“Barış, İstikrar ve Refah Üreten Dış Politika” teması ile düzenlenen konferans için, 148 Büyükelçilik ve 14 Daimi Temsilcilikte misyon yapan büyükelçiler Ankara’da.
Konferansın açılışında konuşan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Türkiye’nin dış siyaset vizyonunu anlattı.
Filistin ve Suriye başlıklarında da kıymetli bildiriler verdi.
Fidan, “Filistin’de kalıcı barış için önümüzde hala uzun bir yol var. Bu şuurla, iki devletli tahlil vizyonunu hayata geçirmek için sabırla ve kararlılıkla çalışmaya devam edeceğiz. Suriye’de işimiz aslında yeni başlıyor. Biz inanıyoruz ki; dış müdahalelerden arınmış, istikrarlı bir Suriye, bölgemiz için büyük bir artı kıymet olacaktır.” dedi.
Fidan Rusya-Ukrayna savaşının sona ermesi için, Türkiye barış masası kurmaya hazır” bildirisi verdi.
Bakan Fidan, “Rusya-Ukrayna savaşı dördüncü yılını geride bırakıyor. ++ 11.24 Türkiye, savaşın diplomatik yollarla bitirilmesi için her türlü inisiyatifi almaya, kolaylaştırıcı rol oynamaya ve barış masasını tekrar kurmaya hazırdır.” diye konuştu.
Fidan’ın açıkmalarından öne çıkanlar şöyle:
“360 derece perspektifiyle yürüttüğümüz dış siyasetimiz, işte bu güçlü vizyonun hem mimarı hem de taşıyıcısıdır. Sayın Cumhurbaşkanımızın bizlere istikametini çizdiği, Türkiye Yüzyılı amacıyla yakın coğrafyasında güvenlik ve refah üreten, bölgesel ve global seviyede nizam kurucu rolünü pekiştiren, milletlerarası ticarette pazar hissesini ve rekabetçiliğini artırmış ve memleketler arası sisteme kendi özgün siyasi ve kültürel katkısını sunabilen, saygın ve önder bir Türkiye inşa ediyoruz.”
Fidan, güçlü Türkiye vizyonunu Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğinde somut icraata dönüştürmek için çabaladıklarının altını çizerek, “Bugün Orta Doğu’dan Balkanlar’a, Afrika’dan Orta Asya’ya Türkiye’nin tavrının kurulan denklemlerde dikkate alınması, bir Türkiye Vizyonu’ndan bahsedilmesi tesadüf değildir. Bu, gece gündüz demeden sebatla çalışan Hariciye teşkilatımızın ve gerinizdeki güçlü siyasi iradenin yapıtıdır.” formunda konuştu.
Türk diplomasisinin vakit ve aralık tanımayacağını lisana getiren Fidan, memleketler arası düzenle, bölgesel krizlerle ve insanlığın geleceğiyle ilgili her mevzuda Türkiye’nin her vakit söyleyecek özgün bir kelamı ve doktrini bulunacağını kaydetti.
“TÜRKİYE, GAZZE’DEKİ ATEŞKESİN SAĞLANMASINDA “BAŞAT ROL” OYNADI”
Bakan Fidan, bütüncül kapasiteyi, stratejik aklı, global vicdanı ve bölgesel istikrarı sınayan en kritik cephelerde bilfiil seferber ettiklerini aktardı.
Gazze’de 7 Ekim 2023’ten bu yana yaşananların insanlık tarihine “kara bir leke” olarak geçtiğini tabir eden Fidan, fakat bunun birebir vakitte global bir uyanışa vesile olduğunu belirtti.
Fidan, İsrail’in Gazze’de işlediği soykırım karşısında, Türkiye’nin global vicdanın sesi olduğuna dikkati çekerek, “Filistin probleminde en başından beri izlediğimiz prensipli tavır, ateşkesin sağlanmasında başat rol oynadı.” sözlerini kullandı.
Türkiye’nin bu mevzudaki gayretlerinin milletlerarası kamuoyu nezdinde büyük yankı bulduğuna değinen Fidan, “Artık Batı başşehirlerinde dahi iki devletli tahlil kabul görüyorsa, bunda diplomasimizin ısrarlı ve prensipli duruşunun hissesi büyüktür.” biçiminde konuştu.
Fidan, Filistin’de kalıcı barışın sağlanması için hala vakte muhtaçlık olduğunu vurgulayarak, “Bu şuurla, iki devletli tahlil vizyonunu hayata geçirmek için sabırla ve kararlılıkla çalışmaya devam edeceğiz.” dedi.
