Evrenin birinci devirlerinde ömrün ne kadar erken ortaya çıkabileceği ve hayatın Samanyolu Galaksisi dışındaki galaksilerde de var olup olamayacağına dair ipuçları çoğalıyor.
Astronomlar, James Webb Uzay Teleskobu (JWST) sayesinde, komşu bir galaksideki genç bir yıldızın etrafında donmuş halde organik moleküller keşfetti. Bu moleküller hayatın yapıtaşları sayılıyor.
Maryland Üniversitesi ve NASA’dan araştırmacı Marta Sewiło’nun liderliğinde yürütülen ve Astrophysical Journal Letters mecmuasında yayımlanan çalışmada, Webb teleskobunun Orta Kızılötesi Aygıtı (MIRI), Büyük Macellan Bulutu’nda yer alan ST6 isimli genç yıldızın etrafında beş farklı karbon bazlı bileşik tespit etti.
Bu bileşikler ortasında metanol, etanol (alkol türleri), metil format, asetaldehit ve sirkenin ana bileşeni olan asetik asit bulunuyor.
Araştırmacılar, asetik asidin uzaydaki buzlarda birinci kere net biçimde tespit edildiğini belirtiyor. Ayrıyeten, yıldızdan gelen ışığın tahlilinde RNA’nın yapı taşlarından biri olan glikolaldehit isimli şekerle alakalı bir moleküle dair işaretler de bulundu, fakat bu bulgunun katılaşması için ek araştırma gerekiyor.
EVRENİN EN UZAK KÖŞELERİ
BBC’nin Sky at Night Magazine mecmuasına konuşan Sewiło, “JWST’nin fevkalâde hassasiyeti ve çözünürlüğü sayesinde, uzak bir yıldızın etrafındaki bu zayıf spektral özellikleri tespit edebildik” diyerek teleskobun kainatın en uzak köşelerinde bile yeni keşifler yapılmasına imkan tanıdığını vurguladı.
Yaklaşık 160 bin ışık yılı uzaklıktaki Büyük Macellan Bulutu, erken kozmostaki yıldız oluşum şartlarına benzeri bir ortam sunduğu için bilim insanları tarafından “doğal bir laboratuvar” olarak görülüyor. Bu galakside, hidrojen ve helyum dışındaki ağır elementlerin azlığı, erken kainattaki kimyasal süreçlerin incelenmesi açısından büyük ehemmiyet taşıyor.
Araştırma grubundan Leiden Üniversitesi’nden Will Rocha ise, bu moleküllerin yıldızlararası toz taneciklerinin yüzeyinde, gaz ve buz hâlindeyken kimyasal yansımalarla oluştuğunu belirterek, “Büyük Macellan Bulutu’ndaki bu karmaşık organik moleküllerin tespiti, ömür için gerekli kimyanın güçlü şartlarda bile oluşabileceğini gösteriyor,” dedi.
“BÜYÜK BİR ADIM”
Bilim beşerlerine nazaran bu keşif, ömrün temel bileşenlerinin kozmosta daha erken ve daha çeşitli ortamlarda oluşabileceğini ortaya koyuyor.
Ayrıca bu tıp moleküllerin, oluşmakta olan yıldızların etrafında hayatta kalıp daha sonra o yıldızların etrafındaki gezegenlerin yapısına dahil olabileceğini de gösteriyor.
Sewiło, gelecekte hem Büyük hem de Küçük Macellan Bulutu’ndaki genç yıldızlarda benzeri müşahedeleri genişletmeyi planlıyor. Bilim insanı şöyle ekledi:
“Şu ana kadar bu cins molekülleri Samanyolu’nda sırf dört, Büyük Macellan Bulutu’nda ise bir kaynakta tespit edebildik. Lakin bu keşif, cihanda karmaşık kimyanın nasıl ortaya çıktığını anlamada büyük bir adım.”
