Bilimler Akademisi’nin Temelini Atan Üyesi Prof. Dr. Naci Görür, Türkiye Mühendis ve Mimarlar Odaları Birliği (TMMOB) aracılığıyla tertip edilen ‘Bingöl’ün Depremselliği ve Sarsıntıya Dayanıklı Bingöl’ konulu toplantıda konuştu.
Prof. Görür, Yedisu kırığının 250 seneyi bulan süresini bitirdiğini her an bir hareketlilik oluşturabileceğini ve büyük bir sarsıntı tehlikesi barındırdığını dile getirerek şunları aktardı:
“Bingöl, kırıkların birbiriyle buluştuğu kırık bölgesidir. Bu kırıkların zamanı dolarsa sarsıntı meydana gelir. Aktif kırıklar, stres depoluyor. Bu stres, mesela Kuzey Anadolu kırığı, Yedisu kırıkları misal olarak, 250 senede bir dolmaktadır. Kısa bir süre değil. 3 neslin ömrünü aşıyor. Topluluk sarsıntı tecrübe etmeyince, zannediyor ki sarsıntı olmaz. Sarsıntı zaten her sene, her hafta yaşanmıyor. Süresi geldiğinde yaşanıyor. 250 senelik zaman, bu birikim dolmuştur. Yedisu kırığının olması yakındır. Bunu net olarak söylüyorum, sizi telaşlandırmak için söylemiyorum.”
KIRIK STRESİNİ TAMAMLADI
1939’da Erzincan sarsıntısında yaklaşık 40 bin kişinin yaşamını yitirdiğini, Erzincan’dan geçen Kuzey Anadolu kırık çizgisinin en doğu noktası, Erzincan ile Karlıova ortasında Yedisu kırığı olduğunu belirten Görür, “Bu kırık, 1939 da dahil olmak üzere parçalanmadı. Son parçalanması, 1784’tür. Son sarsıntı üretimi, 1784’teydi. 1784’ten bu zamana 250 sene geçti. Kırık, stresini tamamladı. Bunun dışında, çevrede bir hayli sarsıntılar kendini gösteriyor, o sarsıntılar enerjiyi, stresi aktarıyor” şeklinde konuştu.
“HANGİ VAKİT OLACAĞINI BİLEMEM”
Şehrin sarsıntıya dirençli duruma getirilmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Görür, “Bundan dolayı ‘Yedisu kırığı parçalandı parçalanacak’ derken, bunu tahmin olsun diye belirtmiyorum. Bilimsel verilere dayanarak söylüyorum. Ancak ben zaman kestiremem, hiç kimse kestiremez. Önemli olan süre değil aslında. Biz Bingöl’ü sarsıntıya dirençli şehir nasıl oluştururuz? Sarsıntıya dirençli şehir ne anlam ifade eder? Büyük sarsıntı yaşandığı zaman, büyük sarsıntıda en az kayıpla sarsıntıyı atlatan şehir anlamı taşır.
Misal, 6 Şubat’ta biz binlerce insanı bir gecede toprağa gömerken yıkıntı altında, Tayvan’da aynı boyutlarda sarsıntı yaşandı, tesadüfen 10 kişi hayatını kaybetti. İşte sarsıntı dirençli Tayvan, sarsıntıya dayanıksız Maraş” şeklinde konuştu.