RUSYA UKRAYNA SAVAŞI
Rusya-Ukrayna Savaşına da değinen Fidan, “Savaşın başladığı birinci günden bu yana, unsurumuz net oldu: ‘Savaşın kazananı, adil bir barışın ise kaybedeni olmaz.’ Bu inançla, savaşın diplomasi masasında sona ermesi için en ağır uğraşı gösteren ülke olduk. İstanbul, hala tarafların teknik seviyede bir ortaya gelebildiği ve barışın parametrelerini tartışabildiği yegâne platform olma özelliğini korumaktadır.” diye konuştu.
Fidan, bu durumun Türk diplomasisine duyulan itimadın bir tezahürü olduğunu belirterek, Türkiye’nin, savaşın diplomatik yollarla bitirilmesi için her türlü inisiyatifi almaya, kolaylaştırıcı rol oynamaya ve barış masasını yine kurmaya hazır olduğunu vurguladı.
SURİYE’DEKİ DURUM
Rejimin devrilmesinin sene-i devriyesinde Suriye’nin, Türk diplomasinin tarihin hakikat tarafında durduğu ve alnının akıyla çıktığı öteki bir örnek olduğunu söz eden Fidan, şöyle devam etti:
“Geriye dönüp baktığımızda, son 15 yılda Suriye alanında tarihin en güçlü imtihanlarından birini verdik. Bunun siyasi ve ekonomik maliyetini ödedik, lakin insanlık onurundan taviz vermedik. Bu süreçte yalnız bırakıldığımız, birçok ülkenin terör örgütleriyle taktiksel işbirliklerine girdiği periyotlar oldu. Lakin biz rotamızdan şaşmadık. Ve nihayetinde tarih kendi kararını verdi. 8 Aralık 2024, Suriye halkı için yeni bir umut sayfasının açıldığı bir milat oldu. Lakin Suriye’de işimiz aslında yeni başlıyor. Biz inanıyoruz ki dış müdahalelerden arınmış, istikrarlı bir Suriye, bölgemiz için büyük bir artı kıymet olacaktır. Türkiye, bu süreçte dost ve kardeş Suriye halkının yanında olmaya kararlılıkla devam edecektir.”
Fidan, tüm bu muvaffakiyetlerin merkezdeki ve alandaki takımın ve büyükelçilerin özverili çalışmaları sayesinde gerçekleştiğini kaydederek, “Ancak mevcut başarılarla yetinemeyiz. Dünya giderek daha çetin bir rekabetin içine giriyor. Diplomaside elde ettiğimiz her muvaffakiyetin akabinde, önümüzde aşılması gereken yeni bir eşik, daha kuvvetli bir imtihan beliriyor.” tabirlerini kullandı.
Mevcut memleketler arası sistemin çeşitli alanlarda kilitlendiğini lisana getiren Fidan, Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunda (BMGK) ıslahat gereksiniminden global ticaret sistemindeki adaletsizliklere kadar pek çok alanda tıkanıklıklar olduğunu hatırlattı.
Fidan, bu düğümlerin tahlilinde özgün fikirler üreten, sıkıntılara bölgesel ve yaratıcı tahliller sunan ülkelerin ön plana çıktığına işaret ederek, “Kendimizi daima rekabetçi bir pozisyonda tutabilmemizin yolu, inisiyatif geliştirebilme kapasitemizden geçiyor.” halinde konuştu.
Uluslararası sistemdeki mevcut kilitlenmeleri açmanın yollarını ararken, büyükelçilere de kıymetli misyonlar düştüğünü aktaran Fidan, “Her an kendinize şu soruları sormanız kıymet taşıyor: Bu tıkanıklığı nasıl aşabiliriz? Ülkemizin menfaatlerini ilerletmek için daha fazla ne yapabiliriz? Uzun erimli stratejik iştirakler kurmak için nasıl yaratıcı fikirler geliştirebiliriz? Bu bağlamda, teklif getiren, ufuk açan, proaktif bir yaklaşımı teşvik ediyor ve bekliyoruz.” dedi.
TÜRKİYE’NİN DİPLOMASİ MİMARİSİ
Fidan, Türkiye’nin diplomasi mimarisinin bir başka boyutunun da telaffuz olduğunu, güçlü bir vizyona sahip olunsa dahi bunun gerçek ve daima güncellenen bir telaffuzla tahkim edilmesi gerektiğini söyledi.
Algıların, birçok vakit gerçeğin önüne geçtiği bir çağda haklı olmanın yetmediği tespitini yapan Fidan, haklılığın “doğru anlatılması” ve kitlelerle ulaştırması zorunluluğuna dikkati çekti.
