32,2234$% -0.11
34,9331€% 0.17
40,5695£% 0.07
2.445,79%0,57
4.012,00%1,02
฿%
Ł%
Ξ%
%
Haber: SULTAN AKSİYON KELEŞ – Kamera: KERİM UĞUR
Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) talimatıyla 24 Kasım Öğretmenler Günü’nde öğretmenlere ikram edilecek önlükler okullara gönderilmeye başlandı. Eğitim-Sen İzmir 2 No’lu Şube Lideri Veysel Beyazadam, önlük uygulamasının okullardaki yapısal sıkıntıların üzerini örten yapay bir gündem oluşturma uğraşı olduğunu söz etti. Beyazadam, “Öğlen ortalarında çocukların artık yemek yemediğini, vakti dolsun diye bahçede, orada burada oyalandığını, kantine bile uğramayan çocuklar olduğunu kamuoyunun bilmesini isterim. Yarım saat, kırk dakikalık öğle ortasında sağda solda vakit geçiriyor öğrenciler. Meskenden ne getirecek? Bazen velilerimiz geldiğinde, ‘Ekmeğin ortasına salça sürüp, yumurta koyup götürdüğümüz vakitler vardı. Bunlar ayıp değil’ diyoruz. ‘Hocam yumurtanın kolisini alamıyorum’ diyen bir velinin karşısında bir öğretmen olarak söyleyecek kelam bulamamak bizi öfkelendiriyor” diye konuştu.
MEB, 21 Ağustos 2023 tarihli 2023-2024 Eğitim ve Öğretim yılına ait genelgede, “Öğretmenlerin, mesleksel temsil ve öğrencilere rol model olma bakımından önlük giymeyi tercih etmeleri teşvik edilecektir” hususunun yer almasıyla önlük tartışması başladı. Bakanlık yetkilileri “Önlük giymek mecburî değil” açıklamasını yapsa da, öğretmenler ve sendikaları önlüğün dayatıldığını belirterek uygulamaya karşı çıkıyor.
Son olarak Ulusal Eğitim Bakanlığı 24 Kasım Öğretmenler Günü’nde öğretmenlere beyaz önlük armağan edileceğini duyurdu. 24 Kasım’a sayılı günler kala, önlükler okullara gönderilmeye başlandı. Kamu İşçileri Sendikaları Konfederasyonu’na (KESK) bağlı Eğitim-Sen İzmir 2 No’lu Şube Lideri Veysel Beyazadam, önlüğün yapısal sıkıntıların üzerini örttüğünü tabir etti. Beyazadam, şunları söyledi:
“ÖNLÜK SORUNU GAYE SAPTIRMA, YAPAY BİR GÜNDEM OLUŞTURMA ÇABASI”
“Şimdi esasen burada bizleri sahiden hayrete düşüren, beklenmedik diyeceğimiz bir teklifti yahut değerlendirmeydi. Biz, Sayın Yusuf Tekin bu topluluğun içerisinde uzun yıllar bürokrat olarak çalışmış bir birey olarak, daha ulusal eğitimin yapısal meselelerine tahlil bulan önermeler getireceğini düşünüyorduk fakat ortaya konan bu teklif yahut ‘hediyenin’ yani bu önlük sıkıntısının çokça ulusal eğitimin halkımızın, toplumun beklentilerini karşılamaktan çok uzak olduğunu, daha da ötesi bunun bir gaye saptırma, gündem oluşturma, yapay gündem oluşturma gayreti olarak kıymetlendiriyoruz. Artık şöyle söyleyelim; 2023-2024 eğitim öğretim yılı 11 Eylül tarihi itibariyle başladı. Bu 11 Eylül’den yaklaşık olarak 20 gün evvel, 21 Ağustos’ta 32 unsurluk bir genelge yayınladı Ulusal Eğitim Bakanlığı tarafından. Bu 32 unsurluk genelgenin 11. unsurunda şöyle bir ibare vardı; ‘Öğretmenlerin temsil ve rol model olmasına’ dair tamamlayıcı öge olarak önlük giymesi tavsiye edildi. Olağan bu önlük bizleri Eğitim ve Bilim İşçileri Sendikası olarak açıkçası düşündürdü. Zira Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın yakın periyottaki misal uygulamaları bilhassa eğitimde gerici yahut daha açık sözle belirli bir inanç yahut mezhep yaklaşımını dayatma olarak algıladık, bundan da kaynaklı nereden çıktı diye bir temel soruyu kamuoyu ve eğitim işçileri de sordu. Bununla ilgili, gündeme geldikten yaklaşık 2 gün sonra Bakanlık tarafından ‘valiliklerce tavsiye edilecek’ üzere bir durum söylendi. Olağan valilik burada kamu işçilerinin vilayette bir bakıma amiri durumunda olduğu için bunun bir zorlamaya, bir dayatmaya gidebileceğine dair telaşlarımız vardı. Hakikaten bu da haklı çıktı. Sivas’ta örneğin Vilayet Ulusal Eğitim Müdürlüğü’nün yaptığı açıklamalar vardı. Örnek önlüklerin, bilhassa bayan arkadaşlarımızın önlüklerinin çok kısa olduğu, bunun uzatılması gerektiğine dair tabirler basına yansıdı. Bu ve buna emsal durumlar bizleri ürkütüyor, korkutuyor. Zira murad edilen şeyin, eğitimin temel meselelerini çözmekten uzak olduğu telaşımızı haklı çıkarıyor.
