Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, Antalya Diplomasi Forumu’nda NTV’ye özel açıklamalarda bulundu.
Deniz Kilislioğlu’nun sorularını yanıtlayan Iraklı bakan,, İmralı’nın çağrısından, DAEŞ ile çabaya ve bölgesel güç projelerine kadar birçok mevzuda açıklamalarda bulundu. “PKK’nın kendini feshetmesi için gerçek zaman” diyen Iraklı bakan, Türkiye’ye destek olmaya hazır olduklarını vurguladı.
İmralı’dan gelen silah bırakma ve PKK’nın feshi davetini pahalandıran Hüseyin, “Bence Türkiye’de başlayan bu süreç kıymetli bir süreç ve Türk toplumu ve Türk siyaseti için birinci sırada. Ancak birebir vakitte Irak ve Türkiye ortasında sahip olduğumuz âlâ ilgiyi geliştirmek için de kıymetli bir süreç, lakin tüm bölge için, sahiden de kıymetli bir süreç, bence geçmişle kıyaslandığında farklı. Kurallar da farklı” dedi.
Türkiye,Irak ve Suriye içinde birtakım geri dönüşler olabileceği söyleniyor. merkezi hükümet bahiste birtakım adımlar atmaya hazır mı? PKK üyeleri Irak’a nasıl entegre edilebilir?
Bu bahiste Türk tarafıyla işbirliği yapmaya hazırız. Türk hükümeti ile Abdullah Öcalan ve PKK kümeleri ortasında kararlaştırılacak her türlü adıma hazırız. Yardım etmeye ve desteklemeye hazırız.
Bunun için hangi adımlar atılabilir?
Şu an için adım atmayacağız. Bize sorulursa diye soruyoruz. Bunu yapmaya hazırız.
Türk tarafına şimdi sormadınız mı pekala?
Hayır, biz hazırız. Dediğim üzere, teşebbüs aslında başladı, bu yüzden Türk tarafından ne tıp bir takip yapılacağını görmeye istekliyiz ve Türk tarafının desteğimize muhtaçlığı varsa, prensipte hazırız. Irak hükümeti ismine bu değerli teşebbüsü ve bu barış sürecini desteklediğimizi resmi olarak duyurduk.
Peki PKK kendini feshetmezse ne olacak? Biliyorsunuz Türkiye’nin Irak’ın merkezi hükümetinden PKK’ya karşı savaşmasını bekliyordu. Beklentiniz nedir?
Aslında, günümüzde ne Irak’ta ne de Türkiye’de kimse savaşmaktan bahsetmiyoruz. Hiçbir vakit savaşmaktan bahsetmedik. Münasebetiyle, günümüzde Türkiye barıştan bahsediyor. Öyleyse barıştan bahsedelim.
Bu bahsin bir de Suriye boyutu var. Ancak birebir vakitte Irak tarafından Suriye tarafına geçiş var. DAEŞ ile ilgili birçok telaşınız olduğunu biliyoruz ve hudut güvenliği çok değerli. Bu mevzuda attığınız adımlar neler?
İkili seviyede çeşitli toplantılar yaptık, ayrıyeten Suriye içindeki DAEŞ faaliyetleriyle ilgili beş ülkeyle toplantılar yaptık. Ürdün’de yaptığımız toplantı aslında beş ülkenin dışişleri bakanlarının başkanlığındaydı. Yani Ürdün, Türkiye, Irak, Lübnan ve Suriye’den bahsediyorum. Ayrıyeten toplantılara bu ülkelerin istihbarat servisi liderleri ve savunma bakanları da katıldı.
İstihbarat paylaşımı ile DAEŞ nasıl uğraş edileceğinin planlanması için bir merkez kurulması konusunda hemfikiriz, zira bunun yalnızca Suriye toplumu için bir tehdit olmadığını, tıpkı vakitte Irak toplumu ve Ürdün toplumu için de direkt bir tehdit olduğunu biliyoruz. Zira Suriye’nin içinden, Irak sonundan ve Ürdün sonundan geçiyorlar. Münasebetiyle bu işbirliği devam edecek ve dediğim üzere öncelikle bilgi alışverişinde bulunmayı, ayrıyeten DAEŞ ile nasıl gayret edileceğini planlamayı tartışıyoruz.
DAEŞ’e karşı gayret düzeneğini ve sürecin içindeki ülkeleri biliyoruz. Lakin röportajlarınızdan birinde El Hol kampı konusunda acil bir tahlil gerektiğini söylediniz. Burada DAEŞ üyelerinin aileleri bulunuyor. DAEŞ ile gayrette öncelikleriniz nelerdir?
El Hol kampının yanı sıra SDG’nin denetiminde olan hapishanelere gelince… Bunlar, diyelim ki, DAEŞ’e mensup bireylerin, ailelerinin yahut önderlerinin ve kıymetli şahsiyetlerinin merkezleri. Yani yaklaşık SDG’nin denetimindeki hapishanelerde bulunan 11 bin DAEŞ teröristinden bahsediyoruz. Lakin tıpkı vakitte El Hol kampında bulunan ve yaşayan binlerce ve binlerce bireyden de bahsediyoruz.