Fidan, bu çerçevede büyükelçilerden beklentilerin, misyon yaptıkları ülkelerde Türkiye’nin haklı tezlerini ve vizyonunu, bulundukları coğrafyanın lisanına ve kodlarına en uygun formda çeviri ederek zihinlerde kalıcı bir tesir bırakmaya devam etmek olduğunu belirtti.
Fidan, son yıllarda başarılanların kendilerine bulunulan çağın, bölgesel iştirakler ve “sahiplenme” yaklaşımı üzerinden ilerlendiğini gösterdiğini aktararak, tez sahibi olmanın, yalnızca kelam söylemek değil, vaktin ruhuna hükmetmek olduğuna değindi.
Konjonktürün dinamik olması durumunda, Türk diplomasisinin de o derece çevik olmak zorunda olduğunun altını çizen Fidan, geleceği şekillendirmek isteyenlerin olayların gerisinden sürüklenen değil, bu dinamizmin mantığını ve tabiatını çözüp, o dinamizmi şahsen yöneten ve yönlendiren bir akılla hareket etmesi gerektiğini bildirdi.
TÜRK DİPLOMASİ GELENEĞİ
Fidan, Türkiye’nin, bu noktada artan global düzensizliğe karşı, tertip kurucu vasfa sahip az sayıda aktörden biri olarak sahneye çıktığını lisana getirerek, öteki bir devletin sistemini felç edecek bu krizlerin 4-5 adedini birebir anda yönetebilme kapasitesine sahip olunduğu vurgusunu yaptı.
Bunun hem tarihin Türkiye’ye yüklediği misyonun hem de milletlerarası bağların mevcut şartlarının doğal bir sonucu olduğunu söyleyen Fidan, Ankara’nın “kadimden çağdaşa tevarüs eden devlet aklıyla” krizleri sırf göğüslemediğini, tıpkı vakitte fırsata tahvil ettiğini belirtti.
Fidan, bu çerçevede, tarih boyunca Türkiye’nin inisiyatif geliştirme kapasitesinin yeni bir olgu olmadığını, etraftaki her krizin, birebir vakitte Türk hariciyesinin tahlil kapasitesini ve vizyonunu harekete geçiren bir imtihan alanı olduğunu anlattı.
Yenilikçi diplomasi anlayışı çerçevesinde, bölgenin gereksinimlerine yönelik yaratıcı platformlar geliştirilmeye devam edildiğini aktaran Fidan, “Temmuz ayında İstanbul’da birinci toplantısını düzenlediğimiz, ikinci toplantısını Ocak ayında düzenleyeceğimiz Balkan Barış Platformu, bunlardan biridir.” diye konuştu.
Fidan, Türk dünyasında da yeni bir dayanışma çağının inşa edildiğine işaret ederek, Türk Devletleri Teşkilatı’nın (TDT) Periyot Başkanlığı’nın 2026’da Türkiye’de düzenlenecek dorukla Azerbaycan’dan devralınacağı bilgisini paylaştı.
Ankara’nın İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Dışişleri Bakanları Kurulu Devir Başkanlığını yürüttüğünü hatırlatan Fidan, bilhassa Filistin sorunu bağlamında, İslam aleminin ortak vicdanını harekete geçirmek için ağır mesai harcandığını lisana getirdi.
Fidan, Türkiye’nin üyesi olduğu memleketler arası kuruluşlarda da aktif ve yönlendirici roller üstlendiğinin altını çizerek, BM’de “mazlumların sesi olmaya” devam edildiğini kaydetti.
Türkiye’nin BM Güvenlik Konseyi’nin ıslahat muhtaçlığını en yüksek düzeyde lisana getirdiğini hatırlatan Fidan, Karadeniz’den Balkanlar’a, Afrika Boynuzu’ndan Güney Asya’ya, arabuluculuk ve kolaylaştırıcılık alanında dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olunduğu iletisini verdi.
Fidan, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatının (AGİT) yine fonksiyonel hale getirilmesinin desteklendiğini aktararak, “Bugün de ortamızda bulunan Büyükelçi Feridun Sinirlioğlu’nun AGİT Genel Sekreterliği misyonuna seçilmesi, Türk diplomasisinin yetiştirdiği takımların memleketler arası toplulukta ulaştığı prestiji göstermektedir.” sözlerini kullandı.
TÜRKİYE’NİN NATO’DAKİ KONUMU
NATO ittifakındaki pozisyonun hayati değerde olduğunu vurgulayan Fidan, Ankara’nın 2026 yılında NATO Tepesi’ne konut sahipliği yapacağını söyledi.
