Washington merkezli düşünce kuruluşu Demokrasileri Savunma Vakfı’nda (Foundation for Defense of Democracies) üst düzey analist olan Max Lesser, bazı şirketlerin yayınladığı iş ilanlarının “eski hükümet çalışanlarını ve yapay zeka araştırmacılarını hedefleyen geçersiz danışmanlık ve işe alım firmalarından oluşan daha geniş bir ağın parçası olduğunu” belirtti.
Reuters’ın haberine ve Lesser’in araştırmasına göre, ilan yayınlayan söz konusu dört danışmanlık ve işe alım firması hakkında kamuya açık çok az bilgi bulunuyor. Bu firmaların bazıları benzer web sitelerine sahip, aynı sunucuda barındırılıyor ya da dijital olarak birbirine bağlı görünüyor.
Bu dört şirketin web siteleri, Smiao Intelligence isimli bir internet hizmetleri şirketiyle aynı IP adresinde barındırılıyor. Ancak Reuters’ın araştırmaları sırasında Smiao Intelligence’ın web sitesi kullanıma kapatıldı.
Reuters, bu dört şirketin ve Smiao Intelligence’ın izini sürmeye çalışırken cevapsız telefon aramaları, çalışmayan telefon numaraları, sahte adresler, boş arazilere çıkan adresler, yanıtsız e-postalar ve LinkedIn’den kaldırılan iş ilanları gibi birçok çıkmazla karşılaştı.
“ÇİN İSTİHBARATININ GEÇMİŞ OPERASYONLARINDA KULLANDIĞI TEKNİKLER”
Ağı ortaya çıkaran Lesser, bu girişimin “Çin’in geçmiş istihbarat faaliyetlerinde kullandığı iyi bilinen yöntemleri izlediğini” ifade etti ve “Bu faaliyetleri önemli kılan şey, bu ağın, son toplu işten çıkarmalardan etkilenen eski federal çalışanların mali zorluklarını istismar etmeye çalışmasıdır” şeklinde konuştu.
Reuters, bu şirketlerin Çin hükümetiyle doğrudan bağlantısı olup olmadığını veya eski federal çalışanlardan herhangi birinin işe alınıp alınmadığını teyit edemedi.
Konuyla ilgili Reuters’a konuşan üç istihbarat uzmanı, bu şirketler ağının, yabancı bağlantılı unsurların Trump yönetimi ve Elon Musk’ın Hükümet Verimliliği Departmanı tarafından işten çıkarılan veya emekliliğe zorlanan federal görevlilerden bilgi toplamaya yönelik operasyonlarına bir örnek teşkil ettiğini dile getirdi.
Uzmanlara göre, işe alınan eski federal çalışanlar, hükümet operasyonlarına dair giderek daha hassas bilgiler paylaşmaya yönlendirilebilir veya farkında olmadan başka hedeflerin belirlenmesine yardımcı olabilir.
ÇİN BÜYÜKELÇİLİĞİNDEN YALANLAMA
Çin’in Washington Büyükelçiliği’nden bir yetkili, Reuters’a gönderdiği e-postada Çin’in bu iddia edilen şirketler hakkında bilgisi olmadığını ve Pekin’in “veri gizliliğine ve güvenliğine saygı duyduğunu” belirtti.
Beyaz Saray sözcüsü ise Çin’in ABD’nin “serbest ve açık sistemini” sürekli olarak casusluk ve baskı yoluyla kötüye kullanmaya çalıştığını vurgulayarak, “Hem görevde olan hem de eski hükümet çalışanları, bu devletlerin oluşturduğu tehdidi ve hükümet bilgilerini korumanın önemini anlamalı” dedi.
OPERASYON NASIL YÜRÜTÜLÜYORDU?
CNN’in 28 Şubat tarihli haberinde, ABD istihbaratının Rusya ve Çin’in, hayal kırıklığına uğramış ABD hükümeti personelini hedef aldığını düşündüğü iddia edilmişti. Lesser, iş ilanı yayınlayan bu şirketlerin varlığının bu tür operasyonların halihazırda devam ettiğinin somut kanıtı olabileceğini ifade etti.
