ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin, ocak ayında iktidara gelmesinden bu yana Amerikan bilimine yönelik “hızlı planlı tasfiyesi” keskin ve derin bir biçimde gerçekleşti.
Dünya bilimi, hava kestirimi ve erken ikaz sistemleri, tıbbi araştırmalar (kanser araştırmaları dahil) ve Nasa da bunların içinde.
Trump idaresinde akademik hibeler kesildi, duraklatıldı ve uzun bir yasaklı sözler listesi (“siyasi” ve “kadın” üzere tartışmalı tabirler dahil) nedeniyle incelemeye tabi tutuldu.
Bu durum ülke genelindeki üniversitelerin doktora öğrencisi, tıp öğrencisi ve başka lisansüstü öğrenci alımlarını azaltmalarına, işe alımları dondurmalarına ve hatta kimi kabul tekliflerini iptal etmelerine neden oldu.
İngiliz The Guardian gazetesine nazaran Fulbright araştırma burslarıyla öbür ülkelerde bulunan 12 bin 500’den fazla ABD vatandaşının ve ABD’de konuk edilen 7 bin 400 yabancı akademisyenin fonları kısa bir mühlet evvel durduruldu ve bu şahıslar mali açıdan sıkıntı durumda kaldı. ABD’yi ziyaret eden yabancı bir akademisyen kelam konusu olduğunda ise, akademisyenler gözaltına alındı ve ABD’ye girişlerine müsaade verilmedi.
TRUMP, ÜNİVERSİTELERDEN FONLARI ÇEKTİ
Habere nazaran daha da telaş verici olanı, idarenin bilhassa birtakım üniversiteleri maksat alması ve Columbia Üniversitesi’nden 400 milyon dolar ve Johns Hopkins’ten 800 milyon dolar fon çekerek üniversiteyi 2 bin kişiyi işten çıkarmaya zorlaması.
FİLİSTİN AKSİYONLARININ ETKİSİ
Üniversitelerdeki Filistin aksiyonlarının öncüsü Mahmud Halil’in hukuken kuşkulu bir biçimde tutuklanması ve yeşil kartının iptal edilmesi de halihazırda ABD’de bulunan yabancı öğrenciler ve araştırmacılar üzerinde ve gelecekte oraya gitme isteği üzerinde caydırıcı bir tesir yaratması bekleniyor.
“AKADEMİK BAĞIMSIZLIĞI BALTALAMA” HEDEFİ
University College London’da Alman-İngiliz profesör olan Christina Pagel, şunları söyledi: “Bu bir kaos değil.” Bunun yerine, araştırmaya yönelik akınlar üç taraflı bir gayesi takip ediyor üzere görünüyor: Bilimi zorla devlet ideolojisiyle uyumlu hale getirmek; akademik bağımsızlığı baltalamak ve muhalefeti bastırmak; jeopolitik ve ekonomik gayeleri sürdürmek.”
60’TAN FAZLA MÜRACAAT YAPILDI
The Guardian’a nazaran buna karşılık Avrupa Birliği hükümetleri ve kurumları bu fırsatı değerlendirmeye başladı. 7 Mart’ta Fransa’daki Aix-Marseille Üniversitesi, iklim, sıhhat ve astrofizik alanlarında çalışan 15 Amerikalı bilim insanını yerleşkesine getirecek üç yıllık ve 15 milyon euroluk bir program olan Safe Place for Science’ı duyurdu.
Bir üniversite sözcüsüne nazaran, 30’u birinci 24 saat içinde olmak üzere 60’tan fazla müracaat alındı. Üniversite, hem ulusal hem de Avrupa seviyesinde “bilimsel ilticanın” genişletilmesi ve farklı araştırmacıların karşılanması ve yine yerleştirilmesinin koordine edilmesine yardımcı olmak için öteki üniversiteler ve Fransız hükümetiyle temas halinde olduğunu belirtti.
