Tavuk döner, hem uygun fiyatlı hem de ağızlara layık bir yiyecek olması sebebiyle dışarıda en çok tüketilen hızlı yemeklerin başında gelmektedir. Ancak Kocaeli’de yaşanan tavuk döner vakası, önemli gıda güvenliği endişelerine yol açtı. Peki, tavuk döner zehirlenmesinin nedenleri nelerdir, belirtileri ve tehlikeleri nelerdir? Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Vedat Göral, ntv.com.tr’ye özel olarak açıklamalarda bulundu.
Prof. Dr. Vedat Göral, “Tavuk etinin pişmemiş veya yeterince pişmemiş şekilde tüketilmesi, mikropların tavuk etinde hızla üremesine yol açar ve özellikle Salmonella gibi bakteriyel enfeksiyon riskini artırır” şeklinde konuştu ve güvenilir olmayan, ne olduğu belirsiz tavuklar kullanılarak hazırlanan tavuk dönerin risklerine dikkat çekti.
ENFEKSİYONLARA NEDEN OLUYOR
Tavuk döner zehirlenmesinin, doğru şekilde pişirilmemiş tavuk etinin yenilmesi sonucu ortaya çıkan bir gıda zehirlenmesi türü olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Vedat Göral, “Bu durum, genellikle Salmonella, Campylobacter ve Clostridium perfringens gibi mikropların neden olduğu enfeksiyonlarla kendini gösterir. Uygun olmayan saklama koşulları ve hijyen eksikliği de tavuk zehirlenmesine neden olabilir. Özellikle bağışıklık sistemi güçsüz olan kişilerde, çocuklarda, yaşlılarda, hamilelerde ve kronik rahatsızlığı olanlarda daha sık görülür. Hamile kadınlar tavuk zehirlenmesine karşı daha duyarlıdır, bu durum hem anne hem de bebek için risk oluşturabilir. Bu nedenle, hamilelik sürecinde tavuk tüketimine ekstra dikkat gösterilmelidir.” ifadesini kullandı.
Tavuk etinin çok çabuk bozulan bir yiyecek olduğunu ve bu sebeple tavuk dönerin de kolayca gıda zehirlenmesine yol açabilen bir yiyecek olduğunu belirten uzman isim, güvenilir olmayan, içeriği bilinmeyen tavukların kullanıldığı yerlerde tavuk döner tüketilmemesi gerektiği konusunda uyardı.
Tavuk ve tavuk döner zehirlenmesinin nedenleri;
- Bakteriyel enfeksiyonlar, bakteriyel bulaşma
- Tavuğun çiğ veya yeterince pişmemiş olması
- Uygunsuz saklama şartları
- Çapraz bulaşma
“TAVUK BEKLEMİŞ VEYA HİJYENİK OLMAYAN KOŞULLARDA PİŞİRİLMİŞ”
Prof. Dr. Vedat Göral, “Tavuk etinin çiğ veya az pişmiş şekilde tüketilmesi, mikropların tavuk etinde yaşamasına neden olur. Uygun olmayan saklama koşullarında da (örneğin 4°C’nin üzerinde) mikroplar hızla çoğalır.” şeklinde konuştu.
“Tavuk zehirlenmesi teşhisi, hastanın belirtileri, geçmişi ve laboratuvar sonuçları ile belirlenir. Doktor, hastanın tükettiği yiyecekleri, belirtilerin başlama zamanını ve mevcut sağlık durumunu sorar. Tavuk veya çiğ yiyecek tüketim öyküsü önemlidir. Özellikle kitlesel gıda zehirlenmesi yaşanması, tüketilen gıdanın örneğin tavuktan yapılan dönerin, bayat olduğunu veya temiz olmadığını akla getirir.”
“TAVUK DÖNER HER YERDE YENMEMELİ”
Tavuk dönerin her yerde tüketilmemesi gerektiği konusunda uyaran Prof. Dr. Göral, Beklemiş veya daha önceden pişirilmiş tavuk döner parçaları, yeni pişirilecek tavuk dönerin içine karıştırıldığında zehirlenme riskinin arttığını belirtiyor.
