Evlilik demans riskini artırır mı yoksa azaltır mı?

Uzun müddettir evli olmanın sıhhat üzerinde pek çok olumlu tesiri olduğu düşünülüyor. Daha uzun ömür mühleti, düşük depresyon ve kalp krizi riski, hatta kanseri atlatma mümkünlüğü üzere yararlar sıkça lisana getiriliyor. Fakat kelam konusu beyin sıhhati olduğunda tablo bu kadar net değil. Araştırmacılar, evliliğin demans riskini azaltmaktan çok, birtakım durumlarda artırabileceğini belirtiyor.

Ulusal Alzheimer Uyum Merkezi’ne ilişkin 24 binden fazla yaşlının sıhhat kayıtlarını inceleyen araştırmacılar, 18 yıl boyunca bu şahısların evlilik durumlarıyla demans gelişimi ortasındaki alakayı gözlemledi. Sonuçlar, evli olmayan bireylerde bilhassa boşanmış ve hiç evlenmemiş olanlard demans riskinin evli bireylere nazaran yaklaşık %50 oranında daha düşük olabileceğini ortaya koydu.

Ancak uzmanlar, bu bulguların dikkatli yorumlanması gerektiğini vurguluyor. Çünkü evli bireyler, çoklukla partnerlerinin teşvikiyle daha sık sıhhat denetimlerine gidiyor ve demans belirtileri daha erken fark edilebiliyor. Buna karşılık, yalnız yaşayan bireylerde erken belirtiler gözden kaçabiliyor ya da teşhis gecikebiliyor.

Araştırmada ayrıyeten evli bireylerin, evli olmayanlara kıyasla daha sonlu toplumsal çevrelere sahip olabileceği ve daha az kaliteli toplumsal etkileşimlerde bulunabileceği söz edildi. Buna karşılık, hiç evlenmemiş bireylerin arkadaşları ve komşularıyla daha fazla toplumsallaştığı ve daha sağlıklı hayat alışkanlıkları benimsediği gözlemlendi.

Boşanma sonrası artan ömür memnuniyeti ve toplumsal etkinliklerdeki yükselişin, beyin sıhhati üzerinde olumlu tesirler yaratabileceği düşünülüyor. Uzmanlara nazaran, bu toplumsal bağlar ve ruhsal refah, uzun vadede demansa karşı hami bir kalkan oluşturabilir.

Araştırmacılar ayrıyeten evliliğin sıhhat üzerindeki tesirlerinin, evlilik kalitesiyle yakından alakalı olduğunu belirtti. Yüksek kaliteli evliliklerde sıhhat faydalarının daha besbelli olduğu, buna karşılık mutsuz evliliklerde bireylerin sıhhat ve vefat riskinin daha yüksek olduğu vurgulandı.

DEMANSA KARŞI NELER YAPILABİLİR?

Demans riskini azaltmak için ömür uzunluğu öğrenme, yeni hobiler edinme, dans, meditasyon ve sistemli toplumsal etkileşim üzere aktivitelerin ehemmiyetine dikkat çekiliyor. Bu cins zihinsel ve toplumsal aktiviteler, hem bilişsel kapasitenin korunmasına yardımcı oluyor hem de gerilim ve iltihap düzeylerini düşürerek beyin sıhhatini destekliyor.