonraki testler için müsaade aldı.
SPACEX’İN MARS MAKSADI
SpaceX, 2026 yılında Mars’a insansız bir Starship göndermeyi, 2028’de ise beşerli bir vazife gerçekleştirmeyi hedefliyor. Lakin kimi uzmanlar bu takvimin fazla optimist olduğunu düşünüyor.
Şirketin şimdi ömür takviye sistemleri, iniş altyapısı ve uzun müddetli vazife planlamaları konusunda kâfi hazırlığa sahip olmadığı belirtiliyor.
SIK PATLAYAN ROKETLER TENKİT KONUSU
Öte yandan, sık patlayan roketler çevresel tesirler ve düzenleyici kurumlarla alakalar açısından da tenkit konusu.
Özellikle fırlatma alanı etrafında oluşan enkaz ve potansiyel hava trafiği riskleri, mahallî halkın ve yetkililerin yansısını çekiyor.
“BAŞARISIZLIKTAN ÖĞRENME PRENSİBİ”
Tüm bu tartışmalara karşın SpaceX, başarısızlıktan öğrenme prensibini merkezine alan yaklaşımıyla, uzay teknolojilerinde ihtilal yaratma yolunda ilerlemeyi sürdürüyor.
Şirketin maksadı, kısa vadeli kayıplara karşın uzun vadede daha güçlü, ekonomik ve tekrar kullanılabilir roket sistemleri geliştirmek.