Tavuk zehirlenmesi, doğru hazırlama, pişirme ve saklama yöntemleriyle büyük oranda önlenebilir. Doğru pişirme sırasında iç sıcaklık kontrolü atlanmamalıdır. Tavuk etinin iç sıcaklığı en az 75°C’ye ulaşmalıdır. Tavuk parçalarının eşit şekilde pişmesi sağlanmalıdır. Beklemiş veya daha önceden pişirilmiş tavuk döner dilimleri, yeni pişirilecek tavuk dönerin içine eklenmemelidir.”
“TAM ANLAMIYLA ÖLÜME YÖNELİK GİRİŞİM”
Bozulmuş, atık haline gelmiş tavuk parçalarının tavuk döner üretiminde kullanıldığını belirten Göral, “Tavuk parçaları bazen ağartıcılarla beyazlatılıyor. Bozulmuş, atık haline gelmiş tavuk parçaları tavuk döner üretiminde kullanılıyor. Bu son derece etik dışı ve yanlış bir uygulamadır. Tam anlamıyla ölüme yönelik girişimdir. İnsan sağlığıyla kesinlikle oynanmamalıdır. Bu tip işletmelerin de belediye ve sağlık kuruluşları tarafından düzenli ve sistemli olarak kontrol edilmesi gerekmektedir.” diyor ve “Bu sebeple, denetimsiz, içeriği belirsiz tavuklar kullanılmamalıdır. Ayrıca bilinen ve güvenilir/markalaşmış yerlerde tavuk döner tüketilmelidir.”
DÖNERLE SUNULAN YEŞİLLİK VE SALATALARDA TEHLİKE
Prof. Dr. Vedat Göral, dönerle birlikte sunulan yeşillik ve salatanın da risk taşıyabileceğini ifade ediyor.
“Döner ile birlikte sunulan yeşillik ve salata da çok temiz ve hijyenik olmalıdır. Bazen temiz olmayan salata da sindirim sistemi rahatsızlığına yol açabilir. Tüketilen içecek, ayran ve su da temiz olmalıdır.”
ZEHİRLENME SEMPTOMLARI NELERDİR?
- Mide bulanması
- Kusma
- Sulu dışkı (kanlı olabilen)
- Midede kramp ve şiddetli karın ağrısı
- Yüksek ateş ve üşüme
- Bitkinlik
- İştah kaybı
- Baş ağrısı
- Karında şişkinlik ve gaz
- Bulanık veya çift görme
- Ekstremitelerde hareket kaybı
- Yutkunma zorluğu
- Ciltte uyuşma ve kaşıntı
ÖNEMLİ! Besin zehirlenmesi yaşayan kişilere, bol bol ve sık sık sıvı gıdalar vermek önemlidir. Çoğu vakada rahatsızlık kendiliğinden iyileşir. Bazı hastalar ise, ancak serum ve bazı tedavi yöntemleriyle rahatsızlığı atlatabilirler.
Besin zehirlenmesini engellemek için yemeklerden önce eller yıkanmalı, tırnak temizliğine özen gösterilmeli, gıdalar yıkanmadan tüketilmemelidir. Taze ürünler tüketmeye dikkat etmeniz gerekmektedir. Ek olarak içtiğiniz suları da arıtmanız daha faydalı olacaktır.
NELER YAŞANMIŞTI?
Körfez ilçesi Atatürk Caddesi’ndeki bir restoranda tavuk döner tüketen bazı kişilerde mide bulantısı ve kusma şikayetleri görülmüş, zehirlenme belirtileri gösteren 648 kişi, Körfez Devlet Hastanesi, Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Dilovası Devlet Hastanesi’nde tedavi altına alınmıştı.
Yapılan tedavilerin ardından hastalar taburcu edilirken, 2 şahsın durumunun kritik olduğu tespit edildi.
648 KİŞİ ZEHİRLENDİ, 2 ŞAHSIN DURUMU KRİTİK
