ABD Cumhurbaşkanı Donald Trump, Ukrayna’da ateşkesle ilgili yaptığı açıklamada, “Rusya’nın ateşkese olumlu yaklaştığını görüyoruz” şeklinde konuştu.
ABD Cumhurbaşkanı Donald Trump, Beyaz Saray’da NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile bir araya geldi. Toplantı öncesinde açıklamalarda bulunan Trump, Ukrayna’da süregelen çatışmalara değinerek, taraflar arasında sağlanan ateşkesin kalıcı olacağına dair beklentilerini dile getirdi. Trump, “Bugün Ukrayna eksiksiz bir ateşkesi kabul etti. Rusya’nın da aynı şeyi yapmasını umuyoruz. Her hafta çok sayıda genç insanın yaşamını yitirdiğini görüyoruz. Bu durumun bir an önce son bulması gerekiyor” ifadelerini kullanarak, Ukrayna’daki savaşın ABD ve müttefik ülkeler için önemli bir yük oluşturduğunu belirtti.
Ateşkes için görüşmelerin sürdüğünü ifade eden Trump, “Başkan Putin ve diğer yetkililerle kapsamlı görüşmeler gerçekleştiriyoruz. Amacımız, bu savaşı bitirerek dünyayı daha güvenli bir yer haline getirmek” şeklinde konuştu.
“Rusya’nın ateşkese olumlu yaklaştığını görüyoruz”
Rusya ile devam eden müzakerelerle ilgili olarak Başkan Trump, “Rusya’nın ateşkese istekli olduğunu gözlemliyoruz. Şu anda tüm taraflarla, toprak paylaşımı ve stratejik enerji tesisleri gibi konular üzerinde yoğun müzakereler yürütüyoruz. Kolay bir süreç değil ancak öncelikli adım ateşkes olmalı” dedi.
“Rusya’nın doğru olanı yapacağını ümit ediyorum. Bu sadece bir savaş değil, bir insanlık trajedisi. Her hafta aldığım fotoğraflar korkunç. Genç insanların savaş meydanlarında can verdiğini görmek çok üzücü” ifadelerini kullanan Trump, savaşın bir an önce sona erdirilmesi gerektiğini vurguladı.
“Çok ümit verici bir açıklama yaptı ancak tam değildi”
Putin’in bugün Ukrayna’da 30 gün sürecek bir ateşkese ilişkin yaptığı açıklamalara atıfta bulunan Trump, “Bu çok cesaret verici bir açıklamaydı çünkü diğer insanlar farklı şeyler söylüyor ve bunların ne anlama geldiğini bilemiyorsunuz. Evet, çok ümit verici bir açıklama yaptı lakin eksiksiz değildi. Ve evet, onunla görüşmeyi veya konuşmayı çok isterim fakat bu işi bir an önce bitirmeliyiz. Biliyorsunuz, her gün insanlar öldürülüyor” şeklinde konuştu.
Ukrayna’nın Rusya tarafından Kırım’ın ilhak edildiği 2014 öncesindeki sınırlarına dönmesinin mümkün olmadığı yönündeki düşüncesini bir kez daha yineleyen Trump, “Toprak konularını konuşuyoruz çünkü hiçbir şeyi ifade etmeyecekse ateşkesle zaman harcamak istemezsiniz. Biz de diyoruz ki, ‘Bakın, alabileceğiniz şeyler bunlar. Alamayacağınız şey de bu'” dedi.
Trump, Ukrayna’nın NATO üyeliğine bir kez daha karşı çıktı
Ukrayna’nın NATO üyeliğiyle ilgili tartışmalara değinen Trump, “NATO’yu ve NATO’da bulunmanın ne ifade ettiğini tartıştılar ve herkes bunun manasını biliyor. Açık konuşmak gerekirse bu manayı 40 yıldır biliyorlar. Dolayısıyla en son bir anlaşmanın pek çok detayı aslında konuşuldu” dedi.
“NATO’ya para akmaya başladı”
Bir önceki başkanlık döneminde NATO ülkelerinin savunma harcamalarına yeterince katkıda bulunmadığını, ancak sert bir tutum sergileyerek bu konuda önemli ilerleme kaydedildiğini belirten Trump, “İlk NATO toplantımda, sadece yedi ülkenin ödeme yaptığını gördüm. NATO’ya adil payını ödemeyen ülkelerle çalışmayacağımı söyledim. Sonuç olarak yüz milyarlarca dolar NATO’ya aktı ve ittifak güçlendi” şeklinde konuştu.
