Erişkinler arasında yaygınlaşan bir adet olan gece geç vakitte uyuma davranışı, günümüzün en önemli sağlık problemlerinden biri haline geliyor. Dijital aletlerin etkisiyle gece yarısını geçtikten sonra yatağa girmek, biyolojik ritminizi alt üst ederek sağlığınıza zarar getirebilir.
JAMA Network Open adlı periyodik yayınında çıkan bir tetkike göre, gece yarısından sonra düzenli olarak uyuyan kişilerin glisemik oynaklığı daha yüksek seviyelerde gözlemleniyor. Glisemik oynaklık, kan şekeri seviyelerindeki iniş çıkışları anlatmaktadır ve bu iniş çıkışlar, uzun vadede kronik rahatsızlıkların oluşmasına neden olabilir.
ZİHİNSEL SAĞLIK ÜZERİNDEKİ YANSIMALARI
Gece yarısından sonra uyuma alışkanlığı, sadece bedensel değil, zihinsel sağlık üzerinde de olumsuz etkiler oluşturabiliyor. Psychiatric Research adlı periyodik yayınında gösterilen 2024 tarihli bir incelemeye göre, gece yarısı sonrası uyuma alışkanlığına sahip şahısların depresyon ve anksiyete problemleri tehlikesi daha fazla. Geç uyumanın, uyku düzenini bozarak ruhsal meseleleri tetikleyebileceği iddia ediliyor.
VÜCUDUNUZ NELER YAŞIYOR?
Gece yarısından sonra yatağa girmek, herkesin biyolojik ahengine farklı etkide bulunabilir. Fakat uzmanlar, geç uyumanın çoğunlukla uyku niteliğini düşürdüğünü vurguluyor. Davranışsal uyku uzmanı Jade Wu, gece yarısının “sihirli bir an” olmadığını fakat biyolojik ahenginize uygun olmayan bir uyku düzeninin zamanla olumsuz etkiler meydana getirebileceğini ifade ediyor. Bu tür uyku dengesizlikleri, vücudun doğal sirkadiyen ahengini bozarak, sağlığınızı riske atabilir.
GECE YATMADAN ÖNCE NELER YAPMALISINIZ?
Uzmanlar, geç uyumanın sağlık üzerindeki yansımalarını en aza indirgemek için bazı önerilerde bulunuyorlar. Uyku niteliğini artırmak adına, dinlendirici bir uyku alışkanlığı yerleştirmek büyük önem taşıyor. Elektronik aletlerden uzak durmak, fiziksel olarak dinlendirici faaliyetler yapmak, uyku ortamını iyileştirmek ve stres yönetimi usullerine başvurmak bu alışkanlıklar arasında yer alıyor.
İYİ BİR UYKU İÇİN ELVERİŞLİ TÜYOLAR
Dinlendirici bir uyku alışkanlığı yerleştirin: Yatağa girmeden önce ılık bir banyo yapmak, kitap okumak veya meditasyon benzeri faaliyetlerle zihninizi yatıştırın.
Ekran zamanını kısıtlayın: Yatağa girmeden en az bir saat önce cep telefonu, tablet veya bilgisayar kullanmaktan kaçının.
Uyku ortamınızı iyileştirin: Odanın serin, karanlık ve sessiz olmasına özen gösterin. Ek olarak konforlu bir yatak ve yastık kullanmaya özen gösterin.
Stresi yönetin: Yatağa girmeden önce zihninizdeki kaygıları not alın veya rahatlama alıştırmaları yaparak gerilim düzeyinizi azaltın.
Gece yarısını geçtikten sonra uykuya dalmak, uyku tertibinizi ve sağlığınızı olumsuz etkileyebilir. Eğer mümkünse, yatağa gitme zamanınızı öne almak ve uyku niteliğinizi yükseltmek için uzmanların tekliflerine kulak vermek sağlığınız açısından faydalı olacaktır. Unutmayın, kaliteli bir uyku sadece bedensel sağlığınız için değil, zihinsel yeterliliğiniz için de önemlidir.