“BENİM ÖĞRENCİMİN SAĞLIKLI BESLENEMEMESİNİN VEBALİNİ KİM SAĞLAYACAK?”
Bugün bilhassa piyasa şartları bakımından ekonomik yetmezliğin olduğunu biliyoruz. Hepimiz için can yakıcı temel sorun, ülkemizdeki başat meselelerden biri iktisat. Geçen sene, bilhassa genel seçimlerden evvel okul öncesi çocuklarımızın bir öğün yemeğiyle alakalı -yoğun girişimimizden kaynaklı- kimi okullarda buna dair bir çalışma yapıldı. Lakin çabucak sonra bu eğitim öğretim yılında -yine üzülerek söylüyoruz- kaldırıldığını deklare ettiler. Yani ortalama 1 milyondan biraz fazla olan eğitim işçilerini düşündüğümüzde, önlüğünün şu anki piyasa şartlarında en az 350 TL’ye yapıldığı varsayılırsa, 402 milyon 500 bin TL üzere büyük bir yekün çıkıyor. Yani buradan bir öğretmen olarak, kamuoyuna ve yetkililere sahiden üzülerek sesleniyoruz; Bu gerçek değil. Bakın bizlerin alanda sahada karşılaştığı o kadar trajik, o kadar hüzünlü durumlar var ki bir örneği söz edeyim; kendi okulumda, kendi öğrencim başını masaya koyuyor, uyukluyor. Kenara çekiyoruz, konuşuyoruz. Öğrencimiz bir meslek lisesinde şunu söyleyebiliyor: ‘Hocam okuldan sonra çalışmak zorundayım. Kirayı ben ayarlamak zorundayım. Ondan ötürü gündüz bu halde uyukluyorum.’ Bir öğrencinin, bir çocuğu bunu söylemesi, eğitme işçisi olarak buna maruz kalmamız nasıl büyük bir ızdırap veriyor, farkında mısınız? Bugün okullarımızda, çocuklarımızın renkleri soluk, gözleri soluk. Meslek liselerinden tekrar örnek vereyim. Örneğin 9-10 saate varan günlük bir eğitim sürecinde hayli verimli, sağlıklı bir öğün yemesi gereken çocukları okula hapsediyorsunuz ve onlara bir öğün yemeği yahut bir sağlıklı besleyici, fiyatsız bir yemeği sağlayamıyorsunuz. Hani daima söylüyoruz; ‘güçlü Türkiye’. Evet, güçlü Türkiye, evet G20’nin içerisinde olduğu söyleniyor. Büyük, makro siyasetlerde Türkiye’nin kelamının tesiri olduğu söyleniyor. Bir eğitimci olarak bunu soruyorum, sormak durumundayım; Benim bugün çocuğumun, öğrencimin sağlıklı bir biçimde beslenememesinin vebalini kim sağlayacak? Hangi prestij yahut hangi siyaset bununla örtüşüyor sanki?
