Bilim insanları, yaklaşık 2000 sene önce İtalya topraklarında bulunan Vezüv Yanardağı’nın faaliyet göstermesi sonucu hayatını kaybeden bir kişinin, sıcak küllerden oluşan bir bulutun içinde adeta camlaşan beyninin günümüze kadar korunduğunu tespit etti.
Söz konusu cam parçalarını 2020 yılında bulan bilim insanları, bunun fosilleşmiş bir beyin olduğunu tahmin etmiş fakat bu durumun nasıl meydana geldiğini çözememişlerdi.
Kafatasının içerisinde ufak bezelye tanesi büyüklüğünde siyah renkli cam parçacıkları bulunan ve 20’li yaşlarında olduğu tahmin edilen bu kişi, Milattan Sonra 79 senesinde, günümüzdeki Napoli şehrinin yer aldığı bölgede yaşanan yanardağ patlamasında hayata veda etmişti.
Bilim insanları, yaklaşık 510 santigrat derece sıcaklıkta olan bir kül bulutunun beyni sardıktan sonra, çok hızlı bir şekilde soğuyarak beyni cama dönüştürdüğünü düşünüyor.
Bu olay, insan dokusunun ya da herhangi bir organik maddenin doğal yollardan cama dönüştüğü ilk defa gözlemlenen bir durum.
Roma Tre Üniversitesi’nden Profesör Guido Giordano, “Beynin cam haline gelmesi için yeniden meydana getirdiğimiz bu son derece özel koşullar değerlendirildiğinde, benzer özellikteki diğer kalıntıların bulunması çok olası değil ancak imkansız da değil” şeklinde konuştu.
Prof. Giordano, bu durumun “olağanüstü bir keşif” olduğunu da sözlerine ekledi.
Genç adam yatağında can vermiş
Beynin sahibi olan erkek şahıs, Herkulaneum Antik Roma şehrinin ana caddesinde konumlanan Collegium binasında yer alan yatağının içerisinde hayatını kaybetmiş vaziyette bulundu.
Bilim insanlarının tespit ettiği parçacıkların ebatları 1-2 santimetre ile birkaç milimetre arasında değişiklik gösteriyor.
Vezüv Yanardağı’ndaki büyük patlama, Herkulaneum ile yakınında bulunan ve yaklaşık 20.000 kişinin yaşadığı Pompeii şehrini tamamen etkisi altına almıştı. Bu kişilerden yaklaşık 1.500’ünün kalıntılarına ulaşılmış durumda.
Bilim insanları, Vezüv Yanardağı’ndan patlama öncesinde çıkan sıcak kül bulutunun, ölümlerin çoğuna yol açtığını düşünüyor.
Süratli bir şekilde ilerleyen sıcak gaz ve volkanik materyal akışı, yani volkanik akıntı da kül bulutunun hemen ardından gelerek, bölgeyi adeta bir örtü gibi sarmıştı.
Uzmanlar, genç adamın beynini kül bulutunun camlaştırmış olabileceğini öne sürüyor; zira volkanik akıntı, yeterince ısınmış ya da yeterince hızlı soğumamış olabilir.
Cam oluşumu, çok özel sıcaklık şartlarını zorunlu kılar ve doğada ender olarak rastlanır.
Bir maddenin cam formuna dönüşebilmesi için, madde ile çevresi arasında belirgin bir sıcaklık farkı olması gerekmektedir.
Maddenin sıvı hali katılaştığında kristalleşme sürecine girmemesi için, yeteri kadar hızlı soğuması ve etrafındaki ortamdan çok daha yüksek bir sıcaklıkta olması büyük önem taşır.
Bilim insanları, X ışınları ve elektron mikroskobu aracılığıyla oluşturdukları görüntülerde, beynin hızla soğumasından önce en az 510 santigrat dereceye kadar ısındığı sonucuna ulaştılar.
Erkeğin vücudunun diğer kısımlarının camlaştığı düşünülmüyor.
Yalnızca belli bir oranda sıvı içeren maddeler cama dönüşebilir; yani kemiklerin camlaşması söz konusu olamaz.
Diğer yumuşak dokular da muhtemelen cama dönüşebilecek kadar soğuyamadan, sıcaklık etkisiyle yok oldu.
Bilim insanları, kafatasının beyni bir nebze koruduğuna inanmakta.
Bu çalışma, hakemli bilim dergisi Scientific Reports’ta yayınlanmıştır.
