Apple’ın tanıttığı yeni ultra ince iPhone Air, tüm dünyada -Çin dahil- sadece eSIM dayanağı sunan birinci aygıt oldu. Çin, katı kuralları nedeniyle eSIM’e direnen en büyük pazarlardan biriydi. Lakin Apple’ın tesiriyle, ülkede birinci defa China Unicom üzerinden eSIM kullanılabilir hale geldi.
İLK SIM KART 1991’DE ÜRETİLDİ
İlk SIM kart 1991’de Alman şirketi Giesecke+Devrient tarafından üretildi ve kredi kartı boyutundaydı.
1996’da küçük SIM, 2010’da iPhone 4 ile birlikte micro SIM, 2012’de ise nano SIM hayatımıza girdi.
Nano SIM on yılı aşkın müddettir standart olarak kullanılıyor. Lakin Apple’ın öncülüğünde sırf eSIM’li aygıtlara geçiş artık kaçınılmaz görünüyor.
SIM KARTLAR TARİHE Mİ KARIŞACAK?
BBC’ye konuşan CCS Insight analisti Kester Mann, Apple’ın duyurusunu “fiziksel SIM kartın sonunun başlangıcı” olarak yorumladı.
Ancak Apple, SIM kartı büsbütün terk etmiyor. Samsung ve Google üzere başka büyük üreticiler de eSIM’i seçenek olarak sunsa da, pek çok bölgede SIM kart girişini koruyor.
Buna karşın uzmanlar, tarafın muhakkak olduğunu vurguluyor. CCS Insight’ın varsayımına nazaran, 2024 sonunda dünyada 1,3 milyar eSIM’li akıllı telefon kullanılıyordu. Bu sayının 2030’da 3,1 milyara ulaşması bekleniyor.
AVANTAJLARI NELER?
eSIM (embedded / gömülü SIM), fizikî kart yerine telefonun içine gömülü bir SIM teknolojisi. Kullanıcılar seyahat ettiklerinde kolay kolay sınır ekleyebiliyor, operatör değiştirebiliyor ya da birebir telefonda birden fazla sınır saklayabiliyor. Birçok aygıt sekiz adede kadar eSIM depolayabiliyor, ikisi tıpkı anda faal kullanılabiliyor.
eSIM’in suramı ve taşınması uzun müddettir zahmetliydi. Telefon değiştirirken eSIM’ler, fizikî kartı takıp çıkarmak kadar kolay değildi. Lakin yeni Android 16 ve iOS 26 güncellemeleri sayesinde artık eSIM’ler aygıtlar ortasında daha kolay aktarılabiliyor.
Yine de kimi operatörler hâlâ kullanıcıları uygulamalarına yönlendiriyor ya da manuel süreç talep ediyor. Ayrıyeten telefon bozulursa SIM’i çıkarıp öteki aygıta takma seçeneği yok. Çünkü birçok kullanıcının akıllı telefonu hala eSIM dayanaklar seviyede değil.
İLK SOMUT FAYDALAR
Apple, bu yıl eSIM aygıtlara somut yararlar ekledi. iPhone 17 Pro, “yalnızca eSIM” tasarımı sayesinde daha büyük batarya barındırıyor ve görüntü oynatma müddetini iki saat uzatıyor. Bu, eSIM telefonların tüketiciye direkt avantaj sağladığı birinci örnek.
Digital Trends’in aktardığı uzman öngörülerine nazaran, iPhone Air’in global tesiri sayesinde operatörler de süratle eSIM takviyesini genişletmek zorunda kalacak.
eSIM standardı birinci olarak 2016’da telefonlarda kullanılmaya başlandı (örneğin Google Pixel 2). Motorola da 2020’de birinci “yalnızca eSIM” telefonu piyasaya sürmüş olsa da, Apple’ın adımıyla eSIM artık ana akıma giriyor.
DAHA MI İNANÇLI?
Bunların yanı sıra eSIM, fizikî SIM’e nazaran daha çağdaş, şifreleme tabanlı ve inançlı bir yapı sunuyor.
Örneğin, çıkarılabilir SIM kart olmadığı için telefon çalındığında SIM’i söküp diğer aygıta takmak mümkün değil. Sınırı kayıp/çalıntı durumda süratlice devre dışı bırakmak ya da yeni profil yüklemek de daha kolay.
Geleneksel SIM kartların klonlanması ya da kopyalanması yıllardır bir güvenlik riskiydi. eSIM profilleri ise operatörün dijital olarak imzaladığı, şifreli sertifikalarla çalışıyor.
Ancak eSIM’ler kelam konusu olduğunda operatörlerin inançlı olması gerekliliği de değer kazanıyor.
Zira dolandırıcılar, operatör üzerinden sizin isminize eSIM çıkartılmasını sağlayabilir. Örneğin kimlik hırsızlığı, toplumsal mühendislik yahut operatörün güvenlik zafiyeti üzere durumlardan yararlanabilirler. Yani eSIM dijital güvenliği artırıyor fakat operatör tarafında insan kusuru varsa risk devam ediyor. eSIM profilleri dijital olarak dağıtıldığı için, operatörün sunucu altyapısı inançlı değilse tekrar risk ortaya çıkabilir.
TÜRKİYE’DE DURUM NE?
Bu ortada iPhone 17 Air modeli Türkiye’ye de sadece eSIM ile gelecek.
eSIM teknolojisi yakın vakitte Bilgi Teknolojileri ve İrtibat Kurumu’nun (BTK) kimi yabancı eSIM sağlayıcılarına erişim manisi getirmesiyle gündeme gelmişti.
10 Temmuz’da; Saily, Airalo, Holafly, Nomad, Instabridge, Mobimatter, Alosim ve BNESIM isimli eSIM hizmet sağlayıcılarını engelleme kararı almıştı.
Bu platformlar, çoklukla yurt dışına çıkan kullanıcıların internete uygun fiyatla erişmek için kullandığı eSIM hizmeti veriyordu. O periyotta BTK’nın kararı, Türkiye’deki operatörlerin eSIM hizmetlerini teşvik etme maksatlı olarak yorumlanmıştı.
Yetkililer ise bu yabancı sağlayıcıların Türkiye’de ilgili müsaade ve lisanslara sahip olmadığını belirterek güvenlik risklerine dikkat çekmişti.
