Haziran 2023’te Ukrayna’daki Kakhovka Barajı’nın çökmesi, 90.000 tonun üzerinde zehirli ağır metal içeren göl tabanı çökeltisini dışarı çıkararak, araştırmacıların zehirli bir “saatli bomba” olarak tanımladığı akıntıları tetikledi.
Ukrayna’nın topyekun işgalinin başlarında ele geçirilen barajdaki patlama, Dinyeper Nehri boyunca Ukrayna ve Rus kontrolündeki toplulukları sular altında bırakarak büyük çaplı tahliyelere yol açtı.
SEL SULARI MAYINLARI HAREKET ETTİRDİ
Avrupa’nın en büyük su depolarından birinden gelen su deşarjı, yerel bitki ve hayvan türlerini boğarak nehir kıyısındaki hassas ekosistemleri bozdu.
Yükselen sular, işaretli mayın tarlalarını gizledi ve patlayıcıları yeni yerlere taşıdı.
Savaş zamanında bir barajın imhası, Cenevre Sözleşmelerinin bir ihlalidir. Batılı istihbarat değerlendirmeleri ve çeşitli bağımsız soruşturmalar, Rusya’nın sorumluluğuna işaret etti.
SÜREKLİ TEHDİT
Sular çekildiğinde, bazı Ukraynalılar su basmış evlerine döndüler. Ancak Science dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, devam eden bir risk var.
Göl yatağı çökeltileri aşındıkça, yağmur ve mevsimsel seller, toprağa gömülü on binlerce ton zehirli ağır metali su kaynaklarına taşıma ve halkı tehlikeye atma riski taşıyor.
AĞIR METALLER YAYILDI
Araştırmacılar, selden aylar sonra nehir boyunca çinko, bakır, arsenik, kobalt ve petrol ürünleri de dahil olmak üzere yüksek konsantrasyonlarda atık elementler gözlemledi.
Stabilize edilmemiş ağır metallere maruz kalmak beyne, karaciğere, bağışıklık sistemine ve kalbe zarar verebilir ve doğum kusurlarına neden olabilir.
BİTKİLER TARAFINDAN EMİLEBİLİR
Suyun artık çekilmiş olmasıyla birlikte, kirleticilerin bitki örtüsü tarafından emilme ve yerel besin zinciri yoluyla yayılma olasılığı arttı.
Bilim insanları, ağır metallerin yayılmasını durdurmak için büyük bir inşaat projesi öneriyor. Ancak bu çabaların, çatışma sona erene kadar güvenli bir şekilde başlatılması imkansız. Söz konusu alan Rus kontrolü altında kalmaya devam ediyor.
