İsrail ile İran arasında artan gerilim, 14 Haziran’da İsrail’in İran’ın Güney Pars Doğal Gaz Sahası‘nı hedef almasıyla enerji boyutuna taşındı. Dünyanın en büyük üçüncü doğalgaz üreticisi olan İran’ın altyapısına yönelik bu saldırı, başta Avrupa olmak üzere Türkiye’nin İran ve Türkmenistan’dan sağladığı gaz akışını da gündeme taşıdı.
Ancak enerji uzmanları, Türkiye’nin bu süreçte gaz arz güvenliği açısından büyük bir risk taşımadığını, swap yöntemiyle gelen Türkmen gazı da dahil olmak üzere olası bir kesintiye karşı gerekli altyapıya ve kaynak çeşitliliğine sahip olduğunu belirtti.
UZMANLAR: “TÜRKİYE’NİN DOĞALGAZ ALTYAPISI OLAĞANÜSTÜ SENARYOLARA HAZIR”
Petrol ve Doğal Gaz Platformu Derneği (PETFORM) Genel Sekreteri Murat Kalay, yaptığı açıklamada “İran’dan doğrudan aldığımız gazın yanı sıra swap yoluyla Türkmenistan gazını da alıyoruz. Ancak Türkiye, güçlü LNG kapasitesi, yer altı depolama altyapısı ve alternatif kaynaklarıyla olağanüstü durumlara hazırlıklı” dedi.
Kalay, swap yoluyla alınan Türkmen gazının, Türkiye’nin toplam tüketiminde çok sınırlı bir orana sahip olduğunu belirterek, “Hedefimiz, bu gazın Hazar geçişli doğrudan boru hattıyla Türkiye’ye ulaştırılmasıdır. Mevcut swap miktarı, arz güvenliğini tehdit edecek düzeyde değil” ifadelerini kullandı.
TESPAM BAŞKANI: “TÜRKİYE’NİN GAZA ACİL İHTİYACI YOK”
Türkiye Enerji Stratejileri ve Politikaları Araştırma Merkezi (TESPAM) Başkanı Oğuzhan Akyener, saldırının İran’ın Güney Pars Sahası’nın sadece 14. fazına yönelik olduğunu, bu nedenle üretim ve sevkiyatın genel anlamda etkilenmediğini söyledi. Akyener, “Yüzey tesislerinden biri vurulmuş olabilir, ancak bu üretimi tamamen durdurmaz. Akış şu an için devam ediyor” dedi.
Yaz aylarında hem Türkiye’nin hem de İran’ın doğalgaz talebinin düştüğünü vurgulayan Akyener, “İran iç tüketimi azaldığı için dış sevkiyata devam edebilir. Türkiye’nin de acil doğalgaz ihtiyacı yok” ifadelerini kullandı.
TÜRKİYE’NİN ENERJİ TEDARİKİNDE ALTERNATİFLERİ GÜÇLÜ
Uzmanlar, İran’dan gaz kesintisi yaşanması halinde Türkiye’nin sahip olduğu LNG terminalleri, yer altı doğalgaz depolama tesisleri, Azerbaycan ve Rusya üzerinden gelen boru hatları gibi kaynaklarla bu eksikliği telafi edebileceğini belirtti.
Murat Kalay, “Bu çeşitlendirme stratejimiz sayesinde, herhangi bir kaynaktaki daralma tüketim eğrisinde bir sorun yaratmaz. Türkiye bu süreci yönetebilir” değerlendirmesinde bulundu.
İRAN’DAKİ SALDIRILARIN ŞİDDETİ ARTARSA NE OLUR?
Uzmanlar, İran’ın enerji altyapısına yönelik daha kapsamlı saldırılar olması halinde, swap gazı ve doğrudan İran gazı sevkiyatında riskler oluşabileceğini, ancak bu durumda dahi Türkiye’nin altyapısı ve stoklarıyla süreci sorunsuz atlatabileceğini vurguladı.
Oğuzhan Akyener, “Swap durur, İran’dan gaz da gelmezse bile Türkiye bunu yönetebilir. Kritik olan, bu sürecin uzun sürmemesi” şeklinde konuştu.
SONUÇ: TÜRKİYE ENERJİ GÜVENLİĞİNDE AVANTAJLI KONUMDA
İsrail ve İran arasındaki artan gerilim, enerji arz güvenliği açısından küresel endişelere neden olsa da, Türkiye’nin aldığı önlemler ve kaynak çeşitliliği sayesinde bu gerilimden etkilenmeyeceği öne çıkıyor.
Yaz aylarında azalan talep, güçlü altyapı yatırımları ve LNG dahil alternatif kaynaklar, Türkiye’yi enerji krizine karşı dirençli hale getiriyor. Swap anlaşmalarıyla alınan sınırlı Türkmen gazı, Türkiye’nin gaz dengesi üzerinde kritik bir baskı oluşturmazken, esas hedefin doğrudan Hazar geçişli Türkmen gazı olduğu vurgulanıyor.
DOLAR
EURO
İNG. STERLİNİ
İSV. FRANGI
KAN. DOLARI
ÇEYREK ALTIN
BITCOIN