Tunceli’nin Pertek ilçesinde bulunan tarihi Pertek Kalesinin uzun yıllardır su altında kalan kısımları, su düzeyinin düşmesiyle tekrar gün yüzüne çıktı. Keban Baraj Gölünün suları altında kalan yapının, kaleye girişin sağlandığı nizamiye olduğu varsayım ediliyor.
M.Ö 2800’lü yıllara dayanan Pertek Kalesi, Urartular tarafından inşa edildi. Vakit içinde farklı medeniyetlere mesken sahipliği yapan kale, Osmanlı periyodunda Yasal Sultan Süleyman tarafından onarıldığı rivayet edilen değerli bir savunma yapısı olarak biliniyor. Kale, iç ve dış kale olarak iki kısımdan oluşurken, içinde su sarnıçları ve tarihi odalar bulunuyor.
1974 yılında Keban Barajının su tutmasıyla birlikte yarımada görünümüne kavuşan kale, büyük oranda sular altında kaldı. Baraj gölünün yükselen suları nedeniyle kaleye ulaşım fakat teknelerle sağlanabiliyor.
Bununla birlikte, baraj suyunun vakit zaman çekilmesi, kale etrafında bilinmeyen kalmış yapıları ortaya çıktı. Son olarak, kaleye giriş noktalarından biri olduğu düşünülen nizamiye yapısının su yüzeyine çıktığı gözlemlendi. Pertek Belediye Başkanı Recai Vural ve bölge halkı, yapının Bizans, beylikler ya da Selçuklu devrine ilişkin olabileceği iddia edilirken, uzun yıllar boyunca su altında kaldığı için kesin tarihi hakkında net bilgiler bulunmuyor.
Kaleyi ziyaret eden Pertek Belediye Başkanı Recai Vural, ”Bulunduğumuz Pertek Kalesi, Pertek ilçesi sonları içerisinde. Kalenin tarihi, 2800’lü yıllara dayanıyor. 1974’te Keban Barajının tutulmasından sonra bulunduğumuz bölge olan kale, yarım ada olarak görünümüne devam etti.
Burada Urartuların inşa ettiği kalenin daha sonra Yasal Sultan Süleyman tarafından onarıldığı rivayet edilir. Pertek Kalesi, birçok medeniyete konut sahipliği yapmıştır. Kalenin içini incelediğimiz vakit su sarnıçları, cıncıklı oda diye bilinen yerler vardır. İç kale ve dış kale diye iki kısımdan oluşuyor. Kalenin doğusunda yerleşim alanı vardı. Orada iki tane cami vardı. O mescitleri de 1971 yılında OTDÜ, binanın tamamının taşlarını numaralandırarak ilçemize taşıdı. Şu anda Sungur Bey Camii ve Celebi Ağa Camii olarak Pertek’te ibadete açıktır” dedi.
KALE SU DÜZEYİ DÜŞTÜĞÜNDE ORTAYA ÇIKIYOR
Suların çekilmesiyle birlikte ortaya çıkan yapı hakkında bilgi veren Vural, “Şimdi buraya dikkat ederseniz, yapıtın altındaki taşlar, su basmanı üzere görünüyor.
İncelendiği üzere buranın kaleye çıkış yolu olduğu için Nizamiye olduğu kanaatindeyiz. Su çok az çekildiği için uzmanlar tarafından inceleme yapılmadı. Çünkü bu yol açılıyor lakin bu eser pek açığa çıkmıyor. Hasebiyle temel ne emelli olduğunu dair kesin bir şey söylememekle bir arada Nizamiye girişi olduğu kanaatindeyiz. Zira öteki tarafta açık bir pencere, gözetleme yeri üzere yer var” halinde konuştu.
İlçe sakinlerinden Mehmet Zülfü Yolga ise ”Kale Urartular tarafından yapılmış. M.Ö 800 üzere Urartuların burada hakimiyeti var. Urartular periyoduna ilişkin olduğunu gösteren birtakım kalıntılar var. Kurban kesilen sunak yerleri, oymalar, sarnıç üzere kutsal alan var. Bu bölgede Palu, Mazgirt ve Pertek Urartuların batı uç kısımları olarak geçmektedir. Bu çıkan yapı ise muhtemelen kalenin nizamiyesi. Yalnız büyük ihtimalle bu daha sora yapılmıştır. Bizans yahut beylikler yahut daha sonra Selçuklu devrinde yapıldığını düşünüyoruz. Burası genelde sular altında kalıyor. Su düzeyi düştüğünde vakit zaman açığa çıkıyor” diye konuştu.
