Günümüzde, çocukların bile kullandığı duyuluyor ve görülüyor. Hatta bazıları, sigaradan daha masummuş gibi bir algıyla kullanıyor. Peki, elektronik sigaraların sağlığa etkilerini ve içeriğini bize anlatır mısınız?
ELEKTRONİK SİGARA NEDİR?
Prof. Dr. Özlü: Elektronik sigara, aslında nikotin buharı yayan cihazlardır. Maalesef son zamanlarda özellikle gençlerin sıkça tercih ettiği bir alışkanlık haline gelmeye başladı. Bildiğiniz gibi, 18 yaşın altındakilere tütün ürünlerinin satılması dünya genelinde yasaktır. Bu sayede gençler nikotin bağımlılığından korunuyordu. Genellikle 20 yaşın üzerinde nikotin bağımlılığı pek gelişmiyor. Sigara içenleri incelediğimizde, çoğunun 20 yaşından önce nikotin bağımlılığı geliştirdiği görülüyor. Bu nedenle 18 yaş sınırının faydasını görüyorduk. Ancak maalesef e-sigaralar daha erken yaşlarda nikotin bağımlılığı oluşturarak, daha sonra sigara içme eğiliminde bir basamak taşı rolü üstleniyor.
ELEKTRONİK SİGARA ZARARLI MI?
E-sigaraların tamamen zararsız olduğu bir yalandır. Bu konuda yapılmış birçok araştırma bulunmaktadır ve yayınlar devam etmektedir. En bilinen ve çok sayıda kişinin ölümüne neden olan durum evali dediğimiz akut akciğer hasarıdır. Tek bir sigarayla bile oluşabiliyor. Bu durumla ilgili birçok olay bildirilmiştir. Bunun dışında, uzun vadede kalp damar sistemi, akciğerler ve vücuttaki hücreler üzerinde olumsuz etkileri olduğuna dair veriler giderek artmaktadır. Bu e-sigaralar da tek tip değildir. Çok farklı türleri bulunmaktadır. Nikotin içerenlerin yanı sıra içermeyenler, tütün içerenler, birçok katkı maddesi ve aroma vericiler bulunmaktadır. Gençlerin başlamasını sağlamak için çeşitli tat ve kokularla tatlandırılıyor ve içine eklenen bu maddelerin de tıpkı sigaradaki maddeler gibi kanserojen etkisi olduğu veya canlı hücreler üzerinde hasar verici özellik taşıdığı bilinmektedir. E-sigaraların uzun vadeli etkileri yeni çalışmalarla ortaya çıkacaktır. Hatta pasif etkileri bile incelenmektedir. E-sigara kullanmayan ancak buharına maruz kalan kişilerde bile etkilenmelerin olduğu yönünde çalışmalar bulunmaktadır.
Kullananlar nikotini buhar olarak alıyorlar, peki sigarayla arasında nasıl bir fark oluyor?
Prof. Dr. Özlü: Sigarada tütünün yanması sonucu duman oluşur. Burada ise tütün yok, nikotin var ve nikotinin içine tat verici çeşitli kimyasallar ekleniyor. Bazılarında tütün de var ancak o ısıtılıyor. Bunun yaygınlaşmasının sebebi tütün sektörünün küçülmesi. Sigarayla ortaya çıkan sağlık sorunlarının çok yaygınlaşması ve bu daralan pazarı nasıl canlandırabiliriz düşüncesiyle e-sigaralar üretiliyor. Aslında e-sigaraları üreten tütün firmaları değil ancak üretimden hemen sonra tütün firmaları sahiplenmiş durumda. E-sigaralar sigara içilmeyen ortamlarda kullanılarak nikotin sağlamaya devam ediyor. Gençlerin nikotin bağımlılığını artırarak sigara kullanımını artırmak için, hem de sigara kullananların sigara içilmeyen ortamlarda yasağı delerek nikotin bağımlılığının devamını sağlama rolüne sahip e-sigaralar.
