Sodyum nitrat, NaNO3 formülüne sahip bir kimyasal maddedir. Genellikle Şili güherçilesi şeklinde de adlandırılan (bu isim, bu ülkede bol miktarda bulunmasından kaynaklanmaktadır) bu beyaz renkli kristal tuz, potasyum nitrata göre suda daha fazla çözünürlüğe sahiptir. Atmosferden nemi emer.
Sodyum nitrat, gıda katkı maddelerinde ve gübrelerde, piroteknik malzeme olarak, duman bombasının yapımında, katı roket yakıtlarında kullanıldığı gibi, cam ve seramik sektöründe de kullanılmaktadır. Bu madde, bu amaçlar için kullanılmak üzere Şili’deki geniş güherçile yataklarından büyük miktarlarda elde edilmektedir.
SODYUM NİTRAT KULLANIM SAHALARI
Sodyum nitrat, damıtma işlemiyle nitrik asit üretmek için sülfürik asit ile karıştırılabilir. Daha az ayrışma gerektiren düşük sıcaklık, damıtmada daha düşük basınç uygulanarak sağlanır. Hobi amaçlı altın arıtıcıları, altın ve diğer metalleri çözebilen özel bir kral suyu yapmak için sodyum nitrat kullanır.
Daha az rastlanan uygulamalar arasında havai fişeklerde oksitleyici olarak, barut yapımında sıklıkla kullanılan potasyum nitratın yerine ve anlık soğuk kompreslerde bileşen olarak yer alır. Sodyum nitrat, ısı depolama ve son zamanlarda da güneş enerjisi santrallerinde ısı transferi için potasyum nitrat ve kalsiyum nitrat ile beraber kullanılır. Andasol Güneş Enerjisi Santrali ve Arşimet projesi gibi prototip tesislerde enerji depolama malzemesi olarak sodyum nitrat, kalsiyum nitrat ve potasyum nitrat karışımı kullanılmaktadır.
Sodyum nitrat, bazı durumlarda karbon dozlama yöntemlerini kullanan deniz akvaryumcuları tarafından da kullanılır. Sudaki nitrat seviyelerini yükseltmek ve bakteri çoğalmasını desteklemek için kullanılır. Bitkilerin gelişimi için gerekli olan azot kaynağı olarak tarımda geniş ölçüde kullanılır. Toprağa katılan sodyum nitrat, bitkiler tarafından kolayca alınır ve verimliliği artırır.
Sodyum nitrat ayrıca tütsülenmiş et ve kümes hayvanlarında koruyucu ve renk sabitleyici olarak kullanılan bir gıda katkı maddesidir. Kimyasal madde olarak kullanıldığında, göz ve cilt temasından kaçınılmalı, uygun koruyucu ekipman kullanılmalıdır.
