Washington-Tahran çizgisinde diplomasi için umut ışığı yandı. Süreç, ABD Lideri Donald Trump’ın İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’e yazdığı tehditvari mektupla başlamıştı.
Trump’ın 7 Mart’ta duyurduğu mektup, Birleşik Arap Emirlikleri aracılığıyla 12 Mart’ta Tahran’a teslim edildi. İran, mektuba cevabını, 27 Mart’ta Umman aracılığıyla gönderdi.
Mektup diplomasisi sonuç verdi ve iki ülke temsilcileri yarın Umman’da nükleer muahedeyi görüşecek.
Müzakerelerin nasıl ilerleyeceği ise belirsizliğini koruyor. Amerika Birleşik Devletleri, direkt görüşmelerde ısrarcı. Tahran tarafıysa dolaylı müzakerelerden yana.
İki ülke açıklamalarına nazaran, Amerikan tarafını Lider Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, İran tarafını ise Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi temsil edecek.
“İRAN HER TÜRLÜ ZORBALIĞI REDDEDER”
İran resmi haber ajansı IRNA’ya nazaran, İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Mecid Taht Revançi, “Geçmişte olduğu üzere ve angajman siyaseti doğrultusunda İran, barışçıl nükleer programını görüşmeye hazırdır ve son birkaç aydır Çin, Rusya ve üç Avrupa ülkesiyle bu mevzuyu görüşmektedir.” dedi.
Umman’da yarın yapılacak nükleer görüşmelere ait Revançi, “Amerikan tarafı ilgisiz mevzuları ve talepleri gündeme getirmez ve tehditlerden vazgeçerse bir mutabakata varma mümkünlüğü yüksektir. İran, karşılıklı hürmete dayalı diyalog ve etkileşime inanır ve her türlü zorbalığı reddeder.” sözlerini kullandı.
ABD YENİDEN TEHDİT ETTİ: BEDELİ AĞIR OLUR
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, düzenlediği basın brifinginde, yarın yapılacak direkt görüşmeler öncesinde ABD’nin İran’a yönelik tavrını kıymetlendirdi.
Leavitt, yarınki direkt görüşmelerin çok kıymetli olduğuna işaret ederek, “Başkan Trump, tüm kamuoyuna, kesin amacının İran’ın asla nükleer silah elde etmemesi olduğunu tekraren yineledi. Lider bu maksada ulaşmak için diplomasiye, direkt görüşmelere, tıpkı odada direkt konuşmaya inanıyor.” tabirini kullandı.
“Diplomasinin işe yaramaması durumunda öbür tüm seçeneklerin masada olacağı” ikazında bulunan Leavitt, “Başkan ayrıyeten, İranlılara ve ulusal güvenlik grubuna, tüm seçeneklerin masada olduğunu ve İran’ın bir seçim yapması gerektiğini de çok açık biçimde söz etti. Ya Lider Trump’ın taleplerini kabul edersiniz ya da bunun bedeli ağır olur.” dedi.
SON DİREKT GÖRÜŞME OBAMA DÖNEMİNDE
Trump, başkanlığının birinci periyodunda ABD’yi Tahran ile 2015 yılında imzalanan nükleer muahededen çekmişti.
Trump, Ocak ayında Beyaz Saray’a dönüşünün akabinde İran’a azami baskı siyaseti yürüteceğini söyledi. ABD, İran’ın nükleer programını ve petrol ağını amaç alan yeni yaptırımları da duyurdu.
ABD ve İran, Biden periyodunda dolaylı görüşmelerde bulundu lakin çok az ilerleme kaydedildi. İki ülke ortasındaki bilinen son direkt görüşmeler Obama periyodunda gerçekleşti.
2015’te Tahran ile Batı ortasında, yaptırımların gevşetilmesi karşılığında İran’ın nükleer programını sınırlayan mutabakat yapılmıştı.
Trump’ın muahededen çekilmesinin akabinde İran da yükümlülüklerini askıya aldı fakat muahede hala yürürlükte. Süresininse Ekim ayında dolması bekleniyor.