“ÖĞLE ORTALARINDA ÇOCUKLAR KANTİNE BİLE UĞRAMIYOR”
Bugün bize müracaat eden çocuklarımız, velilerimiz var, konuşuyoruz. Ben burada Eğitim ve Bilim İşçileri Sendikamızın bir şube lideri olarak söylüyorum; bize gelen müracaatlarda bilhassa çocuklarının yeteri kadar beslenememesinden ötürü ne yapabileceğini, nereye başvurabileceklerini yahut bu mevzuda ödenek yahut çalışmamızın olup olmadığını soranlar oluyor. Biz buradan kaymakamlıklara yönlendirdiğimizde çok olumlu karşılıklar almadıklarını söylüyorlar. Belediyeye yönlendiriyoruz. Büyükşehir Belediyesi’nin bu mevzuda çocuklara birtakım temel besinlerle ilgili katkıları olduğunu biliyoruz. Bu hoş lakin mahallî idarelerin de belirli bir bütçe sonu var. Bundan kaynaklı biz bunun merkezi siyasette netleştirilmesi, gündemleştirilmesi ve çözülmesi gerektiğini düşünüyoruz. Yani bu bir belediyenin yaptığı, yapabildiği bir hareketi, bu manadaki dayanışmayı, çocuklarımıza besin desteğini Bakanlık da yapabilmeli. Bizim periyodumuz örneğin okullarda kantin değil de kooperatiflerimiz vardı. O kooperatifler aracılığıyla biz bir kadro kırtasiye gereçlerini yahut temel kimi besin materyallerini bir maliyetle sağlayabiliyorduk, okullar bunu bu türlü yapıyordu. Siz okulların gereksinimlerine ödenek sağlamadan, kantinler aracılığıyla sübvanse ediyorsunuz, yani kantinler bu türlü dönecek diyorsunuz. Fakat kantinci kira bedelini yahut ihale bedelini gidermek zorunda, bunu da tostundan tutun da simidine, ayranına kadar yansıtmak durumunda kalıyordur. Bu biçimiyle iş dönmez. Çocuklarımızın nasıl okula aç gelip aç gittiğini biliyor ve görüyoruz. Öğle ortalarında çocukların artık yemek yemediğini, vakti dolsun diye bahçede, orada burada oyalandığını, kantine bile uğramayan çocuklar olduğunu kamuoyunun bilmesini isterim. Yarım saat, kırk dakikalık öğle ortasında sağda solda vakit geçiriyor öğrenciler. Meskenden ne getirecek? Bazen velilerimiz geldiğinde, ‘Ekmeğin ortasına salça sürüp, yumurta koyup götürdüğümüz vakitler vardı. Bunlar ayıp değil’ diyoruz. Bunu bir velime söylediğinde, ‘Hocam yumurtanın kolisini alamıyorum, yumurtayı koliyle bile alamıyorum’ diyen bir velinin karşısında bir öğretmen olarak söyleyecek kelam bulamamak bizi öfkelendiriyor, tahlile zorluyor. Yetkililer vakit zaman diyorlar ki; ‘Ücretsiz öğünle ilgili bir talep yok’. Ben buradan vatandaşlarımıza davette bulunuyorum; lütfen bulunduğunuz ilçelerde kaymakamlıklara gidin, vilayet, ilçe ulusal eğitim müdürlüklerinize gidin, ‘Talebimiz var, çocuklarımıza bir öğün, fiyatsız öğün talebimiz var’ deyin. Bakanlık yetkilileri konuştuğumuzda ‘Başkan bu türlü bir talep yok’ diyor. Meğer bu türlü bir talep ve bu talebin gerekliliği var ve bunun da görünmemesi mümkün değil. Cumhuriyetin kuruluşunun 100. yılında okullardaki bu manzara, çocuklarımızın, öğrencilerimizin, geleceğiniz dediğimiz yavrularımızın ekonomik yetmezliklerle beslenememesinin mazereti olamaz.
“ÖNLÜK YAPISAL MESELELERİ ÖRTÜYOR, GÜNDEM SAPTIRIYOR”
Yani önlük sorununun ayrıca boyutları var. Fakat bizim için en dokunaklı olan tarafı yapısal meseleleri örten, kabaca bir örtüden, gündem saptırmaktan diğer bir şey değil. Okulların yığınla sorunu var, eğitim öğretim sürecinin yığınla sorunu var. Bu meseleleri ayrıyeten konuşmak gerekebilir tahminen. Yakın devirde mesela bir müfredat değişikliğinden bahsediliyor. Bu müfredat değişikliğinde paydaş olarak bizim, eğitim ve bilim işçilerinin masada karar alıcı olarak bulunmasını istiyoruz, bulunmak istiyoruz. Bize karşın, uygulayıcıya karşın olmaz. Sizler rastgele bir sendikanın, iki sendikanın görüşünü alarak bu işi kurtaramazsınız, yürütemezsiniz. Eğitim ve bilim işçilerinin bulunduğu taban, bulunduğu satır, prensipleri kamusal faydası gözetir. Bizim bilhassa eğitim öğretim sürecine dair beklentimiz, teklifimiz kamu faydasınadır. Örneğin şu anda KESK bünyesinde önümüzdeki 2024 bütçesiyle ilgili hareketlilikler, görüşmeler, değerlendirmeler yapıyoruz. Yani burada eğitime ayrılan bütçenin yetmezliğini herkes görüyor, biliyor. Bugün öğrencilerin okul terk oranlarının artması, tekrar bu da ekonomik temelli. Okul terk oranlarının artmasında, bilhassa kız öğrencilerinin sayısının fazlalığı.. Varoş bölgelere, ekonomik yetmezliklerin olduğu bölgelere gidildiğinde, çalışma zorunluluğundan kaynaklı olduğunu görürsünüz. Öğrencinin tabiri bu, ‘Çalışmak zorundayım hocam’ diyor, ‘Para getirmem gerekiyor eve’ diyor. Bu türlü bir atmosferde siz çocuğun hangi eğitim öğretim sürecine müdahil olmasını beklerseniz? Vatandaşımızı kendi çocuğunun geleceğine de, kendi çocuğunun sağlıklı beslenme hakkına sahip çıkmaya davet ediyorum.”