Reuters, bu ayın başlarında bazı ABD hükümeti çalışanlarının gizlilik dereceli bilgilerle ilgili standart ayrılış bilgilendirmelerinden geçirilmediğini, dolayısıyla yabancı istihbarat tarafından hedef alındıklarında ne yapmaları gerektiği konusunda yönlendirme almadıklarını bildirmişti.
“JEOPOLİTİK RİSK DANIŞMANLIĞI”
-İddia edilen ağ içindeki şirketlerden biri olan RiverMerge Strategies, web sitesinde kendisini “profesyonel bir jeopolitik risk danışmanlığı firması” olarak tanımlıyor. Şirketin Şubat ortasında LinkedIn’de yayınladığı iki iş ilanı ise kısa süre içinde silindi.
Bu ilanlardan biri, “jeopolitik danışman” arıyordu ve ilandan alınan bir ekran görüntüsünenazaran, bu duyuruya 200’den fazla kişi başvurmuştu.
İkinci duyuru ise insan kaynakları uzmanı arayışındaydı. Görev tanımında, “Washington’daki yetenek havuzuna dair kapsamlı bir anlayışa sahip olma, siyaset veya danışmanlık alanında deneyimi olan adayları belirleme” ve “yerel profesyonel ağlar, sivil toplum kuruluşları ve akademik kurumlarla irtibatları değerlendirme” gibi nitelikler talep ediliyordu.
RiverMerge Strategies’in web sitesinde belirtilen ABD telefon numarası şu anda kullanım dışı. Şirketin daha önce web sitesinde bulunan Çin telefon numarası ise, Shenzhen merkezli bir yazılım şirketi olan Si Xun Software Co., Ltd ile örtüşüyor.
Reuters, RiverMerge Strategies, Smiao Intelligence ve Shenzhen Si Xun Software Co., Ltd. arasındaki bağlantıyı teyit edemedi. Shenzhen Si Xun’un web sitesinde yer alan telefon numarasına yapılan aramalar ise sonuçsuz kaldı.
GERÇEK DIŞI ADRESLER, YANITSIZ E-POSTALAR
RiverMerge Strategies, web sitesinde Singapur ve Colorado’da olmak üzere iki adres gösteriyordu.
Singapur’daki adres, Management Development Institute of Singapore (Singapur Yönetim Geliştirme Enstitüsü) kampüsü içindeki bir yurt binasına işaret ediyor. Reuters’in bölgeye yaptığı ziyarette bu şirketin burada var olduğuna dair herhangi bir kanıt bulunamadı. Colorado’daki adres ise Northwest Registered Agent adlı bir ticari hizmetler şirketine kayıtlı olduğu görüldü.
RiverMerge Strategies çalışanı olarak LinkedIn’de listelenen bir kişi, Reuters’a kimliğini gizleyerek yaptığı açıklamada, Çin’de bir etkinlikte tanıştığı “Eric” isimli bir tanıdığının kendisiyle iletişime geçerek şirket için iş duyurularını paylaşmasına yardımcı olmasını istediğini belirtti.
Bu kişi, “Eric” ve bir başka bağlantısı olan “Will” tarafından, iş duyurularını paylaşması karşılığında ortalama iki ila üç ayda bir 1.000 ila 2.000 dolar ödeme aldığını ifade etti.
FBI VE UZMANLARDAN İKAZ
FBI sözcüsü, Reuters’a yaptığı açıklamada Çin istihbaratının “mevcut, eski ve potansiyel ABD hükümeti çalışanlarını hedef almak için sivil toplum kuruluşları, akademik kurumlar ve işe alım şirketleri gibi kimliklere bürünebileceğini” söyledi.
ABD Adalet Bakanlığı’nın eski savcılarından David Aaron da, “Çin’in istihbarat teşkilatları, hükümet çalışanlarının iş aramak durumunda kaldığını gördükçe bu tür girişimlerini artıracaktır” şeklinde konuştu.
Aaron, “Birçok eski kamu çalışanı vatanseverdir, ancak bazıları yanıltıcı taktiklere karşı daha hassas olabilir” yorumunu yaptı.