Fidan, bu doruğun Soğuk Savaş sonrasında en büyük dönüşümlerden birini yaşayan ittifakın birlik ve dayanışması açısından tarihi bir buluşma olacağını belirterek, hazırlıkların titizlikle sürdürüldüğünü aktardı.
Başarının rehavete değil, daha büyük bir uğraşa sevk etmesi gerektiğini vurgulayan Fidan, çıtanın kendileri tarafından yükseltildiğini ve bunun gereğini yerine getirecek olanın da tekrar kendileri olduğunu söz etti.
Fidan, değişen dünyada rekabetçi kalabilmek için Bakanlığın da kendi içinde bir ıslahat ve yenilenme sürecini kesintisiz sürdürmesi gerektiğinin ve çizilen global ufuk ve stratejik gayelerin, fakat bu yükü taşıyabilecek güçlü bir kurumsal omurga ile hayata geçirilebileceğinin altını çizdi.
Bu periyotta, diplomasinin kurumsal mimarisini ve vizyonunu, çağın ruhuna uygun, çok daha kapsamlı bir yapıya kavuşturmak mecburiyetinde olunduğunu aktaran Fidan, bu doğrultuda, bakanlığın hem nitelik hem de nicelik olarak geliştirildiğini söyledi.
BAKANLIKTAKİ YENİLEME ÇALIŞMALARI
Fidan, bakanlığın kapsamlı bir dönüşüm sürecinde olduğunu vurgulayarak, kronik işçi açığını kapatmaya yönelik değerli adımlar atıldığını lisana getirdi.
Kurum kültürünü kuşaktan nesile taşımak ismine, ustalar ile çıraklar ortasındaki köprünün sağlam tutulmasının değer taşıdığını kaydeden Fidan, bu mevzuda büyükelçilere güvenildiğinin bildirisini verdi.
Fidan, bir öbür kıymetli atağın, Bakanlığın fiziki ve teknolojik altyapısını yenilemek olduğunu anlatarak, “İnşası süren yeni Dışişleri yerleşkesi projemiz, kurumsal vizyonumuzun sembol projelerinden biridir. Bakanlığımızın yeni yerleşkesinin temel atma merasimini, Sayın Cumhurbaşkanımızın da teşrifleriyle 17 Eylül’de gerçekleştirdik.” biçiminde konuştu.
Yeni yerleşkeyle birlikte teşkilatın birinci defa kendisi için inşa edilmiş, tarihi misyonu ve temsil vazifesine yakışır, müstakil bir binaya kavuşacağını kaydeden Fidan, elektronik arşiv ve bilgi idaresi sistemlerini geliştirerek kurumsal hafızanın kalıcı hale getirildiğini aktardı.
Dijital altyapının güçlendirilerek sürat ve tesir alanının artırıldığını vurgulayan Fidan, insan kaynağıyla, fizikî yerleriyle ve teknolojik donanımıyla Türkiye Yüzyılı’na yaraşır, global tartı merkezine dönüşmüş bir Hariciye teşkilatı inşa edildiğini bildirdi.
Fidan, bu adımları atarken kurumsal kültürün esaslı kıymetlerinin de yaşatılmaya itina gösterildiğini belirterek, konferans kapsamındaki bölgesel ve tematik oturumların, tüm bu bahisleri tartışmak bakımından değerli bir fırsat sunduğuna işaret etti.
Savunma ve güvenlikten iktisada, yapay zekadan güce, farklı alanlarda kapsamlı istişareler yapılacağını aktaran Fidan, burada lisana getirilen fikirlerin ve tekliflerin dikkatle not edilip ilerleyen periyodun yol haritasının şekillendirileceğini söz etti.
Fidan, toplantılarda görüş ve tespitlerin açık yüreklilikle lisana getirilmesi davetinde bulunarak, stratejik değerlendirmelere önem verildiğinin altını çizdi.
“Dünyanın dört bir yanında, bazen en şiddetli coğrafyalarda, bazen çatışma bölgelerinde büyük bir özveriyle misyon yapan siz kıymetli Büyükelçilerimizi yürekten selamlıyorum.” diyen Fidan, ağır mesailerin meşakkatini, vatan hasretini ve sık sık değişen tertibin getirdiği yükü büyükelçilerle omuzlayan büyükelçi eşleri ve evlatlarına teşekkürlerini sundu.
Fidan, birlik ve beraberlik ruhuyla, gelecekte çok daha büyük başarılara imza atılacağına yönelik inancını yineleyerek şehit diplomatları rahmetle andı.
Bu ortada, Bakan Fidan, açılış konuşmasından evvel beraberindeki heyetle Dışişleri Şehitliği’ni ve Anıtkabir’i ziyaret etti.