Sigarayı bırakmaya çalışanların da e-sigaraya yöneldiğini görüyoruz, fakat herhalde bu da yanlışı sürdürmek gibi, değil mi?
ELEKTRONİK SİGARA SİGARAYI BIRAKTIRIR MI?
Prof. Dr. Özlü: E-sigaraların sigarayı bırakmak için kullanılması doğru değildir. Nikotini kullandıran bıraktırma tedavileri var fakat onlar sadece tedavi amacıyla üretilmiş, dozu belirli, kullanım şekli belirlenmiş ve bir doktor kontrolünde belli bir süre için geçici olarak kullanılan ilaçlardır. Oysa e-sigaralar kesinlikle ilaç değildir. Sabit bir dozu yok, sabit bir türü yok. Piyasada satılan elektronik sigaraların nikotin seviyeleri birbirinden çok farklı.
ki. İçerisindeki kimyasalların ölçüsü belirli değil, oluşturabileceği olumsuz etkiler kesin değil, kullanan bireyin ne kadar tüketeceği öngörülemiyor. Gerçek hayattaki gözlemlerde, bu ürünleri kullananların sigara kullanımına devam etme eğiliminde olduğu belirlenmiştir.
Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan bir araştırmada, elektronik sigara kullanan gençlerin, insan sağlığına zararlı olan kurşun ve uranyum gibi metallere maruz kalma tehlikesi konusunda dikkatleri çekildi. Bu metallerin vücuda etkileri nelerdir?
Prof. Dr. Özlü: Bilindiği gibi kurşun, ani zehirlenmelere yol açabileceği gibi, zamanla birikerek de zehirlenmeye neden olabilir. Uranyum ise temel olarak radyoaktif bir maddedir. Ancak tehlike sadece bu iki element ile sınırlı değil. Nitrozaminler ve biyolojik ortamda hücrelere zarar veren biyoaktif birçok madde de bulunmaktadır. Bu konularla ilgili çok sayıda araştırma yapılmıştır. Tek bir doza maruz kalmanın bile kalp atışını hızlandırdığı, damar kasılmalarına neden olduğu, tansiyonu yükselttiği, nabız sayısını artırdığı, kalp ritmini bozduğu, akciğer ve beyin fonksiyonlarını olumsuz etkilediği, hatta depresyon gibi psikolojik sorunlara yol açabileceği yönünde çalışmalar mevcuttur.
Elektronik sigara kullananların akciğerlerinde sıvı birikimi olduğu söyleniyor. Doğrudan akciğer üzerinde nasıl bir etki bırakıyor?
ELEKTRONİK SİGARA AKCİĞERE NASIL ZARAR VERİYOR?
Prof. Dr. Özlü: Elektronik sigara kullananlarda, elektronik sigaraların içeriğindeki bazı maddelere karşı geliştiği düşünülen ani bir hasar durumu söz konusudur ve bu durum, önemli ölçüde akciğerde sıvı birikimine yol açarak ciddi bir solunum problemine neden oluyor ve bu hasar bazen ölümle sonuçlanabiliyor.
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, her yıl 8 milyondan fazla insan “tütün salgını” nedeniyle hayatını kaybediyor. Bu ölümlerin 1,2 milyonu pasif içicilikten kaynaklanıyor. DSÖ, tütün salgınını dünyanın karşılaştığı en büyük halk sağlığı risklerinden biri olarak değerlendiriyor.
Prof. Dr. Özlü: Bahsettiğiniz bir durum daha var, “ikili kullanım” olarak adlandırdığımız. Sigara ve elektronik sigaranın birlikte kullanılması durumu. Maalesef bu durum da giderek yaygınlaşıyor. Elektronik sigaralardaki nikotin miktarı, normal sigaralarda bulunan nikotin miktarından daha yüksek olabiliyor. Bu ikili kullanımda, etkilerin daha da güçlendiği yönünde bilgiler ve uyarılar bulunmaktadır.
News
Sağlık
Sağlık
Sağlık
Sağlık
Sağlık
SAĞLIK