Trump, Rutte’nin selefi Jens Stoltenberg’in de bu süreci desteklediğini ifade ederek, “Stoltenberg, Trump yönetiminde NATO’nun tarihte olmadığı kadar fazla kaynak sağladığını söyledi. Artık bu parayı doğru kullanmalı ve savaşı sona erdirmeliyiz” dedi.
“Kanada, ABD için ekonomik bir yük”
Trump, Kanada ile devam eden ticaret anlaşmazlıklarına da değinerek ABD’nin Kanada’ya sağladığı sübvansiyonları eleştirdi. Trump, “Kanada’yı seviyoruz ancak her yıl 200 milyar dolar sübvansiyon sağlıyoruz. Onların odununa, enerjisine veya arabalarına ihtiyacımız yok. Kendi ülkemizi idare etmek zorundayız” dedi.
Trump, ABD’nin Kanada’yı “en büyük eyaleti” olarak gördüğünü belirterek, “Kanada bir eyalet olsaydı haritaya bakıp sınırların ne kadar yapay olduğunu görürdünüz. Fakat nedenbaşka bir ülkeye her sene 200 milyar dolar verelim?” diye konuştu.
Grönland
ABD’nin ulusal emniyeti açısından Grönland’ın stratejik önemine değinen Trump, bölgedeki askeri mevcudiyetin çoğaltılması gerektiğini dile getirdi. Trump, ülkeyi ele geçirme konusunda “Zannederim bu olacak” dedi.
Trump, “Grönland’da askeri üslerimiz mevcut ve buradaki askeri gücümüzü artırabiliriz. Rusya ve Çin, Arktik bölgesinde etkin bir şekilde faaliyet gösteriyor. ABD’nin burada daha fazla rol üstlenmesi bir zaruret” şeklinde konuştu.
Rusya ve Çin’in Arktik bölgesindeki faaliyetlerini gerekçe göstererek Grönland’ı topraklarına katma arzusunu yineleyen Trump, “Ben bu işin gerçekleşeceğini düşünüyorum. Önceden pek düşünmemiştim ancak şu anda bu konuda çok kıymetli bir role sahip olabilecek biriyle beraberim. Mark, bunu sadece güvenlik nedeniyle değil, aynı zamanda uluslararası güvenlik için de istiyoruz. Sahillerimizde birçok ‘hoşumuza gitmeyen aktör’ dolanıyor ve tetikte olmalıyız” ifadelerini kullandı. NATO Genel Sekreteri Rutte ise Trump’ın ilhak önerisini desteklemekten imtina etti.
NATO’nun geleceği
Trump, NATO’nun kuvvetlenmesi gerektiğini ancak ittifakın mali yükünün “hakkaniyetli bir şekilde paylaşılması icap ettiğini” vurgulayarak, “NATO güçlü olmalı ancak her devlet kendi payına düşeni ödemeli. ABD, Avrupalı devletlerden kat be kat fazla harcama yapıyor. Bu durum adil değil ve değişmesi lazım” şeklinde konuştu.
NATO’nun gelecekte daha etkili bir savunma stratejisi oluşturması gerektiğini dile getiren Trump, “Bu ittifakı daha da pekiştirmek istiyorsak, bütün üyelerin sorumluluklarını yerine getirmesi gerekiyor” dedi.
“NATO Savunma giderlerini yükseltti”
NATO Genel Sekreteri Rutte ise Avrupa ülkelerinin savunma bütçelerini artırdığını ve son senelerde 800 milyar dolarlık yeni bir savunma yatırımı yapıldığını ifade etti. Rutte, “Başkan Trump’ın öncülüğünde NATO, savunma harcamalarını kayda değer ölçüde artırdı. Avrupa ülkeleri daha çok yatırım yaparak savunma kabiliyetlerini güçlendirdi. Almanya’nın muhtemel olarak 500 milyar dolarlık ilave savunma bütçesi ayırması ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer’in yüksek savunma harcaması taahhüdü, NATO’nun güçlendiğini gösteriyor” şeklinde konuştu.
NATO’nun askeri üretim kapasitesinin çoğaltılması gerektiğini vurgulayan Rutte, “Daha fazla silah imal etmeliyiz. Halihazırda hem ABD hem de Avrupa, Rusya ve Çin’in gerisinde kalmış durumda. Savunma sanayimizi kuvvetlendirmeliyiz” ifadelerini kullandı.
Rutte, NATO’nun Arktik bölgeye daha çok yoğunlaşması gerektiğini kaydederek, “Çin ve Rusya, Kuzey Kutbu’nda askeri eylemlerini artırdı. NATO olarak burada daha etkili olmalıyız” dedi. – WASHINGTON
