Grönland Başbakanı Mute Egede, ABD’nin adaya bir heyet göndermesini “siyasi konulara müdahale” olarak nitelendirdi ve bu konuda Washington’ı sert bir dille eleştirdi.
Grönland’ın önemli gazetelerinden biri olan Sermitsiaq ile konuşan Egede, “Bu ziyaretin tek amacı güç gösterisidir ve yapılan açıklamaların yanlış yorumlanmaması gerekiyor” dedi.
Egede ayrıca, Washington’a daha önce yapılan açıklamada, “Yeni bir Grönland hükümeti kurulana kadar rastgele bir meselede görüşme yapılmayacağı”nın net bir şekilde bildirildiğini belirtti.
Facebook hesabından da açıklamalar yapan Egede, “Bağımsızlığımız ve demokrasimiz, dış müdahale olmadan saygıyla karşılanmalıdır” dedi.
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ve Enerji Bakanı Chris Wright’ın da katıldığı heyete, Lider Yardımcısı James David Vance’in eşi Usha Vance başkanlık ediyor.
Perşembe günü Grönland’a gitmesi beklenen Vance, cumartesi günü sona erecek olan bu ziyaret kapsamında tarihi yerleri gezerek ve yetkililerden bilgi toplamaya devam edecek.
Vance’nin ofisinden yapılan açıklamaya göre, Usha Vance ziyaret sırasında ulusal kızaklı köpek yarışmasına katılacak.
Egede, ABD heyetinin ziyaretinin “sadece bir özel gezi” olarak değerlendirilemeyeceği konusunda ısrar ederek, “(Waltz), Trump’ın en güvenli danışmanlarından biridir ve onun Grönland’da bulunması bile Amerikalıların Trump’ın politikalarına olan bağlılığını güçlendirecek, bu ziyaret sonrasında baskı daha da artabilir” dedi.
Egede, 11 Mart’ta yapılan genel seçimlerin ardından süreksiz bir hükümetin başında yer alıyor.
“UYGUNSUZ BİR İSTEH”
Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Løkke Rasmussen de, bu ziyareti sert bir şekilde eleştirerek TV2 kanalına yaptığı açıklamada, “Bu, Amerikalılar arasında uygunsuz bir isteh olduğunu gösteriyor. ABD heyetinin ziyareti gündeme gelirken Grönland’da yeni bir seçim yapıldı ve henüz bir hükümet kurulmadı” dedi.
ABD, Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz’ın bu hafta eşi Usha Vance ve oğluyla birlikte Grönland’ı ziyaret edeceğini duyurdu.
Usha Vance’in, ziyaret kapsamında oğluyla birlikte bir kızaklı köpek yarışını izlemesi planlanıyordu. Grönland medyasında çıkan haberlere göre, heyette ayrıca eski bir madencilik yöneticisi olan ABD Enerji Bakanı Chris Wright da yer alıyor.
Buna paralel olarak, Nuuk Havalimanı’nda ABD’ye ait iki Hercules uçağının görüntülendiği ve bunların, geniş Arktik adasına güvenlik ön hazırlıkları için gönderilen bir takım olduğu bildirildi.
“DAVET EDİLMEDİLER, GELECEKLERİNİ DUYURDULAR”
Danimarka Memleketler Arası Çalışmalar Enstitüsü’nden Ulrik Pram Gad, ABD’nin bu adımı “agresif bir girişim” olarak nitelendirerek şunları söyledi:
“Grönlandlılar tarafından davet edilmediler. Danimarkalılar tarafından davet edilmediler. Sadece geleceklerini duyurdular.”
Grönland’da şu anda seçim sonrası yeni bir koalisyon hükümeti kurma çalışmaları devam ediyor. Seçimi kazanan merkez sağ Demokratlar Partisi’nin lideri Jens-Frederik Nielsen, büyük ihtimalle ülkenin yeni başbakanı olacak.
Nielsen de daha önce Trump’ın Grönland’ı satın alma planlarını “uygun olmayan” olarak nitelendirmişti ve hükümeti kurma çalışmaları kapsamında hiçbir baskıyı kabul etmeyeceklerini belirtmişti.
Pram Gad, Grönland’da resmi bir yetkilinin bulunmadığı bir dönemde yapılan bu ziyaretin, ABD’nin “Burada kimse denetimi sağlamış değil, bizim devreye girmemiz gerekiyor” şeklinde bir mesaj vermesine yol açabileceğini belirtti.
Gad ayrıca, Usha Vance’in ziyaretinin bir çeşit “sahte” dostça yaklaşımın bir parçası olduğunu, fakat Chris Wright’ın heyette yer almasının “Biz buradaki kaynakların peşindeyiz” mesajını açıkça verdiğini belirtti.
TRUMP’IN GRÖNLAND PLANI
Ocak ayında yeniden göreve başlayan ABD Başkanı Donald Trump, ABD’nin Grönland’ı ulusal güvenlik gerekçesiyle topraklarına katmak istediğini ve bu amacını gerçekleştirmek için askeri güç kullanmayı da dışlamadığını tekrar tekrar dile getirdi.
Grönland ve Danimarka ise, Trump’ın bu taleplerini tekrar tekrar reddederek Grönland’ın geleceği yalnızca Grönland halkının karar verebileceğini vurguluyor.
GRÖNLAND NEDEN ÖNEMLİ?
Grönland, büyük ölçüde keşfedilmemiş olan geniş maden ve petrol rezervlerine sahip. Ender toprak elementleri açısından oldukça zengin olan bölge, yeşil enerji dönüşümü için kritik mineraller barındırıyor.
Ayrıca, Grönland’ın Kuzey Amerika ve Avrupa arasında stratejik bir konumda bulunması, ABD, Çin ve Rusya’nın bölgeye olan ilgisini artırıyor. İklim değişikliğiyle birlikte buzulların erimesi, bölgede yeni deniz ticaret yollarının açılmasına neden oluyor ve bu da global güçlerin Grönland’a yönelik ilgisini daha da artırmaktadır.
Kamuoyu araştırmalarına göre, 57 bin nüfuslu Grönland halkının büyük çoğunluğu Danimarka’dan bağımsızlığını destekliyor. Ancak, Washington’a bağlanmaya karşı çıkıyorlar.
