Ay’dan 1972’de getirilen ve yarım asırdır açılmadan saklanan bir numune, bilim dünyasını şaşkına çeviren sonuçlar verdi.
Apollo 17 astronotlarının topladığı troilit tozlarını inceleyen araştırmacılar, Ay’la birebir yaşta hatta daha da eski olabilecek kükürt izotopları tespit etti.
Bu bulgu, Ay’ın ve Güneş Sistemi’nin erken periyoduna dair bilinenleri sarsacak nitelikte.
DAHA EVVEL HİÇBİR ÖRNEKTE GÖRÜLMEDİ
Brown Üniversitesi’nden gezegen bilimci James Dottin, kütle tahlillerinde elde ettikleri izotop oranlarının daha evvel hiçbir Ay örneğinde görülmediğini belirterek, “Her şeyi tekrar denetim ettik. Sonuçlarımız doğruydu ve sahiden çok şaşırtan.” dedi.
Numunedeki birtakım kesimler, beklenen halde Ay volkanizmasına işaret eden kükürt-33 artışı gösterdi. Fakat öbür kısımlar “şok edici düzeyde” kükürt-33 eksikliği taşıyordu. Bu çeşit bir izotop oranı sadece ince bir atmosferde ultraviyole ışığıyla gerçekleşen fotokimyasal süreçlerle oluşabiliyor.
AY HAKKINDA İKİ GÜÇLÜ İHTİMAL MASADA
Bu da iki güçlü ihtimali gündeme getiriyor. Ay’ın oluşum devrindeki magma okyanusu sırasında kükürtün buharlaşıp atmosferde ışıkla etkileşmesi ya da kükürdün, Ay’ın oluşumuna yol açtığı düşünülen Theia isimli gökcisminden gelmiş olması.
Her iki senaryo da, bu kükürdün Ay’ın en eski gereçlerinden biri olduğunu gösteriyor. Üstelik fotokimyasal izler, erken Ay’da yüzey gerecinin mantoya hakikat hareket ettiğini de düşündürüyor.
TÜM BİLİNENLERİ DEĞİŞTİREN İHTİMAL
Dottin, “Dünya’da bunu levha tektoniği yapıyor. Ay’daysa bu türlü bir sistem olmadığı düşünülüyordu. Bu ihtimal hayli heyecan verici.” diye konuştu.
Elde edilen sıra dışı izotop oranı, Ay’ın Dünya–Theia çarpışması sonrası büsbütün homojen bir toz bulutundan oluştuğu görüşünü de zayıflatabilir. Şayet o denli olsaydı, kükürt izotopları Ay’ın mantosunda eşit dağılmış olurdu.
Bilim insanları, bu inanılmaz bulgunun peşini bırakmıyor. Ay’dan, Mars’tan ve asteroitlerden yeni örnekler toplanmadan gizemin tam olarak çözülemeyeceği belirtiliyor.
