Bilim insanları, Dünya’nın dönüş suratının beklenmedik formda artmaya başladığını açıkladı.
Bu durumun, tarihin en kısa gününün birkaç hafta içinde yaşanmasına neden olabileceği kestirim ediliyor.
ÜÇ TARİH ÖNE ÇIKIYOR
Londra Üniversitesi’nden astrofizikçi Graham Jones, Dünya’nın bu yaz 9 Temmuz, 22 Temmuz yahut 5 Ağustos tarihlerinden birinde en kısa gününü yaşayabileceğini belirtti. Bu günlerde vaktin sırasıyla 1,30, 1,38 yahut 1,51 milisaniye kısalabileceği varsayım ediliyor.
Araştırmacılar, milisaniyelik bu farkın bile GPS sistemlerinden uydu navigasyonuna, hatta vakti ölçme halimize kadar birçok alanda tesirli olabileceğini vurguluyor.
“KİMSE NEDENİNİ BİLMİYOR”
Bilim insanları, Dünya’nın 2020 yılından bu yana olağandan daha süratli döndüğünü tespit etti. Lakin bu hızlanmanın kesin nedeni hâlâ bilinmiyor.
Moskova Devlet Üniversitesi’nden bilim insanı Leonid Zotov, “Kimse bunu beklemiyordu, hızlanmanın nedeni açıklanamıyor” dedi.
DÜNYA’NIN DÖNÜŞ SURATI NEDEN DEĞİŞİYOR?
Dünya’nın dönüş suratı her vakit sabit değildir. Sarsıntılar, okyanus akıntıları, eriyen buzullar, çekirdekteki erimiş katmanların hareketi ve El Nino üzere tabiat olayları bu suratı etkileyebilir. Bu küçük değişimler, son derece hassas atom saatleriyle ölçülüyor.
REKORLAR KIRILIYOR
Şu ana kadar kaydedilen en kısa gün, Dünya’nın 24 saatten 1,66 milisaniye daha süratli döndüğü 5 Temmuz 2024’te yaşandı. 2020’den bu yana birçok rekor kırıldı:
19 Temmuz 2020: 1,47 milisaniye eksik
9 Temmuz 2021: 1,47 milisaniye eksik
30 Haziran 2022: 1,59 milisaniye eksik
2023’te yavaşlayan dönüş suratı, 2024’te tekrar sürat kazandı ve arka arda kısa gün rekorları kaydedildi.
ETKİLERİ NE OLACAK?
Gün uzunluğundaki milisaniyelik değişiklikler bile büyük tesirlere yol açabilir. GPS sistemleri, telefon ağları ve finansal süreçler son derece hassas zamanlamalara dayanıyor.
Uzmanlar, Dünya daha da hızlanırsa vakit hesaplamalarında “negatif artık saniye” ismi verilen bir düzeltme yapılmasının gerekebileceğini söylüyor. Bu türlü bir uygulama daha evvel hiç yapılmadı.