Yani El Hol kampını olduğu üzere bırakmak, DAEŞ ideolojisi için bir eğitim merkezini ayakta bırakmak manasına geliyor. Bu, çocukları, gençleri ve gençleri DAEŞ ideolojisi temelinde eğitmek için bir merkezi kendi haline bırakmak manasına geliyor. Bu, geleceğin teröristlerini hazırlamakla muadil.. Bu yüzden El Hol kampına çok dikkat ediyoruz. Kampın nüfusunun yarısı Iraklı, lakin öbür yarısı Iraklı değil. Bu yüzden El Hol kampı konusunda, öteki ülkelerle, farklı ülkelerle konuşuyoruz. Orada Araplar var, ancak birebir vakitte birçok Avrupa ülkesinden yabancılar da var. Bu yüzden El-Hol kampını çözmek için memleketler arası toplumla işbirliği yapmaya çalışıyoruz. Iraklılara gelince, Iraklı ailelerin birçoklarını Irak’a geri getirmeye başladık.
Bu sistemin genel durumu ve hapishaneler ile El Hol kampı üzere ögeleri denetim altına almaya hazır olduğu konusunda ABD ikna edilebilir mi?
Elbette, Suriye’deki hapishane ve Suriye’deki her şeyin direkt Suriye ile ilgisi var. Yani, doğal ki Suriye’deki farklı kümeler. Fakat tıpkı vakitte Şam’daki yeni idareden de bahsediyoruz. Fakat günün sonunda DAEŞ memleketler arası bir terör örgütü ve bünyesinde birçok ülkeden üyesi var. Bu sebeple bir işbirliğine muhtaçlığımız var. Ve olağan ki, Amerika Birleşik Devletleri kıymetli bir rol oynayabilir zira o vakit en büyük koalisyondan bahsettiğimizde, bu koalisyonun 84 üyesinden, bahsediyoruz ve Amerika Birleşik Devletleri bu koalisyona liderlik ediyor. Yani Amerika Birleşik Devletleri ile tam bir işbirliğine gereksinimimiz var.
SDG Türkiye’nin ana telaşlarından biri ana maksatlardan biri, İmralı’dan gelen fesih davetinin direkt SDG ile ile ilgili olup olmadığı konusunda soru işaretleri var. Sizce davet SDG’yi de içeriyor mu?
Türkiye’de başlayan bu süreci ve Abdullah Öcalan’ın PKK’ya silahları bırakma davetinin tüm bölgeyi hakikaten etkilediğini söylediğimde, Ve tüm bölgeden bahsettiğimde, birebir vakitte Suriye’den de bahsediyorum.
Türkiye ile Irak, güç ve farklı mevzularda yapılan 27 mutabakat imzalanmış durumda. Yakın zamanda Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, boru çizgileri inşa edilebileceğini söyledi. Kuzeyden Dünyaya petrol ve gaz taşıyabileceğimizisöyledi, lakin bunu güneyde de yapmak da istediğimizi söyledi. Bunun uygulanabilir olabileceğini düşünüyor musunuz? Merkezi hükümete nazaran bu hususta çalışılması mümkün mü?
Evet, mümkün çünkü her iki tarafın da çıkarına olacaktır. Aslında, birinci etapta bir boru çizgisi var ve Irak Kürt Bölesel İdaresi topraklarından Mersin’e uzanan bir boru çizgisi var. Fakat Kürt Bölgesinden petrol ihracatı bir müddettir durduruldu. Fakat artık bu boru sınırı üzerinden petrolü ihraç için bir kere daha müzakereler başladı.
Altyapı hazır mı pekala?
Hayır, bu boru sınırı orada aslında mevcut. Yani yeni bir boru çizgisi ve doğalgaz boru çizgisi hakkında. Zira Hakan kardeşim ayrıyeten bir gaz boru sınırından bahsediyor. Yani bir gaz boru sınırı olması ve bu boru sınırının Kürt bölgesinden güneye hakikat uzatılması, elbette Irak halkının, ve ülkenin çıkarına olacaktır. Yani diyelim ki Güney Irak’tan Kürt Bölgesel İdaresine ve Türkiye’ye ulaşan bir boru çizgisi olması, elbette bu fikri destekliyoruz. Ancak bu çok büyük bir proje.
Sayın Hakan Fidan’ın öbür bir boru çizgisinden bahsettiğinin farkındayım. Siz de kürt bölgesindekiden bahsediyorsunuz değil mi?
Bunun Kürt hükümeti ve federal hükümetle ilgili daha fazla meseleyle ilgisi var, ancak tıpkı vakitte petrol şirketleriyle de.
Bakan Fidan bir yandan da kalkınmadaki mevcut rolünüze ve güvenlik konusundaki duruma da değinmişti. Bu husustaki durumunuz nedir?
Buna kalkınma projesi diyoruz. Yani yalnızca Basra’dan Türkiye’ye kadar trenin geçmesi değil, zira zati vardı. Yani aslında geçmişi 1905’e kadar gidiyor, lakin bu bir kalkınma projesi. Plan, ana plan ortada. Yani bu Irak ve Türkiye ortasında ortak bir proje, lakin tıpkı vakitte kimi Körfez ülkelerinin dayanağıyla ilerliyor. Yani çalışma devam ediyor, ancak ne vakit bitecek, dürüst olmak gerekirse bilmiyorum, fakat çok değerli.
