Astronomlar, cihanın derinliklerinden yayılan bir radyo sinyalini çözmenin eşiğine geldiklerini duyurdu.
Hakemli bilimsel mecmua Nature Astronomy’de yayınlanan araştırma makalesinde sinyalin kozmosu oluşturduğu varsayılan Büyük Patlama’dan yalnızca 100 milyon yıl sonra yayılmaya başladığı söz edildi.
Bilim insanları uzayda ne kadar uzağa ve derinliklere bakarsa o kadar “geçmişe gitme” talihi elde ediyor. Bu, ışığın kat ettiği yolun uzamasıyla geçen vaktin da artmasından kaynaklanıyor. Derinliklerden gelen ışık yahut sinyaller aslında bir o kadar da eski bir vakti temsil ediyor.
İLK YILDIZLARIN DOĞUMU
Bilim insanlarının gizemini çözmeye çalıştığı bu radyasyon patlaması da şimdi başlangıç aşamasındaki kozmosun en erken yıldızları ve kara delikleri doğurmasıyla özgür kaldı.
Cambridge Üniversitesi’nden gökbilimci ve çalışmanın ortak muharriri Anastasia Fialkov, “Soğuk, karanlık bir kozmostan yıldızlarla dolu bir kozmosa geçiş, daha yeni anlamaya başladığımız bir hikaye” diye konuştu.
Büyük Patlama’dan sonra birkaç yüz bin yıl süren soğumanın akabinde kainatta oluşan birinci atomlar, müspet yüklü bir proton ve negatif yüklü bir elektrondan oluşan ezici çoğunlukla nötr hidrojen atomlarıydı.
Ancak birinci yıldızların oluşumu bunu dengesizleştirdi. Bu doğal kozmik reaktörler devreye girdiğinde, nötr hidrojen atomlarının çoğunluğunu yine iyonize edecek kadar enerjik ışık yaydı. Bu süreçte, 21 santimetrelik dalga uzunluğunda ışık üreten fotonlar (ışık parçacıkları) yayıldı ve bu da birinci kozmik yapıların ne vakit oluştuğunun kesin bir göstergesi oldu.
EVRENİN ŞAFAĞININ KAPISINI AÇAN ANAHTAR
Bilim beşerlerine nazaran bu sinyalleri çözmek, kainatın şafağına dair bir anahtar elde etmek manasına geliyor.
Araştırmacılar, “Popülasyon III yıldızları” olarak da isimlendirilen ve bu 21 santimetrelik sinyalin içinde “kilitli” olan birinci yıldızların kütlelerini ortaya çıkarabilecek bir model geliştirdi.
Fialkov, “İlk yıldızların kütlelerinin bu 21 santimetrelik sinyalle ilgisini dengeli bir halde modelleyen birinci grubuz. Buna birinci yıldızlar öldüğünde üretilen X-ışınlarından gelen ultraviyole yıldız ışığı ve X-ışını emisyonlarının tesiri de dahil” dedi ve ekledi:
“Bu içgörüler, Büyük Patlama’yla üretilen hidrojen-helyum bileşimi üzere cihanın ilkel şartlarını canlandıran simülasyonlardan elde ediliyor.”
Araştırma takımından, Cambridge astrofizikçisi Eloy de Lera Acedo da şu açıklamada bulundu:
“Radyo teleskoplarımızın bize bu birinci yıldızların kütlesinin ve bu birinci ışıkların günümüz yıldızlarından ne kadar farklı olabileceğine dair detaylar sağladığını gösteren ispatlar sunduk.”
