Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı Ma Caoşu, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov ve İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Kazım Garibabadi, İran’ın atomik füze programını görüşmek üzere Çin’in başkenti Pekin’de üçlü bir toplantı yaptı.
Diaoyutai Devlet Konukevi’ndeki oturumun ardından üç ülke, 8 maddelik bir ortak beyanname yayınladı.
“HUKUKSUZ YAPTIRIMLAR KALDIRILMALI”
Çin, İran ve Rusya’nın, nükleer konular ve ABD yaptırımlarının kaldırılmasıyla ilgili güncel durumu ayrıntılı bir şekilde incelediği belirtilen beyannamede, “Üç ülke, tüm hukuksuz ve tek taraflı yaptırımların kaldırılması gerektiğini vurguladı. Ayrıca karşılıklı saygıya dayalı diplomatik ve siyasi görüşmenin bu hususta tek geçerli ve uygulanabilir yol olduğu bir kez daha belirtildi. İlgili tarafların, mevcut durumun temel nedenlerine odaklanarak yaptırım, baskı veya güç kullanma tehdidinden kaçınması gerektiği vurgulandı” ifadeleri kullanıldı.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2231 sayılı kararının önemine değinilen beyannamede, “İlgili taraflar, durumu daha da tırmandıracak adımlardan kaçınarak diplomatik çabalar için uygun bir ortam oluşturmalıdır” denildi.
İRAN’IN NÜKLEER PROGRAMI İÇİN SAKİN AMAÇ VURGUSU
Beyannamede, üç ülkenin nükleer silahların yayılmasını önleme sisteminin temel taşı olarak görülen Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’na (NPT) saygı gösterilmesi gerektiği vurgulandı.
Çin ve Rusya’nın, İran’ın nükleer programının sadece barışçıl amaçlara yönelik olduğunu ve nükleer silah üretmeyi amaçlamadığını bir kez daha doğrulamalarını memnuniyetle karşıladığı ifade edildi.
Beyannamede ayrıca, “İran’ın NPT ve Kapsamlı Güvenlik Anlaşması çerçevesindeki yükümlülüklerine tam olarak uyma taahhüdü olumlu karşılanmaktadır” şeklinde bir ifadeye yer verildi.
“İRAN’IN HAKKINA SAYGI GÖSTERİLMELİ”
Beyannamede, İran’ın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile iş birliğini sürdürme kararının desteklendiği belirtilerek, “Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’na (NPT) üye bir devlet olarak sakin nükleer enerji kullanma hakkına saygı duyulmalıdır. Ayrıca tüm uluslar, UAEA’nın tarafsız ve objektif çalışmalarını zayıflatacak adımlardan kaçınmalıdır” denildi.
TRUMP’IN İRAN’A MÜZAKERE SİNYALİ
ABD Başkanı Donald Trump, geçmiş haftalarda İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’e bir mektup gönderdiğini belirterek nükleer programa ilişkin görüşme önerisinde bulunduğunu ifade etmişti.
Trump, “Eğer İran müzakerelere başlamazsa onlar için çok kötü olur. İran’ın nükleer silahları olmamalı. Diğer seçenekler de mevcut” şeklinde konuştu. İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ise “tehdit” olduğu sürece ABD ile görüşmeyeceğini, İran’ın da ABD’nin görüşme “emirlerine” boyun eğmeyeceğini dile getirmişti.
İran, 2015 senesinde ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa ve Almanya ile yaptığı anlaşmada uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında nükleer programını sınırlandırmayı kabul etmişti. Fakat Donald Trump, 2018 senesinde ilk başkanlık döneminde anlaşmadan ayrılmıştı.
